Həm ABŞ, həm də Rusiya Cənubi Qafqazda sülh müqaviləsinin öz vasitəçiliyilə imzalanmasına çalışır

Cənubi Qafqazdakı münaqişə sona çatmalıdır. Bu sözləri ABŞ Prezidentinin milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Mayk Uolts “X” hesabında yazıb. “Bu həftə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin milli təhlükəsizlik məsələləri üzrə müşaviri cənab Hikmət Hacıyevlə (Azərbaycan Respublikası Prezidentinin köməkçisi - Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri -red.) danışdım. Azərbaycan və Ermənistanın böyük bir addım ataraq sülh sazişi üzərində razılığa gəlməsindən məmnunuq. Ona bildirdim ki, biz bu sülh müqaviləsini indi yekunlaşdırmalı, məhbusları azad etməli və regionu daha təhlükəsiz, firavan etmək üçün birlikdə çalışmalıyıq,” deyə Mayk Uolts bildirib.

Politoloq Elşad Həsənov Bizimyol.info xəbər portalına açıqlamasında bildirib ki, Donald Tramp hakimiyyətə gələndən sonra dünya siyasəti tamamilə başqa rakursdan çıxış etməyə başladı. Politoloqun fikrincə, Tramp Rusiya-Ukrayna müharibəsinin dayandırılması üçün ciddi addımlar atır.

Elşad Həsənov

“Ümumiyyətlə, müharibələrin dayandırılması Donald Trampın marağındadır və bu haqda o seçki öncəsi də bildirmişdi. Cənubi Qafqazda da sülhün əldə olunması üçün ABŞ çoxdandır ki, müəyyən çağırışlar edir. Bu istiqamətdə son zamanlar atılan addımlar öz müsbət nəticəsini verir. Belə ki, artıq Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişinin mətni tam razılaşdırılıb. Bu haqda Ermənistanın baş naziri Paşinyan həm İran, həm də Rusiya prezidentlərinə zəng edərək məlumat verib. Eyni zamanda Fransa prezidentinə zəng edərək məlumat verdi ki, artıq biz sülh mətni ilə tam razılaşmışıq və sülh müqaviləsini bağlamağa hazırıq. Bu barədə Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov da məlumat verdi ki, bəli, sülh mətni tam razılaşdırılıb. Ancaq Azərbaycan prezidenti bildirdi ki, Ermənistan Konstitusiyasında Azərbaycana qarşı torpaq iddialarından əl çəkməlidir və ATƏT-in Minsk qrupunun ləğv olunması üçün Ermənistan da Azərbaycanla birgə müraciət etməlidir. Yəni bu məsələlər hələ də qalıb.

Biz bilirik ki, Ermənistan real Konstitusiyasını 2026-cı ildə referenduma çıxaracaq. ABŞ prezidentinin milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Mayk Uolts da öz çıxışında Hikmət Hacıyevlə danışığı zamanı məsələlərin son zamanlar çox sürətlə getdiyini bildirib. Bayden dönəmində Blinken çox çalışırdı ki, bu sülh sazişi tez imzalansın və ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə həyata keçirilsin. Ancaq digər tərəfdən də Cənubi Qafqazdan gözünü çəkməyən və öz qoşununu Ermənistandan çıxarmayan Rusiya da bu sülh müqaviləsini, məhz Rusiyanın vasitəçiliyi ilə olmasını istəyir. Bu səbəbdən də martın 15-i Rusiya prezidenti Azərbaycan prezidentinə zəng edib, regional məsələləri müzakirə edib və sonra da Azərbaycan prezidenti Böyük Vətən müharibəsinin qələbəsinin 80 illiyi tədbirində iştirak etmək üçün Moskvaya dəvət edib. Martın 16-da Rusiyanın nəhəng siyasətçilərindən biri olan Rusiya Federasiyası Federal Məclisi Federasiya Şurasının sədri Valentina Matviyenko Azərbaycana səfərə gəldi. Bu gün də Azərbaycan prezidenti ilə nümayəndə heyəti ilə birlikdə görüş keçirildi. Bütün bunlar onu göstərir ki, burada sülhün bağlanmasında həm Rusiya, həm də ABŞ maraqlıdır. İstəyirlər ki, onların vasitəçiliyi ilə bu müqavilə bağlansın.

Donald Tramp söz vermişdi ki, qısa müddətdə Rusiya-Ukrayna müharibəsini dayandıracaq və sülh müqaviləsi bağlanacaq. Ancaq sülh müqaviləsinin bağlanması hələ yaxın zamanda görünmür. Putinlə ikinci telefon danışığında müəyyən məsələlərə nail olması, yəni ilk növbədə Rusiya-Ukrayna müharibəsində atəşkəsə nail olunmasına çalışacağını bildirən Donald Tramp, görək buna nail ola biləcəkmi?”-deyə Elşad Həsənov qeyd edib.

Politoloq vurğulayıb ki, artıq Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh sazişinin mətni tam razılaşdırılıb və bu haqda da hər iki tərəf məlumat verib. Ona görə də ABŞ da çalışır ki, deməli, bu müqavilənin sülh müqaviləsinin bağlanmasına vasitəçi olsun.

Elşad Həsənov qeyd edib ki, Cənubi Qafqazda sülh üçün ən çox çalışan Azərbaycandır: “Azərbaycanın torpaqları 30 ildən artıq müddət işğal altında qaldı. Tarixi və mədəni abidələri darmadağın edildi. Yəni bütün bu hadisələrdən sonra sülh Azərbaycana lazımdır. Azərbaycan öz gücü sayəsində Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının 4 məlum qərarını özü icra etdi və öz torpaqlarını düşmən tapdağından azad etdi, həm də öz ərazi bütövlüyünü təmin etdi. Müharibə bitəndən sonra da sülh sazişinin təklifini Azərbaycan irəli sürüb və bu gün də Azərbaycanın istədiyi kimi beynəlxalq hüquq normalarına uyğun olaraq həmin sülh mətni razılaşdırılıb”.

Politoloq hesab edir ki, bu müqavilə Ermənistanın Konstitusiyasında dəyişiklik olandan sonra imzalanacaq.

“Yəni bunu tez-tələsik nə Rusiyanın təsirindən, nə də ABŞ-ın təsirindən bağlamağa heç bir lüzum yoxdur. Biz gözləməliyik. Dayanıqlı və davamlı sülh müqaviləsi bağlanmalıdır”-deyə politoloq bildirib.

İradə Cəlil, Bizimyol.info