Türk Dünyasının uğurlu gələcəyi, güclü Türkiyə və güclü Azərbaycanın mövcudluğundan asılıdır

“Türkiyə 1923-cü ilin 29 noyabrında Cümhuriyyət olaraq elan edilmiş və artıq mövcudluğunun 101-ci ilini qeyd edir. Bununla belə qeyd etmək lazımdır ki, Türkiyə türklərinin dövlətçilik tarixi - Səlcuqlular, Osmanlılar və bu dövlətlərin Azərbaycanla tarixi əlaqələri kifayət qədər qədimdir. Azərbaycan və Türkiyə haqqında söylənən “Bir millət, iki dövlət” ifadəsinin yaranmasına səbəb olan mədəni, tarixi-siyasi, iqtisadi, hərbi əməkdaşlıq və s. əlaqələr o qədər dərin və bağlar o qədər möhkəmdir ki, bu, sadəcə siyasi ifadə deyil, hər iki türk toplumunun qanına hopan və qardaşlıq ruhunda yansıyan reallıqdır”.

Bu barədə Bizimyol.info xəbər portalına Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin (STM) baş məsləhətçisi Şəhla Cəlilzadə danışıb.

Şəhla Cəlilzadə

Politoloq bildirib ki, Azərbaycan və Türkiyənin əsasını təşkil edən türklər bəlli zamandan etibarən fərqli coğrafiyalara köç edərək dövlətlər qurmuşlar: “Azərbaycan türklərinin yaratdığı Səfəvi dövlətinin dağılmasından sonra ortaya çıxan xanlıqlar dövründə belə Osmanlı ilə münasibətlər qorunmuş, Azərbaycan torpaqları Çar Rusiyası tərəfindən işğal olunandan sonra buradakı Qafqaz müsəlman topluluğunun əsasını təşkil edən Azərbaycan türkləri Osmanlı türklərindən yana olmuşdur. I Dünya Müharibəsində Sarıqamış döyüşləri zamanı Osmanlıya əks cəbhədə yer alan Çar Rusiyasının bir parçası olan Azərbaycanda, Bakıda “Qardaş Yardımı Komissiyası” qurulmuş, bu Komissiya vasitəsilə türklərə yardımlar daşınmış, Azərbaycan türkləri Çanaqqalaya gedərək Anadolunun azadlığı uğrunda şəhid olmuşdur. Həmçinin 20-ci əsrin əvvəlində Osmanlı dövləti Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulmasına dəstək vermiş, Osmanlının yardımı ilə Bakı 1918-ci ildə işğalçılardan azad olunmuşdur. Azərbaycan və Türkiyə uzun zaman fərqli tarixi-siyasi formasiyaların içərisində olmasına baxmayaraq hər zaman mənəvi birlik içərisində olublar”.

Şəhla Cəlilzadə bildirib ki, SSRİ Türkiyənin Qərb imperialistlərinə qarşı İstiqlal Savaşında yardımları (200 kq-dan çox qızıl, silah, neft və s.) bu qardaşlıq amillərini nəzərə alaraq məhz Azərbaycan üzərindən daşımışdır: “Burada Azərbaycanın sərvətləri də önəmli yer tuturdu. Təkcə 1923-24-cü illərdə Sovet Azərbaycanından Türkiyəyə 16,4 min ton neft yardım olaraq göndərilmişdi. Beləliklə, Türkiyənin Cümhuriyyət və xarici işğalçılarla mübarizə tarixinin başlanğıcında da Azərbaycanın rolu qeyd oluna bilər.

Azərbaycanı 1991-ci ildə müstəqilliyini tanıyan ilk dövlət məhz Türkiyə olmuş, Türkiyə I və II Qarabağ müharibələrində Azərbaycanın yanında olmuş, 2010-cu ildə təsis olunan yüksək səviyyəli strateji əməkdaşlıq 2021-ci ilin 15 iyununda Şuşa bəyannaməsi ilə ən yüksək səviyyəyə qaldırılmışdır. Bütün bunlar Azərbaycan və Türkiyə türkləri arasında bağların güclü mənəvi və tarixi təməllərinin olduğunu göstərir. Türkiyə-Azərbaycan əməkdaşlıq modeli dünyada nadir nümunələrdən birini təşkil edir. Bu bağın güclənməsi, məhz Türk dünyasını daha sıx birləşmək və daha böyük uğurlar qazanmağa aparır. Türk Dünyasının uğurlu gələcəyi, məhz güclü Türkiyə və güclü Azərbaycandan asılıdır. Zaman-zaman Türkiyəni daxili və xarici təzyiqlərlə, çevrilişlərlə zəiflətməyə çalışan, bəzi xarici siyasi məsələlərə fərqli çərçivələrdə baxışlarına görə Türkiyə və Azərbaycan arasında nifaq salmağa çalışan yad qüvvələr və onların alətləri rolunda çıxış edən siyasətçilər olmuşsa da, bütün bunlara ən tutarlı cavabları Türkiyə və Azərbaycan liderləri Ərdoğan və Əliyevin, Türkiyə və Azərbaycan əsgərinin, Türkiyə və Azərbaycan insanının çiyin-çiyinə duruşudur. Bu, tarixən belə olub, indi də belədir, gələcəkdə də belə olacaq. Türkiyəyə neçə-neçə yüz illərini kutlamağı, əbədiyyən var olmağı arzu edirik!”-deyə politoloq vurğulayıb.

İradə Cəlil, Bizimyol.info