Yerin nüvəsinin fırlanması yavaşlayıb və 15 ildən sonra dayana bilər

Alimlərin fikrincə, Yerin daxili nüvəsi 15 ildən sonra dayana bilər, “Nature” yazır.
Yerin mərkəzində təxminən 1,3 min km radiuslu qaynar nüvə var. Maye xarici halqa ilə əhatə olunmuş dəmir və nikeldən ibarətdir. Halqa, öz növbəsində, 30 kilometr dərinlikdən başlayan və səthdən təxminən 2,9 min km aşağıda bitən mantiya ilə əhatə olunmuşdur. Mütəxəssislər qeyd ediblər ki, nüvə planetin maqnit sahəsinin formalaşmasında mühüm rol oynayır.
Alimlər xatırladıblar ki, 1970-ci illərin əvvəllərindən etibarən Yerin daxili nüvəsi qərbdən şərqə doğru fırlanır. Onun rotasiyası 2009-2010-cu illərdə tamamilə dayanıb. Nüvə indi yavaş-yavaş və yer səthinin fırlanmasına nisbətən əks istiqamətdə hərəkət edir.
Alimlər nüvənin fırlanma istiqamətinin dəyişməsini onun geodinamo adlanan proses vasitəsilə maqnit sahəsinin əmələ gəlməsindəki rolu ilə - yəni keçirici mayenin müəyyən hərəkəti ilə maqnit sahəsinin öz-özünə əmələ gəlməsinin təsiri ilə əlaqələndirdilər. Daxili nüvə 2040-cı ilə qədər dayana bilər və bu zaman o, çox güman ki, planetin özü ilə eyni istiqamətdə fırlanmağa başlayacaq.
KİV-lər Çin və ABŞ alimlərinin son vaxtlar Yerin daxili nüvəsinin öz formasını dəyişdiyi barədə fikirlərini yazıblar, həmçinin hesab edirlər ki, Yerin fırlanması iqlimə təsir edir.
Almaz Həsənli