Trans Əfqanıstan dəmir yolu Avrasiya regionunun inkişafına əsaslı dəstək olacaq

Rusiya-Ukrayna münaqişəsi Rusiyanın özü ilə yanaşı, Mərkəzi Asiya respublikalarının da yeni tranzit yollara ehtiyacı olduğunu ortaya çıxarıb. Trans-Əfqanıstan dəmir yolunun çəkilişi davam edir və Türkmənistan bu yolun Torqund-Herat hissəsinə sərmayə yatırmağa başlayıb. 2024-cü ilin sentyabrında “Türkmənistan Dəmir Yolları” dövlət şirkətinin nümayəndəsinin iştirakı ilə yolun təməlqoyma mərasimi keçirildi.

Avtosfer.az "AZƏRTAC"a istinadla xəbər verir ki, bu fikirlər Qazaxıstanda fəaliyyət göstərən “Karvan yolları” Elmi-Tədqiqat İnstitutunun baş elmi işçisi Nərgiz Umarova “Əfqanıstanda nəqliyyatın inkişafı Mərkəzi Asiyaya nə verəcək?” analitik məqaləsində yer alıb.

Analitik nəzərə çatdırıb ki, Türkmənistan Torqund-Herat dəmir yolunun çəkilişində ona görə maraqlıdır ki, gələcəkdə bu dəmir yolu Aşqabada, oradan isə Xəzər dənizi sahilindəki Türkmənbaşı limanına qədər uzana bilər. Türkmənbaşı limanı ilə Bakı Beynəlxalq Ticarət Limanı arasında əlaqə mövcuddur. Beləliklə, Əfqanıstanın Herat şəhərindən başlanan dəmir yolu Türkmənistan, Azərbaycan (Trans-Xəzər marşrutu) vasitəsilə Gürcüstana, Türkiyəyə və Avropaya uzanacaq. Keçmişdə Qərb ilə Şərq arasında bu marşrutla ticarət əlaqələri mövcud olub ki, buna da Lazurit dəhlizi (Lapis-Lazuli) adı verilib və Azərbaycan ilə Türkiyə bu dəhlizin reallaşmasını dəstəkləyirlər.

Məqalədə qeyd olunur ki, Torqund-Herat dəmir yolunun çəkilişində Rusiya da maraqlıdır. Rəsmi Moskva bu yolla Asiya bazarlarına çıxış əldə etməyə çalışır.

Yazıda Azərbaycanın əlverişli coğrafi mövqeyə malik olduğu bildirilir və nəzərə çatdırılır ki, “Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizinin formalaşmasında da Azərbaycan əhəmiyyətli rol oynayır. Rusiyadan Hindistana və Cənub Şərqi Asiyanın digər ölkələrinə daşınan yüklər dəmir yolu ilə Azərbaycan ərazisindən keçməklə İranın Çabahar limanına oradan isə Hindistana daşınır. Müəllif bəzi mütəxəssislərin rəyinə əsasən qeyd edir ki, 2030-cu ildə Trans-Əfqanıstan dəmir yolunun böyük hissəsi istismara veriləcək ki, bu da Lazurit dəhlizinin inkişafına təkan verəcək. Analitik qeyd edir ki, Trans-Əfqanıstan dəmir yolu yalnız Əfqanıstanın deyil, Avrasiya regionunun nəqliyyat və tranzit sahələrinin, ümumilikdə iqtisadiyyatın inkişafına əsaslı dəstək olacaq.