Cizgi filmləri necə dublyaj olunur? “ARB Günəş” telekanalından REPORTAJ AZƏRTAC

Xaçmaz, 25 noyabr, Elxan Yusifli, AZƏRTAC

Xarici cizgi və animasiya filmləri ana dilimizə tərcümə olunaraq yerli televiziyalarımızda balaca izləyicilərə təqdim olunur. Bəs, bu filmlər necə dublyaj edilir? Sualın cavabını aydınlaşdırmaq üçün AZƏRTAC-ın bölgə müxbiri ölkəmizin ilk və tək uşaq kanalı “ARB Günəş”in qonağı olub.

“ARB Günəş” televiziyasının dublyaj studiyası 2018-ci ildən fəaliyyət göstərir. Ötən dövrdə studiyada onlarla cizgi və animasiya filmi Azərbaycan dilinə tərcümə olunaraq, azyaşlı televiziya tamaşaçılarına təqdim edilib.

“ARB Günəş”in studiyasında uşaqlar üçün filmlərin dublyajına xüsusi həssaslıqla yanaşılır. Mətnlərin tərcüməsi, redaktəsi incəliklə aparılır. Tərcümə zamanı əcnəbi filmlərdəki yan təsirlər nəzərə alınmaqla bərabər, onların uşaq dilinin şirin tərzinə uyğunlaşdırılması əsas meyarlardan biridir.

Dublyaj aktyoru Günəş Tegin bildirir ki, dublyaj aktyoru, ilk növbədə, səlis diksiyaya malik olmalıdır: “Dublay aktyoru bütün sözləri təmiz tələffüz etməyi bacarmalı və aktyorluq keyfiyyətlərinə sahib olmalıdır. Bu keyfiyyətlər olduqdan sonra dublyaj sahəsində təcrübə də toplamaq lazımdır. Mən dublyajı çox sevirəm. Bu sahədə özümü hələ tələbə olan vaxtlarda sınamışam. Mənim üçün cizgi və animasiya filmlərinin dublyajı daha maraqlıdır.Çünki uşaqlar üçün olan filmlərdə daha çox ovqat dəyişimi var. Səs tembrinin müxtəlif çalarlarından istifadə etmək imkanım olur. Cizgi filmlərinin dublayı həm də əyləncəlidir.”

“ARB Günəş”in dublyaj studiyasının 10-dan çox əməkdaşı var. Studiyada dublyaj prosesi bir neçə mərhələdə aparılır. Əvvəlcə filmin tərcüməsi və redaktəsi həyata keçirilir. Mətn yığılır, sonra filmdəki obrazlara uyğun aktyor seçimi aparılır. Aktyor seçimi təsdiq edildikdən sonra studiyada səsləndirmə mərhələsi başlayır.

Beş ildir dublyaj studiyasında çalışan Əvəz Qubatov, eyni zamanda, “ARB Günəş” televiziyasının aparıcısıdır. “Cizgi filmlərinin dublayı çox əyləncəli, eyni zamanda, da çətindir. Cizgi və animasiya filmlərində obrazlar lap çoxdur. Ona görə də bəzi filmlərdə 3-4, bəzən daha çox obrazı canlandırmaq lazım gəlir. Çox maraqlıdır. Bəzən olur ki, səsləndirdiyin filmin 2-3 qəhrəmanı bir-biri ilə söhbət edir. Bu dialoqları canlandırmaq üçün öz-özünlə fərqli səs tonunda danışmalı olursan. Mən həm də “ARB Günəş”də yayımlanan iki layihədə obrazları canlandırıram. “Hava necə olacaq?” proqramında “Toplan”, “Biləndərdən öyrən” layihəsində isə “Biləndər” obrazları mənim səsimlə balaca tamaşaçılara təqdim olunur”, - deyə Əvəz Qubatov söyləyir.

“ARB Günəş” telekanalı efir vaxtını bütünlüklə uşaqlara həsr edir. Peşəkar dublyaj studiyasının yaradılmasında əsas məqsəd azyaşlı izləyicilərə ana dilimizdə cizgi və animasiya filmləri təqdim etməkdir.

“Dublyaj studiyası yarandığı gündən mən də burada aktyor kimi fəaliyyət göstərirəm. Bu iş çox zövqlü və maraqlıdır. Uşaqlar üçün çalışmaq isə ikiqat əyləncəlidir. Böyük həvəslə çalışırıq. İnanın ki, ictimai yerlərdə məni səsimdən tanıyırlar. Deyirlər ki, sizin səsiniz çox tanışdır”, - deyə dublay studiyasının əməkdaşı Elnarə Şahmirzəyeva vurğulayır.

Studiyanın aktyoru Rahim Qafarlı uşaqların cizgi filmlərini doğma dilimizdə izləməsinin vacibliyini qeyd edir: “İllər əvvəl bizim uşaqlar maraqlı cizgi və animasiya filmlərini əcnəbi dillərdə izləmək məcburiyyətində idi. Uşaqlar üçün Azərbaycan dilinə tərcümə olunan filmlər çox az idi. Bu sahədə bir boşluq vardı. “ARB Günəş”in dublyaj studiyası yarandıqdan sonra onlarla film dublyaj edilərək doğma dilimizdə azyaşlı izləyicilərimizə təqdim olunub. Bu da uşaqların ana dilimizi daha dərindən öyrənməsi, mənimsəməsi üçün çox əhəmiyyətlidir”.

Azərbaycanın ilk və yeganə uşaq televiziya kanalı olan “ARB Günəş” 2015-ci il aprelin 1-də fəaliyyətə başlayıb. Televiziyanın efirində yayımlanan tərbiyəvi və maarifləndirici proqramlar vasitəsilə uşaqlara davranış qaydaları, təbiət və heyvanlar aləmi haqqında biliklər, səlis yazmaq, oxumaq, sağlam həyat vərdişləri öyrədilir.