Icma.az
close
up
RU
Səssiz eşidilən nəğmələr

Səssiz eşidilən nəğmələr

Bakupost portalından verilən məlumata əsasən, Icma.az bildirir.


Tofiq Hüseyn,

Əməkdar jurnalist

Bu, nə “qeyri-adi hadisə”, nə də bir “ilk”deyildi. İclas, yığıncaq, ad günü, toy mərasimi də deyildi. Bura - Masallı rayonundakı Məmmədxanlı kəndinə gələnlər telefon bağlantıları, yaxud dəvətnamələrlə təşrif buyurmamışdılar. Sadəcə olaraq, cəmisi iki il bundan əvvəl kənd ziyalıları tərəfindən irəli sürülən “hər il mayın sonuncu ongünlüyündə toplaşaq” təşəbbüsünə qoşulanlar idilər.

Aralarında Bakıdan, Masazırdan, Xırdalandan, daha neçə yerdən əllərindəki işi, yaxud hansısa bir vacib tapşırığı, şənbə gününün lap elə istirahətini yarımçıq qoyub məsafə qət etmişdilər. Kənd ağsaqqalı, qocaman müəllimin evinin geniş aynabəndində iri stol açılmışdı. Stolun üstündə el arasında deyildiyi kimi, barmaq basmağa yer yox idi. Kəndin bacarıqlı xanımlarının dadlı-məharətli əli ilə hazırlanan xörəklər düzülmüşdü süfrəyə. Menyüdəki çeşidlər də son dərəcə sadə idi. Əsas yeri “paxla plov”, ”tərə dolması” tuturdu. Südlü plovun vacib komponenti - şor balıq istisana olmaqla stolun üstündə nə var idisə, - mövsümün meyvələrindən çiyələk, ağ-qara tut, göyşə alçası, tərəvəzlərdən xiyar-pomidor salatı, göy-göyərti, içkidən kompot, keçən idən qalma arı şanı, - hər şey həyətyanı təsərrüfatdan əldə olunub hazırlanan nemətlər idi.

Keçək əsas mətləbə. Məmmədxanlı kəndinin bərəkətli torpaqları var. Torpağa bir tum atsan iki gündən sonra onu göyərən görəcəksən. Geniş kövşənləri, tarlaları başına götürən yaşıllıqlar may ayında daha cazibədar görkəm verir. Kənd camaatı işgüzar, zəhmətkeş adamlardır. Burda əsas dolanışıq yeri təsərrüfatdan əldə olunan gəlirdir. Torpaqda əsasən, kartof, tərəvəz becərilir, bunlarla birlikdə bazara ev quşları, ağartı məhsulları çıxarılır. Bu kəndin türklər demişkən, özəl bitkisi paxladır. Bu tərəvəz öz ləzzəti-keyfiyyəti ilə o dərəcədə fərqlənir ki, hətta qonşu kəndlərdə burdakı paxlanın dadını-tamını əldə edə bilmirlər. Paxla qatqısı ilə bişirilən plov da bu kəndin əsas xörəklərindən hesab olunur. Paxladan üç halda qida kimi istifadə etmək mümükündür. Paxlanı bütöv halda duzlu suda bişirib yemək, dənəsini qabıqlı halda döğaya əlavə edib xörəyə dad vermək olur. Plova isə dənəsinin qabığı soyulmuş halda qatılır.

Sosial şəbəkədən oxuyuruq: paxla böyrəklərin dostudur, ağrıları yüngülləşdirir, böyrək qumlarının və daşlarının tökülməsinə kömək edir, xolesterini aşağı salır, qəbzliyə yaxşı təsir edir və s... Məsələ bunda da deyil. Paxlanın faydalarına internetdə nəzər salmaq olar. Kənddə bu bitkiyə önəm verilməsinin yuxarıda işarə elədiyimiz kimi maraqlı səbəbi var. Yaşıl yarpaqları, çəhrayı çiçəkləri ilə göz oxşayan bu bitki bar gətirəndən cəmisi bir neçə gündən sonra, qısa müddətdə solub-saralır, sovulur. Bu isə may ayının sonuncu ongünlüyünə təsadüf edir. Kəndin əsas neməti hesab olunan bu bitkinin dadını-tamını məhz elə bu günlərdə dadmaq olar. Kənd ziyalıları bu günləri “paxla günü” adlandırıb hər il doğma yurda baş çəkib bu günlərdən birini şənliyə çevirmək qərarına gəliblər. Hətta arabir zarafat salıb deyirlər: ”Niyə Sabirabadda qarpız, Göyçayda nar bayramı olsun, bizdə paxla bayramı olmasın. Paxla o meyvə-tərəvəzdən həm ləzzətli, həm də faydalıdır”.

Məmmədxanlını başqa kəndlərdən fərqləndirən ikinci bitki tərədir. Onu bu yerlərin adamları özləri üçün “Allah vergisi”adlandırırlar. Tərə becərilmir, təbii halda bitir. Maraqlısı odur ki, bu bitkinin də sorağı qonşudakı daha iri, daha varlı kəndlərin yox, elə bu kəndin payına düşüb. Dovğada, dolmada bu bitkinin yerini heç bir tərəvəz əvəz edə bilmir. Yaz aylarında əlində sellafon torba tutub kəndə müxtəlif yerlərdən tərə yığmağa gələnləri görmək olur. Onu da deyək ki, kənd adamlarının tərəyə münasibəti birmənalı deyil. Yaşlılar rus-alman müharibəsi zamanı əhalinin tərə qaynadıb yediyini xatırlayır, çörəyi, yaxud başqa qida məhsulunu əvəz etmək məcburiyyətinə səbəb olan bu bitkiyə bir az da yaxşı baxmırlar. Hətta müharibədən xeyli sonra nəşriyyatda öz kitabını çap etdirə bilməyən əyalət şairi bir şeirində tərəni lağ obyektinə çevirmişdi:

Yadlar kürü-kərə yedi,

Balalrım tərə yedi,

Yerə girdim xəcalətdən

İlk kitabın yolunda mən.

Xülasə, qayıdaq bizim stola və stolun ətrafındakılara. İlk olaraq həmkəndlilər qəbristana yollanıb dünyadan köçən doğmalarını ziyarət edirlər. Təbii nemətlərlə bəzənmiş stolun ətrafında isə boğazdanyuxarı tərif, qeybət, kədərli, ürəkağrıdan söz-söhbət eşidilmir. Deyilənlərə qulaq asdıqca başa düşürsən ki, ”paxla günü” görüşüb hal-əhval tutmaq, bir-birindən xəbərdar olmaq, keçənləri yada salıb məzələnmək, gülüb-şadyanalıq etmək üçün bir vasitə, bir bəhanədir.

İndi söhbət kimlərdən gedir? Dəstədən geri qalmamaq üçün at belində ova gedən Xanışın çantasına anası Məryəm arvad yağlı beçədən tutmuş yağ-pendirə kimi ərzaq yükləyir. Xanış axşamçağı ovdan qayıdanda kənd camaatı görür ki, atın belinə qoyulan yəhər Xanışın belindədir.Tezlikə aydın olur ki, Xanışın əlində qəfil açılan güllə atın beynini dağıdıb. Xanış ov əvəzinə atın yəhəri ilə kəndə qayıtmalı olub.

Arabaçı Müğdət qonşu kənddə Mürşüdün qızı Minəni elə sürdüyü öküz- araba ilə qaçırıb. Evləniblər. Ailədə 10 uşaq dünyaya gəlib. Qızlardan biri qonşu kənddəki oğlanlardan birinə o vaxtkı “Volqa” maşınında qoşulub qaçıb. Minə ərinə hökm edib ki, gedib qızı qaytarsın. Müğdət də söz altında qalmayıb: “ay zalımın qızı, mən səni qaçıranda atan öküz arabasına çata bilmədi, indi mən “Volqa”ya necə gedib çatım”?..

Bəli, bu gün bizim doğma-müstəqil məmləkətimizin torpağı dünya nemətləri ilə dolu olan gözəl kəndlərimizdən birində - Məmmədxanlıda maraqlı gün yaşanır. Paxla plov, tərəli dolma süfrəsi arxaslnda nə müğənni var, nə musiqi. Şən qəhqəhələr, gülüş sədaları nəğmə kimi ətrafa yayılır - səssiz eşidilən nəğmələr...


Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:115
embedMənbə:https://www.bakupost.az
archiveBu xəbər 09 İyun 2025 14:09 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Şörzingerin Azərbaycanca öyrəndiyi söz…

24 İyul 2025 01:29see171

Zəngəzur dəhlizi: İrəvan fürsəti niyə əldən verir?

23 İyul 2025 10:01see149

AMB uçot dərəcəsini azaldıb

23 İyul 2025 10:14see143

ABŞ nin də iştirakı ilə Bakıda iki ölkə arasında danışıqlar aparılacaq

23 İyul 2025 10:50see141

Rusiyanın Azərbaycana qarşı növbəti təzyiq mexanizmi

25 İyul 2025 00:06see141

Bu kuba baş məsqçi təyin olundu

23 İyul 2025 16:25see140

Şəmkirdə 15 yaşlı qızın ehtiyatsızlığı faciə ilə nəticələndi

24 İyul 2025 01:38see138

Kürdəmirdə 8 nəfər qidadan zəhərlənib

23 İyul 2025 03:45see135

General Motors un mənfəəti Trampın tariflərinə görə üç ayda 1 milyard dollardan çox azalıb

23 İyul 2025 03:40see134

PA nın Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində avqust ayı üçün qəbul cədvəli AÇIQLANDI

23 İyul 2025 18:12see132

Qurban Qurbanov: Qələbəni unudub cavab oyununa ciddi hazırlaşacağıq

24 İyul 2025 01:30see130

Xankəndi şəhərində “Sarı gəlin” abidəsi belə ola bilər

23 İyul 2025 17:48see128

ABŞ da qırmızı ət qiymətləri rekord həddə çatdı

23 İyul 2025 20:13see126

BYD və “Geely”də saxtakarlıq aşkarlandı Subsidiyalar bu mexanizmlə mənimsənilir

23 İyul 2025 20:07see125

Aktivlərinin həcminə görə Azərbaycan banklarının RENKİNQİ

23 İyul 2025 18:27see122

Uşağın smartfona erkən çıxışı psixi sağlamlıq problemlərinə gətirib çıxarır

24 İyul 2025 04:25see120

YPG Suriyada silahları təhvil verməyəcəyini açıqlayıb

24 İyul 2025 02:48see119

“Qarabağ”ın darmadağınla qələbəsi Video

24 İyul 2025 02:30see118

Goji berry nədir? Goji giləmeyvəsinin faydaları

24 İyul 2025 17:12see118

Təmiz enerji dövrünü necə sürətləndirmək olar ANALİZ

24 İyul 2025 16:58see116
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri