Gənclər və sosial mediadan asılılıq: Çıxış yolları nələrdir?

Son on ildə sosial media həyatımızın ayrılmaz bir hissəsinə çevrilib. Xüsusilə gənclər üçün sosial şəbəkələr dostlarla ünsiyyət, məlumat əldə etmə və əyləncə mənbəyi kimi əhəmiyyət kəsb edir. Lakin bu platformaların istifadəsinin həddindən artıq olması müxtəlif psixoloji və sosial problemlərə səbəb ola bilər. Bu araşdırmada gənclərin sosial mediadan asılılığının təsirləri və ondan qurtulma yolları təhlil ediləcək.

Sosial media platformaları istifadəçiləri cəlb etmək üçün müxtəlif mexanizmlərdən istifadə edir. "Bəyənmə" və "şərh" kimi qarşılıqlı əlaqə formaları beyində dopamin ifrazını artıraraq, müsbət emosiyalar yaradır. Vaxt keçdikcə bu, vərdiş halına gəlir və sosial media real həyatda qarşılıqlı münasibətlərin yerini almağa başlayır.

Bakıvaxtı.az xəbər verir ki, araşdırmalar göstərir ki, sosial mediadan həddindən artıq istifadə bunlara səbəb olur:

"Psixoloji problemlər-depressiya, narahatlıq və aşağı özünəinam, akademik performansa mənfi təsir- diqqətin azalması və vaxtın səmərəsiz istifadəsi, real ünsiyyət bacarıqlarını zəifləməsi- üzbəüz ünsiyyətin azalması və sosial təcrid".

Sosial mediadan asılılığın qarşısını almaq üçün aşağıdakı üsullar təklif olunur:

1. Vaxt məhdudiyyəti qoymaq – sosial media istifadəsinə gündəlik limit qoymaq;

2. Real həyatda ünsiyyəti artırmaq – ailə və dostlarla daha çox vaxt keçirmək;

3. Alternativ fəaliyyətlər tapmaq – idman, kitab oxumaq və ya yeni hobbilərlə məşğul olmaq;

4. Rəqəmsal detoks etmək – həftədə ən az bir gün sosial mediadan uzaq durmaq;

5. Tətbiqlərdən istifadə etmək – sosial media istifadəsini izləyən və məhdudlaşdıran proqramlardan yararlanmaq.

Sosial media gündəlik həyatın ayrılmaz hissəsinə çevrilsə də, onun istifadəsi nəzarətsiz qaldıqda mənfi təsirlər yarada bilər. Gənclərin sosial mediadan balanslı şəkildə istifadə etməsi üçün fərdi və ictimai səviyyədə tədbirlər görülməlidir. Təhsil müəssisələri və valideynlər bu istiqamətdə aktiv rol oynamalıdırlar. Əks halda, sosial mediadan asılılıq gələcək nəsillər üçün ciddi sosial problemlərə yol aça bilər.

Nuriyyə Musayeva