CİNAYƏTKARI ƏFV ETMƏK OLARMI?

Şəmsəddin Əliyev, hüquqşünas

Ədalət dövlət və hüququn, həm də, insanlığın təməlidir

İctimai münasibətlərə zidd davrananlar cəmiyyətin lümpen-əxlaq kodeksi olmayan təbəqəsidir - Karl Marks

Tarixin sosializm dövründə Karl Marks ictimai münasibətlərə qəsd edənləri - cəmiyyətdən qovulmuş və ya təcrid olunmuş əhali qruplarını, əhalinin iqtisadi cəhətdən avaralardan, dilənçilərdən, cinayətkar elementlər və ya digər asosial şəxslərdən (qarşılıqlı sosial əlaqədə motivasiyanın olmaması və yaxud özfəaliyyətə üstünlük verən şəxslər. Bu, mistik və monastr ənənələrində, xüsusən də Hinduizmdə, Roma Katolikliyində, Şərqi Pravoslav Xristianlığında və Buddizmdə arzuolunan bir cəhət hesab edilib) ibarət olanları “lümpenlər” adlandırırdı. Həmin vaxtdan uzun illər keçməsinə baxmayaraq Karl Marksın irəli sürdüyü ”lümpen” sözünü bu gün də, heç bir əmlakı və məşğuliyyəti olmayan bomj, dilənçi və alkoqolik şəxslər, cəmiyyətə yararsız-sosial kökləri və əxlaq kodeksi olmayan, həmçinin ictimai münasibətlərə zidd davranan insanlara aid etmək olar. Vurğulamaq yerinə düşərdi ki, ictimai mənəviyyatla bir araya sığmayan peşələrlə-fahişəliklə, mütəşəkkil cinayətkar qruplarda iştirakçılıq, oğurluq, insan alveri, narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsi ilə məşğul olmaq da, bu etimoloğiyaya aid edilib. Sovet rejiminin və marksizm-leninizmin qəbul etmədiyi kapitalist cəmiyyətlərində, hətta indi də, lümpenlər var. Dövlətin və hüququn mövcud olduğu bütün ictimai-iqtisadi formasiyalarda ictimai münasibətlərə qəsd edənlər olub və olacaq. Amma cəmiyyətin təkbaşına bu alaq otları ilə mübarizə aparması mümkünsüzdür.

Hüquq-mühafizə orqanlarının fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun həyata keçirilən tədbirlərin səmərəliliyində, dövlətin cinayətkarlıqla mübarizə siyasətinin formalaşdırılmasında vətəndaşların, bir az da, obrazlı ifadə etsəm, vətəndaş cəmiyyətinin rolu danılmazdır. Bu mənada, təhlükəsizliyin təmin olunmasında vətəndaşların məlumat dəstəyi məmnunluqla qarşılanır. Tərəddüd etmədən vurğulamaq yetər ki, ötən illərlə müqayisədə ağır və xüsusilə ağır növ cinayətlərin qeydiyyatında azalmanın müşahidə edilməsi təqdirə layiqdir. Dövlətin iqtisadi və sosial inkişafına, onun daxili və xarici siyasətinə, sivil diplomatiyasına hər zaman mane olan cinayətkarlığa qarşı mübarizə siyasəti, (onun transmilli mütəşəkkil növlərinə qarşı) doğuran səbəblər və onun aradan qaldırılması, törədilən cinayətlərə görə cəzanın labüdlüyü, dövlətin adından qəbul və elan edilən məhkəmə aktları həmişə əməlin təhlükəsizlik dərəcəsinə adekvat olmayanda sosial ədalətin bərpasına inam azalır.

Ölkənin müstəqilliyi və süverenliyini ehtiva edən əlamətdar və təntənəli tarixlərdə amnistiyanın və ya əfvin elan edilməsi dövlətin vətəndaşlarına olan mərhəmətin, hörmət və ehtiramın, həm də, insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarına olan ülfətin bariz nümunəsidir. Amma təəssüflə qeyd etmək yerinə düşər ki, müəyyən müddətdən sonra azadlığa buraxılan, cəzası bağışlanan və ya azaldılan, şərti məhkum olunan və ya məhkumluğu götürülən insanların müəyyən qismi residivləşib geriyə qayıdırlar. Dövlətin yüksək etimadına biganəlik və sayğısızlıq halları cəmiyyətdə birmənalı qarşılanmır. Qənaətimə görə Amnistiya aktının qəbulu və ya Əff Komissiyasında müraciətlərin araşdırılması zamanı uzun illər mənəvi əzab və iztirabla yaşayan cinayətkar əməllərin qurbanları ilə keçiriləcək interaktiv sorğuların nəticələri Mili Məclisə və (bir növ bağışlamanı zərərçəkənlərlə razılaşdırmaq) Prezidentə təqdim edildikdən sonra qəbul edilən qərar cəmiyyət üçün də maraq kəsb edəcək.

Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə 2025-ci il “Konstitusiya və Suverenlik İli” elan edilib. Müasir dövlətçilik tariximiz üçün çox mühüm məna daşıyan “Konstitusiya və Suverenlik İli”ndə əfv də gözlənilir. Yaşadığımız XXI -ci əsrin hüquqi və demokratik dövlətlərinin hər birində ƏDALƏT anlayışı dövlətin və insanlığın təməli kimi qəbul edilir. Klassik Roma hüquqşünası Ulpiana görə ƏDALƏT ləyaqətli yaşamaq, başqasına ziyan vurmamaq və hamının haqqını ala bilməsidir. Sokrat isə Ədaləti sözə, vədə, Vətənə, ailəyə və dövlətə sədaqət kimi dəyərləndirib, qanunçuluğun və hüququn aliliyini də, ədalətlə sıx bağlılığında görürdü. O,”Ədalət hər bir kəsin əməlinə uyğun cəzasını almaqdır”, - demişdir.

Ədalət ictimai həyatın ali prinsipi kimi qəbul olunmalıdır ki, cəmiyyətdə şüur deformasiyaya uğramasın,cinayətkara tətbiq edilən cəza sosial ədalətin bərpasını təcəlla etsin, cəzasızlıq mühiti, həmçinin dövlətin adından elan edilən cəza törədilən əməlin ictimai təhlükəlilik dərəcəsinə müvafiq olsun, təkrar cinayətlərə dəhliz açılmasın. Cəza yalnız o halda ƏDALƏTLİ hesab oluna bilər ki, müqəssirin törətdiyi cinayətin qurbanı-zərərçəkən, mülki iddiaçı məhkəmə zalında ayaq üstə dinlədiyi cəza ilə daxilindəki mənəvi əzab və iztirablarını ovundura və təskinlik tapa bilsin, dövlətinə mənsub vətəndaşı kimi güvəndiyi dövlətin onun qisasını digər həmvətənindən alması ilə qürur duysun, əlavə və özəl cəzalara ehtiyacın olmadığına əmin olsun.

Ömürlük və ya müəyyən müddətə azadlıqdan məhrumetmə cəzası məhkumun əməlinə adekvat olmalı, dövlətin digər vətəndaşının-cinayətin qurbanının da, tətbiq olunan cəzanın obyektiv və ədalətli olmasında şübhə yeri qalmamalıdır. Cinayətkar, öz əməlinin qurbanı olmuş həmvətəninin nələr çəkdiyini anlamaq (təəssüf ki, həmişə belə olmur. Müxtəlif yollarla cəzanın yüngülləşdirilməsinə cəhdlər edilir, qəsdən törədilən cinayətlər dekorasiya edilir və s. Son nəticədə hakimin adekvat cəza tətbiq edilməsinə mane olunur.), əməlindən peşman olmağa və günahını etiraf etməyə cəsarəti çatmalıdır, boynu bükük vəziyyətdə hakimin ayaq üstdə elan etdiyi ədalətli cəzasını dinləməlidir.

Ədalətli cəzanın, ümumiyyətlə hökmün fəlsəfi mənası onun vahiməsi ilə bağlıdır. Bəziləri bu vahimədən sarsılır, səmimi peşiman olduğunu bildirir, ümumbəşəri dəyərlərə - vətəndaşların hüquq və azdlıqlarına zidd davranmayacağı barədə vicdanı qarşısında söz verir. Belə iradə nümayiş etdirənlər az olsa da, təkrar cinayətlərə meyl azalır. Bir az geniş düşünəndə dövlətin öz vətəndaşlarına olan qayğısı penitensiar müəssisələrdə də, aydın şəkildə təzahür edir. Büdcədən cinayət törədənlərin saxlanılmasına ayrılan vəsait, onların islah olunması və azadlığa buraxıldığı təqdirdə təkrar cinayətlərə meyl etməməsi üçün görülən tədbirlər çox şeydən xəbər verir. De fakto sovet dönəmindən fərqli olaraq dövlət Penitensiar müəssisələrin saxlanılmasına sərf etdiyi vəsaiti geri ala bilmir. Cinayətkarlıqla mübarizə vəziyyətinin müqayisəli təhlilindən məlum olur ki, əvvəllər məhkum olunmuşlar tərəfindən törədilən cinayətlərin sayı azalmır. Deməli,onların islah olunması problem olaraq qalır, dövlətin cəzasını çəkən vətəndaşlarının saxlanılmasına çəkdiyi xərclər havaya sovrulur. Cinayətkarlığı doğuran səbəblərin öyrənilməsi sahəsində (Sovet dönəmindən fərqli olaraq) elmi tədqiqat institutları yoxdur və s.

Qədim Çin filosofu Konfutsiyə görə, insan mənşəyinə görə yox, tərbiyəsinə və davranışına görə alicənabdır. O, humanist, ədalətli olmalı, insanlara qarşı hörmət və ehtiramla yanaşmalıdır. Ədalət qütb ulduzu kimi yerində durmalı və hər şey onun ətrafında dövrə vurmalıdır. Ədalət dövlətin müstəsna xəzinəsidir, - deyib.

İslami dəyərlər konteksindən yanaşanda milyonlarla müsəlmanların ALLAH EVİNİ-KƏBƏni dolanıb təvaf etməsi İlahi ədalətin təkzib edilməyən nümunəsidir. Orada hamı bərabərdir, bərabər mənafelərə qulluq edirlər. Ona görə, qədim Roma filosofu Siseronun təbirincə desək, ədalətsizliyin mənbəyi qabalıq və zorakılıqdır. Ədalətdən uzaq olan bilik, müdriklikdən də uzaqdır. Bu mənada dünyada xüsusi amansızlıqla baş verən hadisələrin qeyd edilməsi ədalətli hökmlərin olmaması və penitensiar müəssisələrdə belələri ilə “ədalətlə” davrana bilməməsinin nəticəsidir, - düşünənlər də var. Əndazəsini aşanları bağışlamaq yox, ədalətli, hamıya görk olacaq bir cəza almasına nail olmaq lazımdır...

İslam peyğəmbəri MƏHƏMMƏD(s.ə.s) qeyd edərdi ki, bir saat ədalətlə hökm etmək, bir il ibadət etməkdən daha yaxşıdır.

1981-ci il 18 noyabrda Sov.İKP MK Siyasi Bürosunun üzvlüyünə namizəd Heydər Əliyev həmin dövrün mətbu nəşrlərindən sayılan ”Literaturnaya Qazeta”ya “Qoy ədalət Zəfər çalsın!” başlığı altında verdiyi müsahibəsində aktual məsələlərə toxunmuşdu. Zamanında Siseron da, bütün dünyaya səslənirdi ki, dünya dağılsa da, təki(qoy) ədalət zəfər çalsın! “Təqsirin qəsd formasında ağır və xüsusilə ağır cinayətlər törədən şəxslərin əfv olunmasına dair müraciətlərin araşdırılması zamanı həmin cinayətlərin qurbanları ilə də əlaqə saxlanılsa, insanlığın təməlini qorumuş olarıq”.

Klassik hüquq məktəbinin banilərindən biri, italiyalı mütəfəkkir, hüquqşünas və filosof Çezare Bekkariyə “Cinayətlər və cəzalar haqqında” traktatında bağışlama inistitunun olmasını məqbul saymayıb. Bekkariyəyə görə, təkmil qanunvericilik bazası və ədalətli məhkəmə hakimiyyəti olan ölkələr üçün bağışlama aktının mövcudluğu lüzumsuzdur. O, qeyd edib ki, ədalətsiz qanunların və hökmlərin verildiyi ölkələrdə bağışlamağa, xeyirxahlığa, insanpərvərliyə hər zaman olduğu kimi ehtiyac vardır. Ədalət həm də, insanlığın təməlidir, - o demişdi.

Həmin zamanlarda “bağışlama”, “əfv etmə” inistitunun cinayət qanunvericiliyinə daxil edilməsinin əleyhinə olmuşlar. Məhz elə Ç.Bekkariyənin mülahizələrinə görə cinayətin bağışlanması, cinayətin nəticəsinə uyğun cəzanın tətbiqindən kənara çəkilmə cinayətin sübyektində bağışlamağa əminlik yaradır, onda əfv olunacağına dair inam hissini təlqin edir.

Amnistiya və əfvetmə əleyhinə çıxanlar həmin dövrdə çox olub. Müasir tədqiqatçıların arasında da bağışlama institutuna münasibət birmənalı deyil. Belə bir institutun cinayət qanunvericiliyinə daxil olmasını lüzumsuz hesab edənlər də var (Sabanin S.N.Амнистия, помилование в уголовном законодательстве России в «Амнистия добро или зло?» Юридический вестник 1992).

Digər müəlliflərin fikrincə, bağışlama cəzasızlıq mühiti yaradır, cəzadan azad olunanlar sırasında рецидивliyə-“geriyə qayıtmağ”ı artırır.

Əvf nəticəsində ağır və ya xüsusilə ağır cinayətlərə görə məhkum olunmuş şəxslərin cəzası azalır, bəzilərinin cəzası şərti olaraq azadlıqdan məhrumetmə ilə əvəzlənir. Onların azadlıqda olduqları zaman olkə qanunlarına və ictimai münasibətlərə əməl edəcəklərinə, ictimai yerlərdə qaydaları qoruyacaqlarına, məişətdə nümunəvi davranacaqlarına heç kim zəmanət verə bilməz. Təəssüf ki, əfv olunanların müəyyən bir qismi qısa vaxt ərzində həbsxanalara geri qayıdır.

"Azərbaycanın müstəqilliyi dövründə 69 əfvetmə haqqında imzalanan sərəncam 8774-9000 nəfərə, 20 il ərzində(2003-2023-cü illər) imzalanan 35 əfv aktı isə 5.672 nəfərə şamil olunub".

Ümumilikdə həyata keçirilən 12 Amnistiya aktı nəticəsində 117 770 - dən çox şəxs cəzadan qismən və ya tamamilə azad edilib. Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə qəbul edilən 4 Amnistiya Aktı 40.412 nəfərə şamil olunub.

Bu il Azərbaycanda “Konstitusiya və Suverenlik ili”elan olunduğundan ölkədə əfv sərəncamının imzalanacağı gözlənilir. Azərbaycan Prezidenti yanında Əfv Məsələləri üzrə Komissiya tərəfindən artıq müraciətlər araşdırılır. Yayılan məlumatlara görə, iclasda komissiyaya daxil olan 100-dən çox müraciətə baxılıb və ümumilikdə 700-dən çox müraciətə baxılacaq.

Azərbaycanda ən böyük əfv sərəncamı isə ötən il olub. Belə ki, Heydər Əliyevin 100 illik yubileyi münasibətilə imzalanan bu əfv sərəncamı müstəqil Azərbaycan tarixində ən böyük əfv aktı hesab olunub.

Bu sərəncam əsasında, 801 məhkum əfv olunmuş, onlardan 463 şəxs azadlıqdan məhrum etmə cəzasından, 220 şəxs azadlıqdan məhrum etmə cəzasının çəkilməmiş hissəsinin yarısından, 118 nəfər azadlıqdan məhrum etmə ilə bağlı olmayan digər cəzalardan (azadlığın məhdudlaşdırılması, islah işləri, cərimə cəzaları və cəzaya şərti məhkum edilmiş şəxslər) azad edilib.

Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 82-ci maddəsinin tələbi əsasında “Cinayət törətməyə görə məhkum olunmuş şəxs əfvetmə aktı ilə cəzanın qalan hissəsini çəkməkdən azad edilə, yaxud ona təyin olunmuş cəzanın müddəti azaldıla və ya belə şəxsin cəzasının çəkilməmiş hissəsi daha yüngül cəza növü ilə əvəz edilə,həm də, məhkumluğ götürülə bilər.

Keçmişdə Rus çarlarından - I Pyotrdan başlayaraq “Edamı bağışlamaq olmaz”, müdrik ifadə dildən-dilə gəzib. Hətta həmin vaxtlarda çarların “Bağışlamaq olmaz, Sibirə göndərin” dərkənarı da, cinayət işi materiallarında olub.

Qənaətimə görə, ağır və ya xüsusilə ağır cinayətlər törətmiş şəxslər barədə amnistiya və əfv aktları zamanı qurbanların, ailə üzvlərinin, yaxınlarının mövqeyinin öyrənilməsi dövlətin öz vətəndaşına olan qayğısının canlı təzahürü kimi qəbul edilə bilər. Belə təcrübədən istifadə etməklə, ictimai münasibətlərə qəsd edənlərin ümumi sayında azalma müşahidə olunacağına inanıram.

Dünya praktikasında, hətta BMT-nin nizamnaməsində insan hüquq və azadlıqları ən ali dəyər kimi qəbul olunur.

Beynəlxalq hüququn Əsas insan hüquq və azadlıqlarına hörmət edilməsi prinsipi ilk dəfə olaraq BMT nizamnaməsinin 1-ci, 55-ci və 56-cı maddələrində təsbit olunub, məqsəd isə dövlətlərin insan hüquq və azadlıqlarına hörmət edilməsindən ibarətdir. Lakin təqsirkar, müqəssir, nəhayət, məhkum-cinayətkar ona şamil olunan hüquqlardan istifadə etməklə, Dövlət əmlakını xüsusilə külli miqdarda talayan, mənimsəyən, dövlətin konstitusion quruluşunun devrilməsinə cəhd edən, dövlətə, insan həyatına və sağlamlığına qarşı xüsusilə ağır cinayət törədənləri, vətəndaşın əmlakını talayan, ona basqın edən, ləyaqəti və şəxsiyyəti alçaldan, həmvətənini fiziki və mənəvi iztirablara məruz qoyan, ona təcavüz və onu köləliyə xas tərzdə istismar edən, bir az da açmasını versəm, etdiyi əməlinin nəticəsini görən, arzulayan və ona öncədən hazırlıq görənləri bağışlamaq bəlkə də arzuolunan deyil. Müstəsna cəza tədbiri olaraq ölüm hökmünün tətbiq edilməməsi bu kontingentlər üçün əfvə və amnistiyaya bərabərdir. Belə ağır və xüsusilə ağır cinayəti törədənlərin amnistiya və ya əfv olunması zamanı zərərçəkənlərin razılığının alınması ilə həyata keçirilərsə əminliklə demək olar ki, bu qəbildən olan cinayətlərin sayı azalar, qarşısı (qismən) alınar.

Bu baxımdan, ölkədə ağır və xüsusilə ağır cinayətlər - qətl, quldurluq, soyğunçuluq hadisələri, mənzil talamaları, xuliqanlıqlar, dələduzluqlar, qəsdən törədilən cinayətlər oduğuna görə, insan nə etdiyinin fərqində olur, hazırlıq görür və onun nəticəsini də arzulayaraq bu cinayəti törədirsə belələrinə qarşı soyuqqanlı olmaqla ətrafa da mesaj verilər.

Amnistiya Milli Məclis tərəfindən, əfv isə Dövlət Başçısının konstitusion səlahiyyəti ilə həyata keçirilir. Birinci halda Cinayət Məcəlləsinin müvafiq maddələri elan edilməklə cinayətkarların cinayətini dövlət unudur, qurbana çevrilən vətəndaşlar da, sanki unudulur. İkinci halda məhkumların və ya valideynlərinin müraciəti əsasında cinayətlər bağışlanır, yüngül cəza ilə əvəz edilir. Amma yenə də bu ağır cinayəti törədənlərin qurbanına çevrilmiş insanlar unudulmaqla zəif, aciz və mənəvi iztirablar içində çabalayan vətəndaşlara arxa çevrilir, onların rəyi alınmadan qəsd edənlər bağışlanır. Bu minvalla hər iki halda təkrar cinayətlərə şərait yaradılır. Qurbanlara (hamısına olmasa da, müəyyən qisminə) qisas almaq üçün yaşıl işıq yanır. Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin nümayəndələri bəzən Penitensiar müəssisələrdə monitorinq keçirir, həbsxanalarda olur, məhkumların saxlanma şəraiti ilə maraqlanır, müxtəlif suallar verirlər; Ay ərzində neçə dəfə ailənizlə danışmısınız, televizora baxırsızmı, təmiz havaya çıxırsızmı, mətbuatı izləyirsizmi, buna imkan yaradılıbmı, qaba rəftar varmı və s. Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi də oxşar missiyanı həyata keçirir. Bu, qeyri-insani yanaşmadır. Əslində belə yanaşma elə qatı cinayətkarların əməllərinə “şərik olmaq”, ona havadarlıq etməkdir, - deyərdim.

Cinayətkarın əməllərinin qurbanları ilə, azadlıqda yaşayan və hər gün daxili iztirablar keçirən, vahimədə, həyəcanda olan insanların həyat tərzi ilə maraqlanan olmur. Bəs uzun illər bu cinayətlərin qurbanı olan şəxs belə adamların aministiyaya düşməsinə, əfv olunmasına, yaxud cəzasının azaldılmasına, yüngülləşdirilməsinə necə baxır? Əfv olunanın da himayəsində uşağı, yaxud yaşlı ata-anası ola bilər. Onlar da tək, köməksiz halda qala bilər. Qurbanlar istərlərmi cəzadan vaxtından əvvəl azad olunacaq o şəxslər azadlığa qovuşsun? Həbsxanada olan, yaxud şərti məhkum olunmuş insanların sonrakı davranışını heç kim düşünmür, onların təkrar cəmiyyətə zidd davranmayacaqlarına zəmanət vermək də çətindir.

Cinayətkarlıqla mübarizənin statistikasında, əvvəllər məhkum olunmuş şəxslərin təkrar ağır cinayətlər törətməsi halları, bəzən artımla müşahidə olunur. Düşünürəm ki, uşağına, yaxud özünə təcavüz olunmuş, quldurun qaba hərəkətinə, vahiməli davranışına məruz qalmış, qarət edilmiş, evi talanmış insanların bu məsələ ilə bağlı mövqeyi öyrənilərsə müsbət qarşılanacaq. Dələduzların da sayı azalacaq. Onlar bəzən cəzasızlıq mühitindən faydalanıb xüsusilə külli miqdarda məbləği mənimsəyib rahat yaşaya bilirlər.

Klassik hüquqşünasların klassik bir yanaşması var: ətin xarab olmaması üçün duz nə qədər lazımdırsa, cəmiyyətdə də sabitliyin təmin olunması, təhlükəsizliyin qorunması və ictimai münasibətlərə yönələn qəsdlərin qarşısının alınması üçün cəza o qədər sərt olmalıdır ki, insanlar bu yolu seçməsinlər.

Qənaətimə görə, ağır və ya xüsusilə ağır cinayət törətmiş subyektlərin əməllərinin qurbanı olmuş şəxslərin Dövlət Başçısının imzaladığı əfv aktına qədər istəkləri, mövqeləri öyrənilsə yaxşı olar, ictimai rəydə məmnunluqla qarşılanacaq. Bununla çox müsbət nəticə əldə edə bilərik. Cinayətkar da, onun ətrafı da, qohumları da anlayacaq ki, ailə ailədir, Azərbaycan vətəndaşları arasında hər hansı bir ayrıseçkilik hallarına yol verilmir.

Azərbaycan dövlətinin ali məqsədi insan və (Konstitutsiyanın 12 maddəsində) vətəndaş hüquq və azadlıqlarının və Azərbaycan vətəndaşlarına layiqli həyat səviyyəsini təmin etməkdən ibarətdir. Konstitusiya Azərbaycan xalqının iradəsini özündə ehtiva edən yeganə yüksək hüququ qüvvəyə malik aktdır. Bu mənada, övladına qəsd edilən, təcavüz olunan, evi qarət olunan, talanan, qəbr evinə qədər iztirab çəkən valideynlərin mənəvi əzablarını yüngülləşdirə bilərik. Yenə Konstitusiyaya istinad etsək, Azərbaycan dövlətinin təməlini Azərbaycan xalqının vahidliyi təşkil edir. Bu vahidliyi təcəssüm etdirən yeganə şəxs ölkənin Prezidentidir və bu birlik 44 günlük müharibədə təsdiqini tapdı, böyük ZƏFƏR qazanıldı .