Tədqiqat: Arktika karbon qazı emissiyasının mənbəyinə çevrilir AZƏRTAC

Bakı, 21 yanvar, AZƏRTAC

Arktikanın tundra, tayqa və bataqlıq ərazilərinin üçdəbiri karbon emissiyalarının mənbəyinə çevrilib, çünki qlobal istiləşmə onun donmuş şimal hissələrində minlərlə illik karbon anbarını açır.

AZƏRTAC xəbər verir ki, minlərlə il ərzində Arktika ekosistemləri planetin dərin donmuş karbonu rolunu oynayaraq böyük miqdarda potensial emissiyaları əbədi donmuş ərazilərdə saxlaya bilib. Bununla belə, “Nature Climate Change” jurnalında dərc olunan yeni araşdırmaya görə, bölgədəki ekosistemlər temperatur yüksəldikcə atmosferə daha çox CO2 buraxdıqları üçün getdikcə qlobal istiləşmə mənbəyinə çevrilir.

Təhlillərə görə, bölgənin 30 faizindən çoxu xalis karbon mənbəyi idi və meşə yanğınlarının emissiyaları nəzərə alındıqda, bu rəqəm 40 faizə yüksəlib.

“Woodwell” İqlim Tədqiqat Mərkəzində aparılan tədqiqatın həmmüəllifi və aparıcı tədqiqatçısı Syu Natali deyir: “Biz ilk dəfədir ki, tundra boyunca kumulyativ olaraq bu qədər geniş miqyasda dəyişikliyi görürük. Bu, olduqca böyük bir işdir”.

Tədqiqat Yer kürəsinin iqlimini tənzimləyən və öz növbəsində temperaturun artmasının təsirinə məruz qalan təbii proseslərlə bağlı alimlər arasında artan narahatlıq fonunda həyata keçirilir. Birlikdə planetin okeanları, meşələri, torpaqları və digər təbii karbon emissiyaları insan məşəli tullantıların təxminən yarısını udur, lakin bu yuvaların gərginlik altında olduğuna dair əlamətlər var.

Sibir, Alyaska, Avropanın şimalı və Kanadanı əhatə edən Arktika ekosistemi Yer atmosferinin soyumasına kömək edərək minlərlə ildir karbon ehtiyatını saxlayıb. Tədqiqatçılar bildirirlər ki, dünya istiləşdikcə regionun karbon dövranı dəyişməyə başlayır və bunun üçün daha yaxşı monitorinq lazımdır.