Şimali Koreyadan Rusiyaya kütləvi miqrant axını Kəskin işçi qıtılığı Kremli qapıları açmağa vadar edir

Son aylar Rusiya və Şimali Koreya arasında əmək və hərbi sahələrdə artan əlaqələr beynəlxalq diqqəti cəlb edir. “The Wall Street Journal” və “Reuters”in Cənubi Koreya kəşfiyyatına istinadən yaydığı məlumata görə, Pxenyan Rusiyaya təxminən 15 min əmək miqrantı göndərib. Bu isə BMT Təhlükəsizlik Şurasının 2017-ci ildən tətbiq etdiyi sanksiyaların pozulması kimi qiymətləndirilir.

Qeyd edək ki, həmin sanksiyalar Şimali Koreya vətəndaşlarının xarici ölkələrdə işləməsini qadağan edir. Məqsəd, Pxenyanın nüvə və raket proqramlarının maliyyələşdirilməsinin qarşısını almaqdır. Bununla belə, 2024-cü ildə Şimali Koreyadan Rusiyaya gələnlərin sayı əvvəlki illə müqayisədə 12 dəfə artıb.

Əmək miqrantlarının əksəriyyəti tələbə vizası ilə ölkəyə daxil olub. Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin məlumatına əsasən, 2024-cü ildə 7800-dən çox Şimali Koreya vətəndaşı “təhsil” məqsədilə Rusiyaya gəlib – bu, 2019-cu ildən bəri ən yüksək göstəricidir. Ekspertlər isə bildirirlər ki, bu vizalar əslində əmək fəaliyyəti üçün istifadə olunur.

Əsasən Rusiya Uzaq Şərqində yerləşdirilən koreyalı işçilər yerli işəgötürənlər üçün sərfəlidir – onlar aşağı maaşla və uzun saatlarla işləməyə razıdırlar. Gündə 12 saat işləyən bu şəxslərin iş şəraitinə etiraz etmədikləri də qeyd olunur.

Bu vəziyyət Rusiyada artan işçi çatışmazlığı ilə əlaqələndirilir. Əmək Nazirliyinə görə, 2030-cu ilə qədər bu çatışmazlıq 2.4 milyon nəfərə çata bilər ki, bu da 2024-cü ilin 1.5 milyon nəfərlik göstəricisindən xeyli yüksəkdir.

Əmək miqrasiyası ilə yanaşı, Pxenyan Moskvaya hərbi dəstək də göndərir. Cənubi Koreya kəşfiyyatına əsasən, 2024-cü ildə Rusiyaya Ukrayna müharibəsində iştirak etmək üçün 12 minə yaxın Şimali Koreya hərbçisi göndərilib. 2025-ci ildə bu rəqəmə daha 3 min nəfər əlavə olunub. Onlardan 4700 nəfərin yaralandığı, 600 nəfərin isə həlak olduğu bildirilir. Aprel ayında Moskva və Pxenyan bu hərbi əməkdaşlığı rəsmi şəkildə təsdiqləyiblər.

Bu dinamika bir neçə əsas məsələni gündəmə gətirir:

BMT sanksiyalarının effektivliyi – Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü olan Rusiya tərəfindən bu qərarların pozulması beynəlxalq hüququn selektiv tətbiqi kimi dəyərləndirilə bilər;Şimali Koreyanın iqtisadi strategiyası – Pxenyan təcridə baxmayaraq, əmək və hərbi sahələrdə gəlir mənbələrini genişləndirməyə çalışır;Rusiyanın əmək bazarında hüquqi boşluqlar – Qanunvericiliyin zəifliyi nəticəsində işçi hüquqları pozula bilər;Yeni geosiyasi ittifaqlar – Rusiya–Şimali Koreya hərbi əməkdaşlığı beynəlxalq münasibətlərdə əlavə gərginlik yaradır.

Beləliklə, Şimali Koreya vətəndaşlarının Rusiyaya kütləvi şəkildə göndərilməsi yalnız beynəlxalq hüquq deyil, həm də geosiyasi baxımdan ciddi narahatlıq doğurur. Rusiyanın əmək bazarındakı boşluqları qısa müddətdə bu addımı qaçılmaz etsə də, uzunmüddətli perspektivdə hüquqi və siyasi nəticələr qaçılmazdır. Pxenyan üçün isə bu, sanksiyalar dövründə “yaşama strategiyasının” bir hissəsinə çevrilir.

Rasim Əliyev 

“AzPolitika.info”