Ekran qarşısında keçən yay tətili: Uşaqlar TƏNHALAŞIR

"Təəssüf ki, müasir dövrdə uşaqların yay fəsli dedikdə ilk ağlına gələn "piknik" yox, "planşet" olur. Halbuki bizim uşaqlığımızda yay, kəndin tozlu yollarında oynanan futbol, babanın bağçasında dərilən meyvə, nənənin beşiyində dinlənilən nağıl demək idi. İndi isə bu mənzərə yerini ekran qarşısında təkbaşına keçən saatlara verib".

Bu fikirləri News24.az-a açıqlamasında araşdırmacı sosioloq Məhbubə Mehdiyeva deyib. 

Onun sözlərinə görə, Dünya Səhiyyə Təşkilatının (WHO) 2024-cü il hesabatına əsasən, 5–17 yaş arası uşaqların gündəlik ekran qarşısında keçirdiyi vaxt 3,5 saatı keçir:

"ABŞ-da bu göstərici 4,1 saatdır. Bu isə o deməkdir ki, uşaqlar real sosial əlaqələrdən uzaq düşür, emosional zənginlikləri zəifləyir və empatiya bacarıqları geriləyir.

Ekran qarşısında çox vaxt keçirən uşaqlarda ünsiyyət çatışmazlığı, aqressivlik, tənhalıq hissi və özünü ifadə etməkdə çətinliklər müşahidə olunur. Sosial bacarıqlar oyunda, təmasda, mübahisədə, barışmada formalaşır – nə yazıq ki, bu təcrübələr artıq çox uşağın həyatında yoxdur".

Sosioloq , Azərbaycan ailə modelində uşaqlar həm ailə içində, həm də məhəllədə böyüdüyünü xüsusilə vurğulayıb. O bildirib ki, "Məhlə uşaqları" dediyimiz sosial qrup uşağın ilk cəmiyyətlə tanışlığı idi:

"Bir zamanlar hər məhlənin öz futbol komandası, öz oyun qaydaları vardı. İndi isə hər evin bir Wi-Fi şifrəsi, bir də qapanmış uşağı var.

Yay fəslində valideynlər övladlarını kəndə, təbiətə, baba evinə aparmalı, onları ekran yox, torpaqla, ağacla, su ilə tanış etməlidirlər. Məktəblər və bələdiyyələr yay düşərgələri təşkil etməli, ictimai məkanlar uşaq dostu formalaşdırılmalıdır. Çünki açıq havada oynamaq uşaq üçün lüks deyil – haqqdır".

Sonda o, əks halda, biz texnologiyanı idarə edən yox, texnologiyanın idarə etdiyi bir nəsili yetişdirəcəyimizi bildirib. Və unutmayaq: ekranlar təxəyyül verir, amma həyat öyrədir- deyə o əlavə edib.

Xeyrənsə Piriyeva