Dünya Azərbaycanlılarını birləşdirən əlamətdar gün!
Azərbaycan xalqı 33 ildir ki, 31 dekabr ‒ Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Gününü böyük qürur hissi və əsl bayram kimi qeyd edir.
Xalqımızın dirçəlişini, tərəqqisini və milli birliyini əks etdirən, onu müstəqil dövlətçilik uğrunda müqəddəs və məsuliyyətli mübarizəyə səfərbər edən həmrəylik günü hər bir azərbaycanlının inam və ümid anıdır. Həmrəylik günü dünya azərbaycanlılarının milli azadlıq mübarizəsinin məntiqi nəticəsi, həmrəylik ideologiyası xalqımızın milli ideya ətrafında möhkəm monolitliyinin, birliyinin və mütəşəkkilliyinin, dövlətçilik iradəsinin əbədi rəmzi, parlaq təcəssümüdür.
Çoxəsrlik zəngin və şərəfli tarixə malik olan Azərbaycan xalqı minilliklər boyu dünya sivilizasiyasına böyük töhfələr vermiş, müharibə və münaqişələr, müxtəlif ictimai-siyasi proseslər nəticəsində doğma yurdundan didərgin salınsa da, bir-birindən ayrı düşsə də, Vətənə bağlılıq amalını hər zaman qoruyub saxlayıb. Xalqımız bütövlük və milli dövlət ideyası yolunda mübarizəsindən heç vaxt geri çəkilməmiş, öz müstəqilliyini və dövlətçiliyini bərpa etmək yolunda qətiyyətli iradə nümayiş etdirmişdir.
Ulu Öndər Heydər Əliyevin respublikamıza birinci rəhbərliyi dövründə milli dirçəliş, azərbaycançılıq ideyası geniş vüsət alaraq inanılmaz milli hərəkata çevrilmişdir.1970‒1980-ci illərdə onun böyük qətiyyəti və cəsarəti sayəsində xalqımızın tarixi dövlətçilik yaddaşı bərpa olunmuş, mədəniyyətimizin və milli irsimizin təbliği, milli ənənələrimizin yaşadılması genişlənmiş, ittifaqın müxtəlif yelərində yaşayan azərbaycanlılar arasında bağlantı və vəhdət güclənmişdi.
Heydər Əliyev əsl Vətən Fədaisi olaraq Azərbaycanın milli kimliyini respublikadan kənarda tanıdırdı, dünya azərbaycanlılarının Vətənlə əlaqəsinə xidmət edən uzaqgörən ideoloji kurs müəyyən edirdi. Sovet ideologiyasının hakim olduğu mürəkkəb dövrdə ziyalıları və sadə insanları vahid milli birlik və müstəqillik ideyası uğrunda mübariz ruhda səfərbər edirdi. Ümummilli Liderin 70-ci illərdə əsasını qoyduğu milli özünüdərk hərəkatı ötən əsrin 80-ci illərində ümummilli həmrəylik mücadiləsinin başlanmasında mühüm rol oynadı.
Bütün bu hadisələr Azərbaycanda həmrəylik dalğasını qarşısıalınmaz prosesə çevirdi. Dünya azərbaycanlılarının milli birliyinin ideoloqu olan Heydər Əliyevin 1991-ci ildə Naxçıvanın ağır ictimai-siyasi dövründə muxtar respublikaya rəhbərlik etməsi xalqı milli birlik, milli ideya ətrafında sıx birləşdirərək vahid məqsədə çatdırırdı, dünyanın müxtəlif yerlərində yaşayan azərbaycanlıları vahid amal ətrafında birləşdirdi. Milli dövlətçiliyimizin bərpası və dövlət quruculuğu yönündə qətiyyətli bir siyasi mərhələ başlandı.
Ümummilli Liderin qəbul etdiyi mühüm tarixi qərarlar sayəsində soydaşlarımızın milli-mədəni, ictimai həyatlarında bütövləşmə yarandı, yeni milli ruh və azadlıq mücadiləsi başlandı. 1991-ci il dekabrın 16-da Naxçıvan MR-in Ali Məclisi tərəfindən “31 Dekabr Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik və Birlik Günü haqqında” Qərarın qəbul edilməsi Həmrəylik çağrısı ilə milli xalq hərəkatın əsasını qoydu.
Heydər Əliyevin 1993-cü ildə Azərbaycana rəhbərliyə qayıdışı ilə dünya azərbaycanlılarının birlik və bütövləşməsi işində dönüş yarandı. O, bütün azərbaycanlıları vətənə bağlılıq və məhəbbət, milli-mənəvi dəyərlərimizə hörmət konsepsiyasına bağladı, xarici dövlətlərə səfərləri zamanı həmvətənlərimizlə görüşərək sıx təşkilatlanmaları üçün dəyərli tövsiyələr verdi.
2001-ci il mayın 23-də Bakıda Dünya Azərbaycanlılarının Birinci Qurultayının keçirilməsi haqqında Fərman imzalayan Ümummilli Lider həmin ilin 9-10 noyabrında bu mötəbər tədbirin həyata keçirilməsinə nail oldu. Qurultay soydaşlarımızın və diasporun fəaliyyətində yeni ruh, əhavl-ruhiyyə yaratdı. Bu istiqamətdə atılan digər bir vacib addım isə Prezident Heydər Əliyevin 2002-ci ilin 5 iyul tarixli Fərmanı ilə yaradılmış Xaricdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsi idi.
Ümummilli Liderin azərbaycançılıq ideyalarını, milli birlik fəlsəfəsini inkişaf etdirən Prezident İlham Əliyev ötən illər ərzində həmrəyliyin güclənməsinə əvəzsiz töhfələr verib, dünya azərbaycanlılarının mədəni-mənəvi birliyini daha da möhkəmləndirib. Onun unikal həmrəylik kursu soydaşlarımız arasında əlaqələrin dinamika və ahəngdarlığını daha da zənginləşdirib, xarici ölkələrdə məskunlaşmış həmvətənlərimizin doğma Azərbaycanla əlaqələrini və vahid ideya uğrunda sıx birliyini təmin edib. Cənab Prezidentin birbaşa təşəbbüsü ilə 2006-cı ildə keçirilən Dünya Azərbaycanlılarının II, 2011-ci il keçirilən III və 2016-cı ildə baş tutan IV qurultayları diaspor quruculuğu işinə daha da sanballı töhfələr verdi.
Xaricdəki soydaşlarımızla əlaqələrin genişləndirilməsi, inkişaf etdirilməsi və onlar arasında birliyin möhkəmləndirilməsində Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın da mühüm xidmətləri vardır. Onun həyata keçirdiyi ardıcıl fəaliyyət və müstəsna səyləri həmvətənlərimizin Azərbaycana məhəbbət, milli-mənəvi dəyərlərimizə hörmət hisslərini təcəssüm etdirir və gücləndirir.
Yeri gəlmişkən, “Bir millət, iki dövlət” şüarı ilə eyni yolda addımlayan Azərbaycan və Türkiyə diaspor təşkilatlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsində də mükəmməl model qurulub. 2007-ci il martın 9-da Bakıda keçirilən Azərbaycan və Türk diaspor təşkilatları rəhbərlərinin Birinci Forumu və digər vahid niyyətə xidmət edən tədbirlər Prezident İlham Əliyevin həm də Türk dünyasının birliyinə verdiyi töhfələrin parlaq təzahürüdür. Neçə ildir ki, bu həmrəylik xətti ümumdövlət strategiyası kimi qardaş ölkələrin milli mənafelərinin qorunmasında əhəmiyyətli faydalar verir.
Azərbaycan xalqı özünün möhtəşəm həmrəylik gücünü və qüdrətini 2020-ci ildə Vətən müharibəsində Ali Baş Komandan İlham Əliyevin ətrafında sıx birləşərək bir daha nümayiş etdirdi. Müharibə zamanı siyasi əqidəsindən, statusundan, vəzifəsindən, etnik mənsubiyyətindən asılı olmayaraq hər bir azərbaycanlı, dünyanın bütün ölkələrində yaşayan həmvətənlərimiz inanılmaz dərəcədə həmrəy olaraq fəallıq göstərdilər. Düşmənin və anti-Azərbaycan qüvvələrinin təxribatlarına qarşı cəsarətli etirazları və fədakar xidmətləri ilə Qələbəmizə layiqli töhfə verdilər.
Tarixi Zəfərdən sonra xalqımızın milli həmrəyliyi daha da güclənib, milli ideya ətrafında xalqımızın sıx birliyi, həmrəylik qətiyyəti daha böyük coğrafiyalarda genişlənib. Amerika, Avropa, Asiya və digər regionlarda yaşayan soydaşlarımızın milli birlik fəlsəfəsi daha konseptual-siyasi məzmun kəsb etməkdədir.
Öz ərazi bütövlüyünü bərpa edən Azərbaycanın 2022-ci il aprelin 12-də Şuşada keçirilən Dünya Azərbaycanlılarının V Qurultayı isə müasir tariximizə daha zəngin tədbir kimi yazıldı. Ulu Öndərin ən müqəddəs amalının, vəsiyyətinin yerinə yetirilməsindən sonra onun ən əziz və doğma ünvanı olan Şuşada keçirilən Həmrəylik və Zəfər Qurultayı xüsusi rəmzi-tarixi məzmun daşıdı.
Prezident İlham Əliyevin Qurultayda müəyyənləşdirdiyi yeni həmrəylik xəritəsi soydaşlarımızın yaşadıqları ölkələrin sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi və mədəni həyatında daha fəal rol oynayaraq Azərbaycan həqiqətlərinin, mədəni irsinin geniş təbliğində, habelə erməni lobbisinin ideoloji təxribatlarının qarşısının alınmasında vahid milli fəaliyyət planına çevrilib. Onun qurultayda verdiyi dəyərli məsləhət və tövsiyələr yeni nümunəvi mütəşəkkil həmrəylik modeli formalaşdırıb.
Həmrəylik hərəkatı həm də tarixi torpaqlarımıza, milli irsimizə sahib çıxmaq qayəsini aktuallaşdırıb, Qərbi Azərbaycan İcmasının yaradılması bu istiqamətdə hədəflərə çatmaq üçün yeni birliyin təcəssümü hesab oluna bilər. Öz tarixi torpaqlarımıza qayıdış üçün beynəlxalq hüquqi-siyasi təminatların yaradılması istiqamətində başlanmış ümummilli müqavimət və mücadilə İlham Əliyevin diplomatik şücaətinin və siyasi iradəsinin nümunəsidir.
Azərbaycan bu gün Dünya azərbaycanlılarını birləşdirən qalib dövlətdir. Bu gün bütün həmvətənlərimiz müstəqil və güclü Azərbaycanla, onun Müzəffər Ali Baş Komandanı, Prezident İlham Əliyevlə fəxr edir, başları dik, alnıaçıq, üzüağ yaşayırlar. Həmrəylik bayramının tam yeni bir ovqatla qeyd edirlər.
Ramid Namazov
Milli Məclisin deputatı