Zeytun yağı ilə yemək bişirmək təhlükəsizdirmi? DİETOLOQLARDAN CAVAB

Məlumdur ki, bütün yağların tüstülənmə temperaturu mövcuddur. Bu səbəbdən, müxtəlif məhsulların zeytun yağı ilə bişirilməsi fərqli nəticələr verə bilər. Bir çox insan yemək hazırlayarkən əsasən zeytun yağından istifadə edir. Lakin belə sual ortaya çıxır: bu yağla yemək bişirmək doğrudanmı təhlükəsizdir?

Lent.az bu mövzu ilə bağlı maraqlı məlumatları təqdim edir:

Zeytun yağı məhsulun qida dəyərinə mənfi təsir edə bilər. Buna görə də bu yağı reseptlərdə istifadə etməzdən əvvəl nəzərə alınmalı bir çox amil var.

“Birinci soyuq sıxım zeytun yağı istehlak edilə biləcək ən faydalı yağlardan biridir. Bu yağ tərkibində bol miqdarda tək doymamış yağ turşuları, xüsusilə də olein turşusu saxlayır.

ABŞ Qida və Dərman İdarəsinin (FDA) qeyd etdiyi kimi, bu turşu doymuş yağların – məsələn, kərə yağı və ya kokos yağı – yerinə istifadə edildikdə ürək-damar xəstəlikləri riskini azalda bilər”.

Aparılan araşdırmalar göstərir ki, zeytun yağı həmçinin iltihab əleyhinə və antioksidant xüsusiyyətlərə malikdir. Bu xüsusiyyətlər ürək xəstəlikləri və diabet kimi xəstəliklərin riskini azaltmağa kömək edə bilər. Bu səbəbdən zeytun yağı Aralıq dənizi pəhrizinin əsas tərkib hissəsi sayılır bu pəhriz isə ürək sağlamlığı və uzunömürlülük baxımından ən faydalı sayılır.

Tüstülənmə temperaturu – bu, yağın tüstü çıxarmağa başladığı və qida dəyərinin, eləcə də dadının azalmağa başladığı temperaturdur.
Birinci soyuq sıxım zeytun yağının orta tüstülənmə temperaturu çox zaman düşündüyümüzdən yüksək olur – təxminən 190°C.

“Doğrudur, birinci soyuq sıxım zeytun yağı qızdırıldıqda antioksidantlarının bir hissəsini itirə bilər – məsələn, 120°C-də təxminən 40 faizi, 170°C-də isə 75 faizə qədər.

Amma aparılan araşdırmalar göstərir ki, polifenol tərkibi Avropa İttifaqının sağlamlıq standartlarına uyğun qalır. Hətta bir digər araşdırma göstərdi ki, zeytun yağı tərkibindəki antioksidantlar və az miqdarda çox doymamış yağlar səbəbindən, yüksək tüstülənmə temperaturuna malik yağları belə geridə qoyaraq ən dayanıqlı yağ sayılır".

Dietoloq onu da qeyd edir ki, bəzi tərəvəzlərin, məsələn, kartof, pomidor, badımcan və balqabağın – birinci soyuq sıxım zeytun yağında bişirilməsi onların antioksidant tərkibini artıra bilər. Amma qeyd olunmalıdır ki, qızartma zamanı yeməyin dadı da dəyişə bilər.

“Yüksək temperaturda bəzi vitaminlər parçalanır. Amma əsas itki dadlı flavonoidlər və zeytun yağını ləzzətli edən polifenollar olur,” – Dreksel Universitetinin kulinariya professoru və Drexel Food Labın direktoru Conatan Doyç bildirir. Bu səbəbdən, zeytun yağının qida dəyərini tam saxlamaq üçün onun çiy şəkildə istifadəsi tövsiyə olunur.

Qızardılmış tərəvəzlərin, makaronun, pizzanın, ətin, dəniz məhsullarının və ya kartofun üzərinə azca gəzdirin, ya da evdə hazırlanmış vinaqret (salat sousu) üçün istifadə edin. Beləliklə, daha çox antioksidant saxlamış və onun ətirli çiçək aromatını hiss etmiş olarsınız.