Yüksək əqidə etalonu: Azərbaycanın həkimləri “Zərifə Əliyeva andı” içsinlər

Həkim, əsilzadə, xanım-xatın, nəcib və zərif bir Azərbaycan qadını. Adı ünü dünyalarca tanınan böyük bir nəslin layiqli övladı, öz övladlarına dünyada ən nümunəvi sayılmağa layiq istəkli, kövrək bir ana. Dünyanın bütün şöhrət və zirvələrini fəth etmiş qüdrətli ömür yoldaşının ən layiqli, qeyrətli, dəyanətli dostu. İsmət mücəssəməsi, böyük hərflərlə yazılan ANA! Bir elin, bir xalqın pərvanəsi... 

“Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi Əziz Əliyevin qızıdır; Azərbaycan Respublikasının üçüncü Prezidenti Heydər Əliyevin həyat yoldaşıdır; Azərbaycan Respublikasının dördüncü Prezidenti İlham Əliyevin anasıdır; Azərbaycanın görkəmli musiqiçisi, pianoçu Gülarə Əliyevaın, görkəmli endokrinoloq Tamerlan Əliyev və görkəmli onkoloq Cəmil Əliyevin bacısıdır” – Təqdimatında yer alan bu ünvanlar Onun tərcümeyi-halını şərəfləndirmək üçün yetərli olardı.

Ancaq əlbəttə ki, akademik Zərifə Əliyevadan söz düşəndə aparıcı tezis onun Azərbaycanda oftalmologiya elminin inkişafında müstəsna xidmətləri sadalanır. O, vaxtilə Azərbaycanda geniş yayılmış traxomanın, dünya təcrübəsində birincilər sırasında peşə, xüsusilə kimya və elektron sənayelərində peşə fəaliyyəti ilə bağlı göz xəstəliklərinin öyrənilməsi, profilaktikası və müalicəsinə, habelə oftalmologiyanın müasir problemlərinə dair bir çox sanballı tədqiqatların, o cümlədən "Terapevtik oftalmologiya", "İridodiaqnostikanın əsasları" kimi nadir elmi əsərlərin müəlliflərindən biri, 12 monoqrafiya, dərslik və dərs vəsaitinin, 150-yə yaxın elmi işin, 1 ixtira və 12 səmərələşdirici təklifin müəllifidir. Z.Əliyeva yüksək ixtisaslı səhiyyə kadrları hazırlanmasına böyük əmək sərf etmişdir.

Akademik Zərifə Əliyeva Ümumittifaq Oftalmoloqlar Cəmiyyəti Rəyasət Heyətinin, Sovet Sülhü Müdafiə Komitəsinin, Azərbaycan Oftalmologiya Cəmiyyəti İdarə Heyətinin, "Vestnik oftalmoloqu" (Moskva) jurnalı redaksiya heyətinin üzvü idi. Yüksək elmi nailiyyətlərinə görə 1980-ci ildə Azərbaycan əməkdar elm xadimi, 1981-ci ildə isə SSRİ Tibb Elmlər Akademiyasının M.İ. Averbax adına mükafatına layiq görülmüşdür ilk qadındır.

Zərifə Əliyevanın xatirəsi əbədiləşdirilmiş, 80 illiyinə həsr olunmuş poçt markası (2008) buraxılmışdır. Fəxri xiyabanda məzarı üstündə tuncdan heykəli ucaldılmışdır. Bakıda Göz xəstəlikləri İnstitutu, Naxçıvan şəhər poliklinikası onun adını daşıyır. Bakının Binəqədi rayonu ərazisində adına istirahət parkı salınmışdır. Bakı və Naxçıvanda küçə Zərifə Əliyevanın adını daşıyır. Bundan başqa Yasamal rayon ərazisində Zərifə Əliyevanın adını daşıyan lisey fəaliyyət göstərir.

Görkəmli oftalmoloqun elmi əsərləri, tədqiqatları bir yana, həkim  sənətinin humanistliyinin dərin köklərindən, bəşəriliyindən, yüksək mənəvi-əxlaqi xüsusiyyətlərindən, ən başlıcası isə, məsuliyyətindən bəhs edən “Yüksək əqidə” əsəri Azərbaycan həkimləri üçün bir növ Hippokrat andı statusundadır desək, yanılmarıq. Görün nə yazılıb həmin kitabda: “Vicdan – bizim əsas hakimimizdir. Ağır dəqiqədə və sevinc saatında təkbətək olanda soruşur: ağ xalat geyinməyə sənin mənəvi hüququn varmı? İllər keçdikdən sonra sənin əllərin əzab çəkən insana tək biliyini deyil, narahat fikirlərini, yanan ürəyini çatdıra bilibmi? Bu, düzünü desək, şəxsi vicdan qarşısında ciddi mühakimədən çıxmaq, böyük xoşbəxtlikdir”.

Aprelin 28-i anadan olmasının növbəti ildönümü qeyd olunacaq Zərifə xanımın həkim kimi fədakarlığı, yüksək vətəndaşlıq məsuliyyəti, səmimiliyi və qayğıkeşliyi, insanlara və onların problemlərinə göstərdiyi diqqət, fəal həyat mövqeyi ona həmkarlarının, yetirmələrinin və xəstələrinin dərin hörmətini qazandırmışdır.  Unudulmaz alim, qayğıkeş ana olan Zərifə xanım xalqımız tərəfindən ehtiramla yad olunmağa layiqdir.

Elnurə Füzuli qızı  İsgəndərova
Abşeron rayon, Əfqan Qadaşov adına Pirəkəşkül tam orta ümumtəhsil məktəbin tədris işləri üzrə dirüktor müavini, "Qızıl Qələm",  "Xan qızı Natəvan", "Zəfər" media mükafatları laüreatı.