Hibrid və elektrik avtomobillərinə tətbiq edilən güzəştlər ləğv olunsa nələr dəyişəcək? İQTİSADÇI AÇIQLADI

Azərbaycanda elektrik və hibrid avtomobillərinin idxalına tətbiq olunan güzəştlərin müddəti 2026-cı ilin yanvarın 1-dək nəzərdə tutulub. Hələlik bu müddətin uzadılıb-uzadılmayacağı məlum deyil. Ekspertlər hesab edirlər ki, elektrikli avtomobillərin inkişafı davam edəcək, amma sual yaranır - güzəştlər bitdikdən sonra bazarda nələr dəyişəcək? Hibrid və elektrik avtomobillərinə tətbiq edilən güzəştlər ləğv olunarsa, bu, onların satış qiymətinə necə təsir edəcək? İkinci əl avtomobillər kəskin bahalaşacaqmı?

Məsələ ilə bağlı iqtisadçı Asif İbrahimov SİA-ya açıqlamasında bildirib ki, 2026-cı ilin yanvar ayında sözügedən qərara hər hansı əlavə və ya dəyişiklik edilməzsə, o cümlədən güzəştlər tətbiq olunmazsa, avtomobil bazarında təqribən 40%-ə qədər bahalaşma müşahidə oluna bilər: "Bu, həm yerli bazarda, həm də idxal prosesində ciddi təsirlərə səbəb olacaq. Bahalaşma yalnız avtomobillərin qiymətlərinə deyil, eyni zamanda onların saxlanma və texniki xidmət xərclərinə də təsir göstərə bilər ki, bu da əhalinin avtomobil alışı ilə bağlı qərarlarını dəyişməyə vadar edəcək.

Hazırda əhalinin hibrid avtomobillərə olan marağı durmadan artır. Bu marağın artmasının bir neçə əsas səbəbi var. İlk növbədə, yanacaq xərclərinin azalması hibrid avtomobillərin əsas üstünlüklərindən biridir. Ətraf mühitə daha az zərər vurmaları və yanacaq səmərəliliyinin yüksək olması insanları bu avtomobillərə üstünlük verməyə sövq edir. Digər mühüm səbəb isə dövlət tərəfindən bu tip avtomobillərə tətbiq edilən vergi və rüsum güzəştləridir. Bu güzəştlər həm idxal zamanı, həm də ilkin qeydiyyat mərhələsində hibrid avtomobilləri digər modellərlə müqayisədə daha sərfəli edir.

Hibrid avtomobillərin ölkəyə idxalına və satışına başlanıldıqdan sonra ikinci əl avtomobil bazarında da müəyyən dinamika müşahidə olunub. Belə ki, daha çox insanın yeni hibrid avtomobillərə yönəlməsi, ikinci əl avtomobillərin qiymətlərində nisbətən azalmaya səbəb olub. Bu isə bazarda rəqabəti artırıb və alıcılar üçün daha geniş seçim imkanı yaradıb.

Düşünürəm ki, hazırkı qərar avtomobil bazarında müəyyən dəyişikliklərə səbəb olacaq və bir çox insanı alternativ variantlara, o cümlədən elektrik və digər çevrə dostu nəqliyyat vasitələrinə yönəldəcək. Bununla belə, hesab edirəm ki, məsələnin sosial-iqtisadi tərəfləri nəzərə alınaraq, yaxın zamanda aidiyyəti qurumlar tərəfindən mövcud güzəştlərə yenidən baxılması gündəmə gələ bilər. Bu da həm bazarın stabilliyini qorumaq, həm də vətəndaşların avtomobil əldə etmə imkanlarını məhdudlaşdırmamaq baxımından vacibdir".