Xərçəngə səbəb olan parazit aşkar edildi Tibbdə inqilab

Alimlər aşkar ediblər ki, Şistosoma hematobium paraziti uşaqlıq boynu xərçənginin inkişafı ilə bağlı genləri aktivləşdirməyə qadirdir və müalicədən sonra dəyişikliklər daha qabarıq şəkildə özünü göstərir.

Globalinfo.az Publika-ya xəbər verir ki, bu barədə Avropa Kliniki Mikrobiologiya və Yoluxucu Xəstəliklər Cəmiyyəti (ESCMID) məlumat yayıb.

Şistosoma hematobium bütün dünyada 110 milyondan çox insanı, ilk növbədə təmiz su və kanalizasiyaya çıxışı məhdud olan ölkələrdə əhatə edən geniş yayılmış parazitar infeksiya olan şistosomiazın əsas törədicilərindən biridir. Parazitin sidik kisəsi xərçəngi ilə əlaqəli olduğu uzun müddətdir bilinsə də, onun uşaqlıq boynu xərçəngindəki mümkün rolu hələ də qeyri-müəyyən olaraq qalır.

Tədqiqatın bir hissəsi olaraq, elm adamları bəziləri parazitə yoluxmuş Tanzaniyadan olan 39 qadının servikal toxuma nümunələrini təhlil ediblər. Prazikvantel ilə müalicədən sonra mütəxəssislər bir neçə ay sonra yenidən nümunələr toplayıblar. Tədqiqatçılar RNT sıralama üsullarından istifadə edərək, qruplar arasında gen ifadəsində, xüsusən də iltihab və azalmış toxuma müdafiəsi ilə əlaqəli əhəmiyyətli fərqlər tapıblar.

Müalicədən keçmiş qadınlarda onkogen proseslərin aktivliyi hələ də infeksiyası olanlara nisbətən daha yüksək olub. Bu dəyişikliklər toxuma qan təchizatının artması, apoptotik qabiliyyətin azalması və hüceyrə bağlarının zəifləməsi ilə müşayiət olunub, bu da uşaqlıq boynu xərçəngi üçün əsas risk faktoru olan insan papillomavirusunun (HPV) daxil olmasını və davamlılığını potensial olaraq asanlaşdırıb.

Tədqiqatın rəhbəri, doktor Anna Maria Mertelsmannın sözlərinə görə, tapıntılar Şistosoma hematobium diaqnozu qoyulmuş qadınların müalicədən sonra daha diqqətli monitorinqinə ehtiyac olduğunu göstərir. Xüsusi narahatlıq doğuran odur ki, infeksiya aradan qaldırıldıqdan sonra da gen səviyyəsində onkogen aktivlik qalır, bəzi hallarda isə artır. Bu, antiinflamatuar və ya immunomodulyatorlar kimi əlavə terapevtik tədbirlərin əhəmiyyətini göstərə bilər.

Elm adamları öz tapıntılarını təsdiqləmək üçün artıq 180 qadını əhatə edən daha geniş tədqiqata başlayıblar. Onlar həmçinin şistosomiaz tarixinin uzun müddətli HPV infeksiyası riskinə və nəticədə xərçəngə tutulma ehtimalına necə təsir etdiyini öyrənməyi planlaşdırırlar.