Icma.az
close
up
RU
1986 cı ilin əfsanəvi Sovet kosmik missiyası: Bir daha heç kim bunu sınamadı

1986 cı ilin əfsanəvi Sovet kosmik missiyası: Bir daha heç kim bunu sınamadı

Icma.az, Qaynarinfo portalından verilən məlumatlara əsaslanaraq xəbər verir.

1986-cı ildə Sovet İttifaqı kosmos tarixində unikal bir missiyanı həyata keçirib. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, "Soyuz T-15" adlı bu uçuş, təkcə yeni "Mir” kosmik stansiyasını işə salmaqla kifayətlənməyib, həm də köhnə "Salyut-7”də yarımçıq qalmış vəzifələri tamamlayıb. Bu, kosmosda bir missiya ilə iki fərqli stansiyanın ziyarət edildiyi yeganə səyahət olub və o vaxtdan bu yana təkrarlanmayıb.

Soyuq müharibənin fonunda unikal plan

1986-cı il... Soyuq müharibə qızğın mərhələdədir. SSRİ və ABŞ arasında kosmik yarış davam edir. O dövrdə Sovetlərin 1982-ci ildə orbitə buraxdığı "Salyut-7” kosmik stansiyası artıq istismar müddətinin sonuna çatıb. Yeni nəsil "Mir” stansiyası isə orbitə çıxarılıb, lakin hələ istifadə edilməyə başlanmayıb. Plan sadə olub: "Salyut-7” bağlanacaq, kosmonavtlar "Mir”ə keçəcək. Lakin gözlənilməz bir hadisə bu planı pozub.

1985-ci ildə "Salyut-7”də xidmət edən komandir Vladimir Vasyutin səhhətindəki ciddi problem səbəbilə missiyanı vaxtından əvvəl yarımçıq qoymalı olub. Beləliklə, altı ay davam etməsi planlaşdırılan missiya cəmi iki ayda sona çatıb. Kosmik gəzintilər ləğv olunub, elmi təcrübələr başa çatdırıla bilməyib, hətta stansiyadakı bəzi avadanlıqlar belə geri qaytarılmayıb.

Həmin vaxt yeni "Soyuz TM” nəqliyyat vasitəsi hələ hazır olmayıb və ən azı doqquz aya ehtiyac olub. SSRİ isə cəmi bir ədəd "Soyuz T” gəmisinə sahib olub. Buna görə də SSRİ qərar verib: bir uçuşla həm "Mir”, həm də "Salyut-7” ziyarət edilsin.

İki stansiyalı yeganə missiya

Bu tarixi missiyanı həyata keçirmək üçün iki təcrübəli kosmonavt – Leonid Kizim və Vladimir Solovyov seçilib. Onlar 15 mart 1986-cı ildə "Soyuz T-15”lə orbitə göndərilib və əvvəlcə "Mir” stansiyasına çatıblar. Kizimin sözlərinə görə, yaxınlaşdıqları zaman "Mir” Yer üzərində süzülən ağ qanadlı bir quşa bənzəyirmiş. Lakin içəridə heç bir şey hazır deyilmiş – hər şeyi sıfırdan qurmalı olublar.

Yeddi həftəlik intensiv işdən sonra kosmonavtlar "Mir”i işə salıb, sistemləri sınaqdan keçirib və gələcək missiyalar üçün stansiyanı hazırlayıb. Daha sonra isə sıra bu tarixi uçuşun ən maraqlı hissəsinə – "Salyut-7”yə qayıdışa gəlib.

Geri dönüş və yarımçıq qalan işlərin tamamlanması

"Mir”dəki işləri tamamladıqdan sonra Kizim və Solovyov yenidən "Soyuz” kapsuluna minib və bu dəfə "Salyut-7”yə yollanıbla. Stansiya onlara həm tanış, həm də problemli şəkildə qapı açıb. Əvvəlcə kompüter sistemindəki nasazlığı tapmağa çalışıblar, lakin səbəbini müəyyən edə bilməyiblər. Bunun əvəzinə, sistemi müvəqqəti işə salmaq üçün kabel bağlantısı hazırlayıblar – qeyri-standart, lakin effektiv bir həll.

Kosmonavtlar əvvəlki missiyada tamamlanmamış təcrübələri həyata keçiriblər, kosmik gəzintilər etdilər və avadanlıqları söküb daşımaq üçün hazırlayıblar. Missiya boyunca hər an risk içində olublar. Kiçik bir səhv komanda onları stansiyadan kənarda kilidləyə bilərdi. Amma bütün vəzifələri uğurla tamamlayıblar.

Sonda 400 kiloqramlıq avadanlıq, sənədlər və hətta bir gitara belə "Soyuz”a yüklənərək "Mir”ə daşınıb. Beləliklə, yeni stansiyaya ayaq basan ilk, köhnə stansiyanı tərk edən son kosmonavtlar olaraq tarixə düşüblər.

Tarixin təkrarlanmaz səhifəsi

Kizim və Solovyov, dörd ay kosmosda qaldıqdan sonra 1986-cı ilin iyulunda Yerə qayıdıblar. Əvvəlcədən bir qədər daha uzun qalacaqları planlaşdırılsa da, bütün hədəflər tamamlandığı üçün erkən dönüş qərara alınıb.

"Mir” illərlə fəaliyyət göstərib, beynəlxalq astronavtları qəbul edib və 2001-ci ildə "təqaüdə" göndərilib. "Salyut-7” isə daha dramatik sonluq yaşayıb. SSRİ stansiyanı gələcəkdə bərpa etmək ümidi ilə yüksək orbitə çıxarıb, lakin gözlənilməz günəş aktivlikləri səbəbilə irtifa itirib və 1991-ci ildə Argentinanın üzərinə nəzarətsiz şəkildə düşüb.

"Salyut-7” çoxsaylı texniki nasazlıqlar və yarımçıq missiyalarla yadda qalıb. Amma bir şeyi bacarıb – kosmos tarixində bir daha təkrarlanmayacaq dərəcədə unikal bir missiyaya ev sahibliyi edib.

Aydın

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:97
embedMənbə:https://qaynarinfo.az
archiveBu xəbər 20 İyul 2025 15:40 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see185

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see180

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see142

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see137

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see134

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see134

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see132

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see131

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see131

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see130

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see129

Rıbin və həyat yoldaşı öləcəkləri halda tək oğul övladlarına təlimatlar tərtib ediblər...

20 Oktyabr 2025 00:18see126

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see126

Sabah yağış yağacaq

19 Oktyabr 2025 13:05see125

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see124

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see124

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see123

Əməkdar artist Yadigar Muradovun vəziyyəti stabilləşib

19 Oktyabr 2025 18:49see123

Qara zirə yağı: Hər dərdin dərmanı

20 Oktyabr 2025 05:06see121

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri