Dələduzluq cinayətləri niyə artır? Hüquqşünas bunun səbəblərini açıqlayır

Son zamanlar Azərbaycanda törədilən cinayətlərin statistikasına baxsaq, xüsusi ilə dələduzluq cinayətlərinin sayının daha çox artdığını açıq-aşkar müşahidə etmək olar.

İstər virtual dünyada, istərsə də real aləmdə hər gün onlarla, yüzlərlə insan dələduzluğun qurbanı olur. 

Bütün bunların fonunda isə dələduzluqla mübarizənin də bir o qədər effektiv olmaması sezilir. 

Dələduzluq cinayətlərinin təhlili ilə bağlı müxtəlif versiyalar var.

Bunlardan biri odur ki, ölkədə dövlət strukturlarında rüşvət halları olduğuna görə, insanlar hər hansısa bir məsələsini həll etmək üçün rüşvət verməli olur və belə olduğu təqdirdə isə əksər hallarda dələduzun qurbanına çevrilir.

Digər versiyalardan biri isə elə məhz cəzalarla bağlıdır.

Belə ki, cəmiyyətdə bu gün dələduzluq cinayətində adekvat cəzanın olmaması müzakirə mövzusudur. 

Məsələ ilə bağlı vəkil Fuad Ağayev Gununsesi.info-ya açıqlama verib.

Onun sözlərinə görə, bu cür halların əsas səbəblərindən biri də iqtisadi vəziyyətdir:

“Bu cür hallarda məncə, birinci səbəb iqtisadi vəziyyətdir. Yəni, insanların maddi durumunun ağırlaşması, real işsizlik səviyyəsinin artması da təsirsiz ötüşmür. O cümlədən digər bir səbəb də bu məsələdə qanunvericiliyin ardıcıl tədbiq olunmaması və bir sıra dələduzların arxasında müxtəlif  orqanlarında işləyən vəzifəli şəxslərin dayanmasıdır. O yerdəki bir-iki epizoddan sonra kimsə məsuliyyətə cəlb edilə bilər, bununla da onun cinayətkar fəaliyyətinin qarşısı alınar və buna baxmayaraq alınmır, edilmirsə, dələduzluq törədən şəxsin qurbanlarının sayı da dəfələrlə çoxalır. Bir sözlə, bu sahədə ardıcıl mübarizə aparılmır. Onu da deyə bilərəm ki, bu cür cinayətlər təkcə dələduzluqla bitmir. Digər oğurluq növləri də var, məsələn, mənimsəmə. Qanunvericilik elədir ki, 100 milyon oğurlayan adam 20 milyon qaytarırsa, həmin adam həbsdə yox, çöldə ola bilər. Buna da çox misal gətirmək olar.”

İnsanların işlərini rüşvətlə həll etmək məsələsinə gəlincə, Fuad Ağayev deyir ki, burada ictimai nəzarət də güclü olmalıdır:

“Korrupsiya ilə mübarizə şüurlarla yox, əməllərlə olmalıdır. Əlbəttə ki, dövlət qulluğunda hansısa vəzifələrə getmək tam şəffaf şəkildə həyata keçməlidir, olduqca ciddi nəzarət lazımdır.  Və həm də ictimai nəzarət. İctimai nəzarət o deyil ki, iqtidardan asılı olan hansısa QHT onunla məşğul olsun, ictimai nəzarət həm də odur ki, vətəndaş cəmiyyəti, tanınmış ictimai xadimlər, cəmiyyətin etimad göstərdiyi şəxslər də bu proseslərdə olmalıdır, ən azından müşahidə etməlidir, müvafiq tədbirlərin görülməsi istiqamətində addımlar atmalıdır”

Gununsesi.info