“ƏBƏDİ GERİ QALMAQ İSTƏMİRKSƏ...” Deputat qorxulu və acınacaqlı bir faktı açıqladı

“Elmə ayrılan vəsait bu sahə üzrə iqtisadi təhlükəsizliyin kritik həddindən 12 dəfə azdır. Elmi işçilərin əksəriyyətinin maaşları isə çox aşağıdır"

Hesabat ilində “Azərbaycan Respublikasının 2022–2026-cı illərdə sosial-iqtisadi inkişaf strategiyası”nın icrası üçün 6 milyard 390 milyon manat məbləğində vəsait yönəldilib. Bu, strategiya üzrə icra edilmiş vəsaitin əvvəlki illə müqayisədə 705 milyon manat az olması deməkdir.

"Hurriyyet.Az" “AzPolitika”-a istinadla xəbər verir ki, bunu deputat Əli Məsimli Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin mayın 27-də keçirilən iclasında “Azərbaycan Respublikasının 2024-cü il dövlət büdcəsinin icrası haqqında” qanun layihəsinin müzakirəsi zamanı çıxışında deyib.

Millət vəkili vurğulayıb ki, azalma əsasən adıçəkilən strategiyanın “Dinamik, inklüziv və sosial ədalətə əsaslanan cəmiyyət” istiqaməti üzrə qeydə alınıb: “Halbuki dinamik, inklüziv və sosial ədalətə əsaslanan cəmiyyət quruculuğu istiqamətində, xüsusən də regionlarda yığılıb qalmış problemlərin – o cümlədən layiqli əməkhaqqı olan rəqabətədavamlı iş yerlərinin açılması istiqamətində – görülməsi vacib olan xeyli işlər mövcuddur.”

Ə. Məsimli qeyd edib ki, 2024-cü ildə elm xərcləri üzrə aidiyyəti sifarişçi təşkilatların xərc sifarişlərinə uyğun olaraq 197,2 milyon manat məbləğində vəsait istifadə olunub ki, bu da proqnoza nisbətən 38,9 milyon manat və ya 16,5 faiz azdır: “Hesabat ilində elm xərcləri ÜDM-in 0,16 faizini, dövlət büdcəsi xərclərinin isə 0,5 faizini təşkil edib. Elmə ayrılan vəsait bu sahə üzrə iqtisadi təhlükəsizliyin kritik həddindən 12 dəfə azdır. Elmi işçilərin əksəriyyətinin maaşları isə çox aşağıdır. Əbədi geri qalmaq istəmiriksə, fikirdə, sözdə və əməldə elmə münasibət köklü surətdə dəyişdirilməli, elmin maliyyələşdirilməsinin beynəlxalq hədəflərinə doğru hərəkətini təmin etmək üçün bu sahədə köklü islahatlar aparılmalıdır. Elmin maliyyələşdirilməsinin bütün ağırlığı dövlət vəsaitinin üzərində olmamalı, digər mənbələrdən də istifadə edilməsinin işlək mexanizmi hazırlanaraq həyata keçirilməlidir. Müqavilə münasibətləri və digər mütərəqqi üsul və vasitələrlə, sözün əsl mənasında, elmlə məşğul olan şəxslərin öz intellektual qabiliyyətini 500-700 manatlıq maaş çərçivəsindən çıxarıb potensialına uyğun daha yüksək gəlir əldə etməsi üçün əlverişli şərait yaradılmalıdır. Əgər islahatlar yolu ilə elmin iqtisadiyyata inteqrasiyasına nail ola bilsək, həmin sahəyə yönəldilən hər manat digər sahələrdəkindən daha çox gəlir gətirəcək.”

Millət vəkili əlavə edib ki, fövqəladə halların nəticələrinin aradan qaldırılması üçün dövlət büdcəsində 20 milyon manata yaxın vəsait ayrılır. Onun sözlərinə görə, son illər fövqəladə halların sayı və təbii fəlakətlərin törətdiyi dağıntı və vurduğu ziyanın miqyası artdığından, bu istiqamətdə yaranmış problemləri və əhaliyə dəymiş ziyanı vaxtında aradan qaldırmaq üçün əlavə vəsait ayrılması və ya büdcənin ehtiyat fondlarının vəsaitindən istifadə olunması vacibdir.

Ə. Məsimli bildirib ki, 2024-cü ildə kənd təsərrüfatı xərclərinə dövlət büdcəsi xərclərinin 3,1 faizi həcmində – yəni 1 milyard 159 milyon manat vəsait yönəldilib. Onun sözlərinə görə, dayanıqlı və artan rəqabətqabiliyyətli iqtisadiyyat üzrə strateji çərçivədə hər il orta hesabla kənd təsərrüfatının 4 faiz artması nəzərdə tutulub: “Lakin statistik məlumatlara əsasən, 2022–2024-cü illərdə kənd təsərrüfatı hər il orta hesabla 2,6 faiz, 2024-cü ildə isə cəmi 1,5 faiz artıb. Aparılan araşdırmalar göstərir ki, şəffaflıq, hesabatlılıq və nəzarət mexanizmlərinin effektiv kombinasiyasına nail olmaqla, kənd təsərrüfatına ayrılan vəsaitin istifadəsinin səmərəliliyini yüksəltmək və bir sıra təşviqedici tədbirlər həyata keçirməklə bu sahədə orta illik artım tempini 5 faizdən yuxarı səviyyəyə çatdırmaq mümkündür. Bu məsələnin təxirəsalınmadan uğurlu həlli ölkəmizdə yerli istehsalın artırılması, ərzaq təhlükəsizliyinin gücləndirilməsi, idxaldan asılılığın azaldılması və kənd əhalisinin güzəranının yaxşılaşdırılması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.”

Rasim Əliyev