Icma.az
close
up
RU
Azərbaycanda yeniyetmə ölümlərinin altında yatan QORXUNC SƏBƏB bu imiş... Ortaya çıxdı!

Azərbaycanda yeniyetmə ölümlərinin altında yatan QORXUNC SƏBƏB bu imiş... Ortaya çıxdı!

Icma.az bildirir, Yenisabah portalına istinadən.

“Son dövrlərdə yeniyetmələr arasında baş verən zorakılıq, qəsdən xəsarət yetirmə və ölüm hallarının artması illərlə baş verən travmatik hadisələrin, uğursuz ailələrin və nəzarətsizliyin nəticəsidir. Elə zərərli vərdişlərə aludə olan ata və analar var ki, ailədə zorakılıq edir, hətta uşağa xəsarət belə yetirirlər. Bu mühitdə travma alan uşaq, yeniyetmə və gənclər ətrafındakı insanlara qarşı aqressiv olurlar”.

Psixoloq Vüsalə Rüstəm bu sözləri Yenisabah.az-a yeniyetmələr arasında baş verən xoşagəlməz halların nəticələri haqda danışarkən deyib. O bildirib ki, yaş dövrü ilə əlaqədar orqanizmdə hormonal aktivlik yüksəlir:

“Bu zaman uşaqlar daha əsəbi və səbirsiz olurlar. Bunun üzərinə uğursuz ailə mühitindəki zorakılıq, valideynlərin bir-birinə şiddət göstərməsi uşaq və yeniyetmənin beynində silinməz travmatik iz buraxır. Valideynlər uşaqları ilə maraqlanmırlar. Uşaqlar müəyyən müddət ərzində təhsil müəssisəsində olurlar. Bu zaman ərzində onlarda baş verən psixoloji dəyişikliyi fənn müəllimi, sinif rəhbəri və məktəb psixoloqu müşahidə etdikdə həm şagirdin özü, həm də valideyni ilə söhbət aparmalıdır.

Yeniyetmələr bullinqə (zorakılıq, təhqir, alçaltma) məruz qaldıqda çox zaman bunu kiməsə deməyi özlərinə utanc bilirlər. Problemi özləri həll etməyə çalışırlar ki, bu da çox zaman faciə ilə nəticələnir. Bunun qarşısını yalnız pedaqoji təcrübəsi olan müəllimlərin müşahidəsi və valideynin diqqəti ala bilər.

Hər zamankı kimi olan bir uşaq birdən-birə özünə qapanırsa, fikri yayınırsa, əsəbi və gərgin olursa, burada iki tərəf olur: bullinqə məruz qoyan və bullinqə məruz qalan. Bullinq edən uşaqlarda davranış pozuntusu müşahidə olunur, valideyn nəzarəti olmur, çox zaman valideynlərin bəziləri zərərli vərdişlərin aludəçisi olur. Bu uşaqlar boşanmış ailələrdən və ana nəzarəti olmayan mühitlərdən çıxaraq müəyyən qruplarda birləşirlər. Onlar küçədə böyüdükləri üçün digər uşaqlardan fiziki cəhətdən güclü olur, döyür və psixoloji təzyiqlər göstərirlər. Kasıb, zəif, sakit və çox zaman sinfə yeni gəlmiş uşaqlar onların hədəfində olur”.

Ekspert qeyd edib ki, bu halları müşahidə edən müəllim və psixoloq belə uşaqlardakı qüsurlar üzərində sistemli şəkildə işləməlidirlər:

“Bullinqə (təhlükəyə, alçaltmaya) məruz qalan uşaqlar isə özlərinə qapanır və təklənirlər. Belə uşaqlar çox nadir hallarda baş verən hadisə haqqında valideynə və ya müəllimə məlumat verirlər. Bunun da səbəbi var: digər uşaqlar onları “qorxaq”, “ana uşağı” adlandıracaq deyə onlar hadisəni gizlətməyə çalışırlar.

Bütün bu faciələrin qarşısını almaq üçün tədris müəssisələri, valideynlər, əlaqədar təşkilatlar və ümumilikdə cəmiyyət öz öhdəsinə düşən vəzifələri layiqincə yerinə yetirməlidirlər ki, bu halların sayı azalsın”.

Aytac Şahin


Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:80
embedMənbə:https://yenisabah.az
archiveBu xəbər 21 May 2025 14:54 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see265

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see236

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see180

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see173

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see169

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see136

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see136

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see133

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see132

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see128

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see128

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see127

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see127

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see126

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see126

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see126

Bu məktəbdə pul yığımı, qohumbazlıq və intizamsızlıq iddiaları KONKRET

18 Oktyabr 2025 19:48see122

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see121

“Ramiz Mehdiyevin qurduğu şəbəkənin bütün üzvləri ifşa olunacaq”

18 Oktyabr 2025 23:45see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri