“Trampın təzyiqi, Putinin inadkarlığı: sülhə aparan yol niyə hələ də bağlıdır?“ “The Wall Street Journal“

"Trampın vasitəçiliyi Rusiya və Ukraynanı sülhə yaxınlaşdırmayıb..."

ABŞ prezidenti Donald Trampın Vladimir Zelenskiyə təzyiq göstərməsinə baxmayaraq, nə Rusiya, nə də Ukrayna sülhə bir addım da yaxınlaşmayıb. Əksinə, tərəflər mövqelərini daha da sərtləşdirib.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "The Wall Street Journal" nəşri yazıb.

Yaxınlaşma əvəzinə uzaqlaşma

Məlumata görə, Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski ilə Ağ Evdə keçirilən görüşdə Tramp açıq danışıb və Ukrayna liderinin təqdim etdiyi döyüş xəritələrinə baxmaqdan imtina edib. O, Zelenskiyə əsas məqsədinin müharibəni bitirmək olduğunu, lakin konkret ərazi nəticələrinə bağlı qalmadığını deyib.

Amerikalı rəsmilərin bildirdiyinə görə, Tramp Ukraynaya uzaqmənzilli "Tomahawk" raketlərinin yaxın zamanda verilməyəcəyini də açıq şəkildə bildirib. Sonradan Tramp etiraf edib ki, Zelenski və Putinin mövqeləri arasındakı uçurumu aradan qaldırmaq onun düşündüyündən qat-qat çətin imiş.

Jurnal qeyd edir ki, artıq münaqişə beşinci ilə qədəm qoyur, qurbanların sayı artır, hava hücumları həm Rusiyada, həm Ukraynada güclənir, Qərb müttəfiqlərinin maliyyə yükü isə ağırlaşır. Əsas mübahisə Donbas ətrafında cəmlənib: Kreml bu regionun tam nəzarətini ələ keçirmədən razılaşmaya getmək istəmir. ABŞ isə bəzən atəşkəs ideyasına açıq olsa da, Ukrayna və Avropa ölkələri belə güzəştləri qəti şəkildə rədd edir.

"Kreml geri çəkilmir, yalnız kapitulyasiya ssenarisini qəbul edir"

Amerikanın Müharibənin Öyrənilməsi İnstitutu (ISW) öz hesabatında bildirir ki, Kreml hələ də Ukraynanın tam kapitulyasiyasından azına razı deyil. Rusiya bu məqsəd uğrunda həm maddi, həm də insan resurslarını sərf etməyə hazırdır. Analitiklərin fikrincə, Moskva cəbhədə əldə etdiyi cüzi irəliləyişləri "qaçılmaz qələbə" kimi təqdim edir, lakin bu, gerçək vəziyyəti pərdələmək cəhdidir.

ISW qeyd edir ki, Rusiya ordusu irəliləsə də, bu, "sürünən və qanlı" xarakter daşıyır. Hər addım böyük itkilər bahasına başa gəlir və strateji nəticə yoxdur. Kremlin inadı və kompromisdən imtinası sülhün başlıca qarşısını alan amildir.

Ukraynanın ehtiyat qoşunlarının rəhbəri İvan Timoçko isə bildirib ki, Putin "Tomahawk" raketlərinin müzakirəsindən belə qorxuya düşüb. Onun fikrincə, Putin Donbası tələb etməklə həm Ukraynanın, həm də Qərb liderlərinin güzəştə meylini ölçür. Əgər o, Donetsk vilayətini tam ala bilməsə, bu, Rusiya hərbi elitaları arasında ciddi narazılıq yarada bilər.

Yeni diplomatik cəhdlər və Avropanın şərti

Tramp və Putinin Budapeştdə növbəti görüşü gündəmdə olsa da, əvvəlki cəhdlər, o cümlədən Alyaskadakı danışıqlar heç bir nəticə verməyib. CNN yazır ki, ABŞ Dövlət katibi Marko Rubionun Sergey Lavrovla görüşü təxirə salındığından, Budapeşt sammitinin də baş tutmaması mümkündür.

Fransa isə Rusiyanın atəşkəsə razılıq verməsi müqabilində Putinin Avropa İttifaqı ərazisinə, yəni Macarıstana uçuşuna icazə verməyi təklif edir. Fransa xarici işlər naziri Jan-Noel Barro açıq şəkildə deyib: "Putinin Avropa ərazisində olması yalnız bir halda məna kəsb edir - əgər bu, dərhal və şərtsiz atəşkəslə nəticələnəcəkdirsə".

Lakin reallıq budur ki, nə Trampın vasitəçiliyi, nə də Avropanın diplomatik səyləri nəticə verir. Rusiya kapitulyasiya istəyir, Ukrayna isə suverenliyindən vaz keçmir. Bu vəziyyətdə sülhə aparan yol hələ çox uzaq görünür, çünki tərəflərdən heç biri geri addım atmağa hazır deyil.