Çoxumuzun gözardı etdiyi atmosfer təzyiqinin orqanizmə İNANILMAZ TƏSİRLƏRİ

Hər gün hava haqqında məlumat alırıq. Bu məlumatların içərisində atmosfer təzyiqi haqqındam da informasiya olur. Amma çoxlarımız bilərəkdən və yaxud bilməyərkən atmosfer təziyiqi haqqında informasiyya diqqət etmirik.
Halbuki, bunu bilmək gündəlik sağlamlığımız üçün çox vacibdir. Məsələn, atmosfer təzyiqinin rekord səviyyəyə yüksəlməsi hətta heç vaxt havadan asılı olaraq narahatlıq hiss etməyənlər üçün də sağlamlıq problemlərinə səbəb olur.
Bizim.Media bu marağı nəzərə alıb atmosfer təzyiqi haqqında ətraflı məlumatı təqdim edir.
 

MÖVZU İLƏ BAĞLI:
Daim soyuq, donan ayaqlar - Şəkər, qanazlığı, yoxsa…?

Atmosfer təzyiqi nədir?
Atmosfer və ya barometrik təzyiq atmosferin çəkisinin, yəni planetimizin hava qabığının Yerə basdığı qüvvədir. Yer atmosferi beş təbəqədən ibarətdir və onların ən aşağı təbəqəsi olan troposferdə təzyiq ən yüksəkdir, çünki yuxarı təbəqələrdəki hava molekulları aşağıda olanlardakı molekulları sıxır. Atmosfer təzyiqi yer səthinin hündürlüyündən, küləkdən və havanın temperaturundan asılı olaraq dəyişir.
Normal atmosfer təzyiqi
Atmosfer təzyiqi millimetr civə ilə, eləcə də paskallarla ölçülür. 760 mm təzyiq normal sayılır. Bu təzyiqdə atmosfer hər kvadrat metrə 10,4 kiloqram qüvvə ilə Yer səthinə təsir edir. Dünyada ən yüksək atmosfer təzyiqi Sibirdədir - təxminən 786 mm.rt.Art. Ən aşağısı Everestdədir: təxminən 250 mm. rt. Art. Atmosfer təzyiqi nə qədər aşağı olarsa, nəfəs almaq üçün oksigen bir o qədər az olur.
Atmosfer təzyiqinin dəyişməsinə səbəb nədir?
Atmosfer təzyiqinin dəyişməsinin iki yolu var. Birincisi səthə təsir edən hava molekullarının sayını artırır, ikincisi istilik səbəbiylə hava molekullarının vibrasiya sürətinin artması. Belədə temperaturun təsiri altında molekullar daha sürətli hərəkət edir, səthə daha tez-tez vurur. Gün ərzində atmosfer təzyiqi havanın temperaturundan asılı olaraq ən azı iki dəfə aşağı düşür və bir qədər yüksəlir.
Atmosfer təzyiqi havaya necə təsir edir?
Atmosfer təzyiqinin dəyişməsi hava hadisələrindən əvvəl baş verir. Sıfırdan aşağı temperaturda atmosfer təzyiqinin azalması ərimədən xəbər verir. İsti bir gündə atmosfer təzyiqinin azalması yaxınlaşan tufan və ya güclü küləyin olduğunu göstərir. Atmosfer təzyiqinin düşməsi rütubəti artırır. Qışda atmosfer təzyiqinin yüksəlməsi dondan xəbər verir. Sıfırdan aşağı temperaturda atmosfer təzyiqinin artması qarla nəticələnə bilər. Atmosfer təzyiqi ən çox şimal və ya şərq küləyi yaxınlaşdıqda artır, digər hallarda isə aşağı düşür.
Atmosfer təzyiqi insanlara təsir edirmi?
Hava şəraiti ilə yanaşı, atmosfer təzyiqi də insanlara birbaşa təsir göstərir. Bu təsir insan orqanizminin atmosfer təzyiqinin artmasına və azalmasına fərqli reaksiya verən maye və qazlardan ibarət olması ilə əlaqədardır. Atmosfer təzyiqinin düşməsi və ya yüksəlməsi baş ağrılarına, miqrenlərə səbəb ola bilər. Məsələ burasındadır ki, insan beynində hava ilə dolu sinuslar var. Sinusların xaricində təzyiqin dəyişməsi sinusların içərisində təzyiqin dəyişməsinə səbəb olur və bu da narahatlıq yaradır. Araşdırmalara görə, 20% hallarda miqren, xüsusən də atmosfer təzyiqinin azalması ilə təhrik edilir.
Atmosfer təzyiqi oynaqlara necə təsir edir?
Artrit və digər birgə xəstəliklərdən əziyyət çəkənlər üçün atmosfer təzyiqindəki dəyişikliklər də oynaq boşluqlarında olan sinovial mayenin təsirindəki dəyişikliklər səbəbindən ağrıya səbəb ola bilər. Atmosfer təzyiqindəki dalğalanmalar səbəbindən oynaq daxilində bağların, vətərlərin və qığırdaqların genişlənməsi və büzülməsi ağrının artmasına səbəb ola bilər.
Atmosfer təzyiqi və qan təzyiqi
Atmosfer təzyiqindəki dəyişikliklər ürək və qan dövranı sisteminə də təsir göstərir. Barometrik təzyiq aşağı düşdükdə qan damarları daralır və daralmış arteriya və venalarda qanın axması üçün qan təzyiqi yüksəlir. Aşağı atmosfer təzyiqində və aşağı temperaturda, məsələn, şaxtalı havalarda təzyiq də arta bilər.
Atmosfer təzyiqi dəyişdikdə nə etməli?
Atmosfer təzyiqində kəskin dəyişikliklər olduqca nadir hallarda baş verir və dalğalanmalar 1-3 mm-dir.. Barometrik təzyiqdə daha böyük enişlər və ya artımlar stress, narahatlıq, yuxu və ümumi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Dəyişən atmosfer təzyiqinin təsirləri ilə mübarizə aparmaq üçün aşağıdakılar vacibdir:
- qan təzyiqi və şəkər səviyyələrini ölçmək də daxil olmaqla sağlamlıq göstəricilərinizi yaxından izləyin. Ciddi dəyişikliklər müşahidə etdikdə, dərhal həkimə müraciət etmək vacibdir.
- əks göstərişlər olmadıqda fiziki fəaliyyətdən imtina etməyin.
- psixo-emosional vəziyyəti normal saxlayın.
Surxay Atakişiyev, Bizim.Media