Icma.az
close
up
RU
USAİD in postsovet məkanındakı rolu: fərqli maliyyə yardımları, siyasi müdaxilələr

USAİD in postsovet məkanındakı rolu: fərqli maliyyə yardımları, siyasi müdaxilələr

Apa.az portalından alınan məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

USAİD-in Gələcəyi və Yeni Tramp Administrasiyası Dövründə Qeyri-Müəyyənlik

USAID-in (ABŞ-ın Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi) gələcəyi yeni Tramp administrasiyası dövründə qeyri-müəyyəndir. Agentlik sərt tənqidlərə məruz qalıb, Prezident Donald Trump onu radikal sol təbliğatın təşviqində ittiham edib. Onun administrasiyası Agentliyin işçi heyətini 10 mindən 290 nəfərə qədər azaldıb.

USAİD-in siyasi müdaxiləsi

1961-ci il-də təsis edildiyi gündən bəri, USAID demokratiyanın, iqtisadi inkişafın və insan haqlarının təşviqinə yönəlmiş fəaliyyət göstərib. Lakin onun postsovet ölkələrindəki hərəkətləri tez-tez siyasi müdaxilə ittihamları ilə qarşılaşıb.

Elon Mask-in USAİD Haqqında Tənqidlər

Elon Musk açıq şəkildə USAID-i cinayətkar təşkilat adlandırıb və onun elan etdiyi missiyanın xaricində fəaliyyət göstərdiyini iddia edib. Lakin hüquqi çətinliklər USAID-in tamamilə ləğv edilməsini dayandırıb, ABŞ federal hakimləri administrasiyanın onun fəaliyyətlərini tamamilə dayandırma səlahiyyətini şübhə altına alıb.

USAİD-in Postsovet Məkanında Fəaliyyətləri və Təsiri

Son üç onillikdə, USAİD postsovet məkanında demokratiyanın təşviqi, medianın inkişafı və vətəndaş cəmiyyətinin təşəbbüsləri üçün milyardlarla dollar yönəldib. Lakin bölgədəki bir çox hökumətlər Agentliyi maliyyə yardımlarını siyasi təsir vasitəsi kimi istifadə etməkdə günahlandırıblar.

Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistandakı Yardımlar

USAİD-in bölgədəki maliyyə ayırmaları geniş şəkildə fərqlənib. Anewz Televizyasının məlumatına görə, USAİD Azərbaycana cəmi 450 milyon dollar media dəstəyi ayırıb. Bu dəstək QHT-lər və iqtisadi islahatlar üzrə fokuslanılıb.

Gürcüstana isə 1.8 milyard dollar ayrılıb, bu vəsait

demokratiya islahatları, məhkəmə sistemi və enerji təhlükəsizliyi sahələrini əhatə edib.

Ermənistana isə 3.3 milyard dollar ayrılıb. Bu vəsait, əsasən, humanitar yardımlar və vətəndaş cəmiyyətinin gücləndirilməsi sahələrinə sərf olunub.

Ukrayna və Moldova: Yardımların Artımı

Ukraynaya 2022-ci ildən əvvəl 3 milyard dollardan çox, 2023-cü ildə isə əlavə olaraq 16.6 milyard dollar verilib. Bu vəsait xüsusən Rusiya ilə müharibənin şiddətlənməsi ilə bağlı artırılıb.

Moldovada 2.6 milyard dollar əsasən seçki islahatları və Avropa inteqrasiyası səylərinə yönəldilib.

Gərginliklər və Hökumət Reaksiyaları

Buna baxmayaraq, USAİD-in fəaliyyətləri ev sahibi hökumətlərlə gərginliklərə səbəb olub. Bir neçə dövlət Agentliyi ya ölkədən qovub, ya da onun fəaliyyətlərini ciddi şəkildə məhdudlaşdırıb.

Rusiya 2012-ci ildə USAİD-i müxalifət qruplarını maliyyələşdirməkdə və daxili siyasətə müdaxilə etməkdə ittiham edib.

Belarus 2003-cü ildə Agentliyi müxalifət etirazlarını maliyyələşdirməkdə ittiham edərək qovub.

Özbəkistan Əndican hadisələrindən sonra sabitliyi pozmaqda günahlandırıldığı üçün USAID-i tərk etmək məcburiyyətində qalıb.

Türkmənistanda hökumətin nəzarəti səbəbindən USAID-in mövcudluğu məhdud olub.

USAID-in Siyasi Keçidlərdə İştirakı

USAID-in siyasi keçidlərdə iştirakı geniş müzakirə olunub. Məsələn, 2014-cü ildə Ukraynada "Maydan" etirazlarını maliyyələşdirməsi və nəticədə Qərbyönlü bir hökumətin qurulması üçün USAİD ciddi maliyyə ayırıb.

Gürcüstan 2003-cü ildə USAİD-in dəstəklədiyi QHT-lər "Qızılgül inqilabı"nda mühüm rol oynayıb.

Ermənistanda 2018-ci ildə USAİD-in maliyyələşdirdiyi təşkilatların Paşinyanın hakimiyyətə gəlməsinə kömək etdiyi iddiaları mövcuddur.

USAID-in Genişlənməsi və Trampın Gələcəyi

Prezident Co Bayden dövründə USAİD daha əvvəl görünməmiş bir genişlənmə yaşayıb, 2022-ci ildə büdcəsi tarixi səviyyəyə - 74 milyard dollara çatıb.

Trampın yenidən hakimiyyətə gəlməsi ilə USAİD-in gələcəyi sual altındadır. Agentlik ya tamamilə ləğv ediləcək, ya da onun əməliyyatları köklü şəkildə yenidən qurulacaq.

Donald Tramp

USAİD-in Azərbaycandakı Fəaliyyəti

Rəsmi Bakı USAİD-in Azərbaycanda fəaliyyətinin dayandırılması üçün ABŞ-a bildiriş göndərib.

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:73
embedMənbə:https://apa.az
archiveBu xəbər 23 Fevral 2025 16:35 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see214

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see202

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see173

Qazaxıstan və Azərbaycan arasında süni intellekt və İT sahəsində əməkdaşlıq üçün böyük potensial var Nazirliyin İdarə rəhbəri

20 Oktyabr 2025 17:30see169

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see164

Məşhur tennisçi Devis Kubokunun finalında oynamayacaq

20 Oktyabr 2025 21:39see162

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see158

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see144

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see143

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see138

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see136

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see135

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see135

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see134

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see134

Zəngilan son beş ildə müasir və böyük əhəmiyyətə malik bölgəyə çevrilib

20 Oktyabr 2025 09:17see132

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see128

Xalq artistindən İDDİALI FOTOSESSİYA

20 Oktyabr 2025 17:22see125

Türkiyədə Can Holding in rəhbəri həbs olundu

21 Oktyabr 2025 01:36see123

Türkiyəni sarsıdan cinayətlə bağlı daha bir nəfər saxlanıldı

21 Oktyabr 2025 01:51see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri