Builki “Qara Cümə”də qlobal və Azərbaycan bazarında ən çox tələbat nəyə olub? SORĞU

Bakı, 25 dekabr, Vüsalə Səfərova, AZƏRTAC

Hər il noyabr ayının son cümə günü şirkətlərin təqdim etdiyi “Black Friday” (Qara Cümə) adlı kampaniya alıcıların üzünü güldürür. Bu gün böyük endirimlər olduğundan qənaət etmək istəyənlər üçün əsl bayrama çevrilir. Məhz bu gündən başlayaraq Qərb ölkələrində ənənəvi Yeni il endirimləri başlayır. Əslində ilin 11-ci ayının son cüməsinin adına “Qara Cümə” deyilsə də, bu gün hər iki tərəfin, həm alan, həm də satanların ən sevimli günüdür. Hər il alıcılar tərəfindən böyük səbirsizliklə gözlənilən alış-veriş dövründə alanlar endirimlərdən faydalandığı kimi, satanlar da xeyli məhsul satdığından o cüməni böyük xeyirlə başa vururlar. Hətta ötən əsrin ikinci yarısından başlanan bu kampaniyanın tarixi ilə bağlı bildirilir ki, həmin gün şirkətlərin ziyanı qırmızı, gəlirləri isə qara mürəkkəblə qeyd edilirmiş. Endirimlər günündə gəlir çox olduğu üçün hesabatda qara rəng daha üstün olub. Beləliklə, həmin gün bütün dünyada təklif olunan endirimlər və kampaniyalar sayəsində ticarət həcminin artmasına səbəb olur. Hətta bəzən alıcılar növbəti ilin hədiyyələrini də bu xüsusi gündə alırlar. Bunun səbəbi bütün həftə ərzində davam edən endirim və kampaniyalardır.

Builki “Qara Cümə” satışlarında ümumi xərc nə qədər olub və dünyanın bəzi regionlarında endirimlər neçə faiz təşkil edib?

Bu il də “Qara Cümə” satışları beynəlxalq bazarda alıcıların inflyasiyanın ağırlığını hiss etməsinə baxmayaraq yeni rekord həddə çatıb - onlayn satışlar 79 milyard dollar olub. Bu da illik müqayisədə təxminən 6 faiz artım deməkdir. ABŞ-da isə, onlayn satışların gəliri tarixdə ən yüksək səviyyəyə çataraq 11,8 milyard dollar olub ki, bu da 2024-cü ildə xərclənən 10,8 milyard dollardan 9,1 faiz çoxdur.

Bundan əlavə, “Qara Cümə” yalnız məhsul alışı ilə deyil, həm də böyük marketinq kampaniyaları ilə yadda qalır. Tanınmış markalar, həmçinin kiçik və orta bizneslər bu dövrdə satışlarını artırmaq üçün müxtəlif strateji addımlar atır, endirimlər, hədiyyə kartları və xüsusi təkliflər sayəsində alıcıları cəlb edirlər. Nəticədə, “Qara Cümə” yalnız alış-veriş günü olmaqla yadda qalmır, həmçinin qlobal iqtisadiyyata mühüm təsir göstərən əhəmiyyətli bir amilə çevrilir.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bu il ən yüksək endirimlər ABŞ-da 35 faiz, Avropa, Yaxın Şərq və Afrika (EMEA) regionunda 24 faiz və Asiya-Sakit Okean bölgəsində isə 18 faiz olaraq qeydə alınıb. Ümumilikdə isə dünya üzrə bu il orta endirim dərəcəsi 25 faizə çatıb.

“Qara Cümə”də ən çox hansı məhsullar alınıb?

“Qara Cümə”də ən məşhur məhsul kateqoriyalarına elektronika (smartfonlar, televizorlar, noutbuklar), geyim və moda əşyaları, ev əşyaları (mətbəx texnikası, dekor), uşaq oyuncaqları (xüsusən populyar oyun konsolları kimi Nintendo Switch) və kosmetika/parfümeriya düşüb. Xüsusilə elektronika kateqoriyasında smartfonlara olan tələbat kəskin artıb. Belə ki, smartfonların dünyada ümumi alışın 20-30 faiz həddində olduğu təxmin edilir.

2025-ci ilin bazar araşdırmalarına əsasən, qlobal miqyasda ən çox satılan smartfon modelləri siyahısında birinci sırada “iPhone 17 Air”, ikinci sırada “Samsung Galaxy S25 Ultra”, üçüncü sırada isə “OnePlus” qeydə alınıb.

Bəs Azərbaycanda ən çox hansı smartfon modellərinə tələbat olub?

Builki “Qara Cümə”də Azərbaycanda da satışlar yüksək olub. Xüsusilə elektronika məhsulları arasında smartfonlar ön planda olub.

AZƏRTAC-ın ölkənin ən məhşur elektronika məhsulları satan şirkətləri arasında apardığı sorğuya əsasən bəlli olub ki, kampaniya ilə bağlı noyabr ayında şirkətlərin satışlarında kəskin artım müşahidə olunub. Qlobal miqyasda olduğu kimi, Azərbaycanda da “iPhone”, “Samsung”, və “Honor”, “Xiaomi Redmi” kimi markalar üstünlük təşkil edib və bu brendlərin məhsulları ən çox satılanlar arasında yer alıb.

“Irşad Electronics” MMC-dən sorğuya cavab olaraq bildirilib ki, aparılan satış statistikalarına əsasən, noyabr ayı ərzində şirkətdə ən çox satılan smartfon modellərinin siyahısında birinci sırada “Honor X9d”, ikinci sırada “Honor X6c”, üçüncü sırada isə “Xiaomi Redmi 15” qərarlaşıb.

Qeyd olunan dövrdə “Kontakt” mağazalar şəbəkəsində isə ən çox satışı olan smartfon modellərinin siyahısında 1-ci yerdə “Apple”: “iPhone 16” və 17 seriyası; 2-ci yerdə “Samsung” – “Galaxy S24” və S25 seriyası; 3-cü yerdə isə “Oppo” brendinin “A5 Pro” seriyası yüksək satış göstəriciləri ilə öndə olub.

“Almali.az”da isə kampaniya ərəfəsində ən çox tələb olunan modellər “Apple iPhone 17 Pro Max 256gb”, “Apple iPhone 17 Pro 256gb”, “Apple iPhone 16 128gb” olub.

Ümumilikdə, “Qara Cümə” regional və qlobal bazarın vəziyyətini və inkişaf perspektivlərini göstərən mühüm iqtisadi indikator kimi qiymətləndirilir.