İrəvan konstitusiyasını dəyişməsə, sülh olmayacaq PROQNOZ

Ermənistan tərəfi Azərbaycanın tələbinin haqlı olduğunu anlayır, lakin bunu açıq şəkildə etiraf etməkdən çəkinir

Azərbaycan tərəfi Ermənistan Konstitusiyasına dəyişiklik edilməsini sülh sazişinin əsas şərti hesab edir. Çünki Ermənistanın hazırkı Konstitusiyasında Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə qarşı iddiaları əks etdirən müddəalar mövcuddur. Bu dəyişiklik edilməsə, hüquqi əsas yetərincə möhkəm olmayacaq. Ermənistan isə bu öhdəliyi qəbul etmir və Vaşinqton razılaşmalarının kifayət etdiyini bildirir. 

Azərbaycan Respublikası xarici işlər nazirinin müavini Yalçın Rəfiyevin jurnalistlərə açıqlamasında qeyd etdiyi kimi, Azərbaycan ilə Ermənistan arasında sülh sazişinin - yekun sənədin imzalanması üçün iki mühüm şərt mövcuddur. Bunlardan birincisi, ATƏT-in Minsk qrupunun ləğvi ilə bağlı məsələ, bu, artıq razılaşdırılıb və həmin istiqamətdə ümumi mövqe formalaşdırılıb. İkinci mühüm şərt isə Ermənistan Konstitusiyasında müvafiq dəyişikliklərin həyata keçirilməsidir.

O qeyd edib ki, Konstitusiya dəyişikliyi aparılmadığı halda yekun sənədin hüquqi əsası yetərincə möhkəmlənmir. Bu dəyişikliklər həm prosesin legitimliyi, həm də gələcək münasibətlərin beynəlxalq hüquqa uyğun şəkildə tənzimlənməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Məhz bu səbəbdən məsələ beynəlxalq gündəmdə diqqət mərkəzində qalmaqda davam edir və yekun sənədin imzalanma vaxtına birbaşa təsir göstərir.

Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan isə bildirib ki, Vaşinqton razılaşmaları sülhün əsasını qoyub, amma Konstitusiya dəyişikliklərinin öhdəliyi yoxdur. Yəni onlar Azərbaycanın tələbini haqlı saymır: “Vaşinqtonda heç bir Konstitusiya müzakirə olunmayıb və bizim üçüncü bir ölkə qarşısında onu dəyişmək kimi öhdəliyimiz yoxdur”. 

Xatırladaq ki, bu məsələ Səudiyyə Ərəbistanının “Əl-Ərəbiyyə” telekanalının müxbirinin Prezident İlham Əliyevə ünvanladığı suallardan biri idi. Jurnalist soruşdu ki, əgər Ermənistanda hər hansı daxili siyasi dəyişiklik baş verərsə, bu, həmin prosesə xələl gətirəcəkmi? Dövlətimizin başçısı bildirdi ki, bunu söyləmək çətindir, yalnız ehtimal etmək mümkündür: “Ümid edirəm ki, prosesə heç bir müdaxilə olmayacaq. Lakin yenə də məndə yüz faiz zəmanət yoxdur, çünki Ermənistanın daxili siyasəti barədə tam məlumatlı deyiləm. Bilirik ki, gələn yay Ermənistanda parlament seçkiləri keçiriləcək. Həmçinin bilirik ki, onlar yeni konstitusiya layihəsi üzərində işləyirlər. Lakin güclü xarici müdaxilə olarsa, bəli, bu, razılaşmaları poza bilər. Amma bu, Ermənistanın özü üçün çox zərərli olar, çünki Vaşinqtonda sənədlərin kim tərəfindən imzalanmasından asılı olmayaraq, onlar Ermənistanın adından Ermənistan lideri tərəfindən imzalanıb. Əgər orada hər hansı dəyişiklik baş verərsə və imzalanmış sənəddən geri addım atılarsa, bu, Ermənistan ilə ABŞ arasındakı münasibətləri ciddi şəkildə pisləşdirər. Bu, yalnız ABŞ-yə aid deyil, beynəlxalq ictimaiyyət, Avropa İttifaqı, Türkiyə və ərəb ölkələrindəki dostlarımız da bu prosesi dəstəklədilər. Beləliklə, bütün beynəlxalq ictimaiyyət bu hadisəni müsbət qarşıladı və razılaşmanı pozmaq bütün dünyaya qarşı çıxmaq deməkdir. Onlar bundan nə qazanacaqlar? Vaşinqtonda imzalanan sənəd Ermənistan üçün sülhə və sabit inkişafa zəmanətdir”.

Mövzunu şərh edən politoloq Natiq Miri də Sherg.az-a açıqlamasında deyib ki, Ermənistan Konstitusiyasının hazırkı mətni Azərbaycana qarşı ərazi iddialarını ehtiva edən maddələrdən ibarətdir. Bu maddələr rəsmi sənədlərdə Azərbaycanın beynəlxalq sərhədlərinin tanınmamasına əsas verir və iki ölkə arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasının qarşısını alır: