Yeni kəşf saç tökülməsinin müalicəsi üçün terapevtik strategiyaların inkişafına yol aça bilər

Alopesiya baş dərisində və bədəndə çapıqsız saç tökülməsinə səbəb olan otoimmün xəstəlikdir və dünya əhalisinin təxminən 2 faizinə təsir edir. Avstraliya, Sinqapur və Çindən olan tədqiqatçılar tərəfindən aparılan yeni araşdırma saç follikullarının kök hüceyrələrinin (HFSC) funksiyasını qorumaq üçün “MCL-1” adlı qoruyucu proteinin vacib olduğunu ortaya qoyub.

AZƏRTAC “MedicalXpress” saytına istinadla xəbər verir ki, araşdırma “Nature Communications” jurnalında yayımlanıb. Nəticə göstərib ki, “MCL-1” olmadan HFSC-lər stressə məruz qalaraq məhv olur, nəticədə saç tökülməsi baş verir. Saç follikulları təbii olaraq üç fazadan – aktiv böyümə (anagen), keçid (katagen) və istirahət (telogen) mərhələlərindən keçir. HFSC-lər bu dövrü idarə edərək saçın yenilənməsini təmin edir. Lakin stressə məruz qalan HFSC-lər apoptoza – proqramlaşdırılmış hüceyrə ölümünə – uğrayır. Bu prosesi BCL-2 ailəsinə aid zülallar tənzimləyir ki, onlardan biri də “MCL-1”dir. Tədqiqatçılar “MCL-1” genini siçanlarda deaktiv edərək onun təsirini araşdırıblar. Məlum olub ki, doğuşdan “MCL-1” çatışmazlığı saç follikullarının formalaşmasına mane olmur, lakin zamanla HFSC-lərin azalmasına və nəticədə saç tökülməsinə səbəb olur. Yetkin siçanlarda “MCL-1”in silinməsi aktiv HFSC-lərin sürətlə məhvinə və saç bərpasının dayanmasına gətirib çıxarıb.

Bundan əlavə, “P53” adlı başqa bir zülalın “MCL-1”in yoxluğunda hüceyrə ölümünü artırdığı müşahidə olunub. Maraqlıdır ki, P53 geni silindikdə, hətta “MCL-1” çatışmazlığı olan siçanlarda belə saç böyüməsi bərpa edilib. Bu, saç follikullarında hüceyrə sağ qalma və ölüm arasında tarazlığı qorumaqda “MCL-1” və P53-ün birgə işlədiyini göstərir.

Tədqiqat, həmçinin ERBB siqnal yolunun “MCL-1” istehsalını artıraraq HFSC-lərin yaşamasında əsas rol oynadığını müəyyən edib. Bu kəşf alopesiya və saç tökülməsinin müalicəsi üçün yeni terapevtik strategiyaların inkişafına yol aça bilər.