Hava çirkliliyi beyin qanaması riskini artırır ARAŞDIRMA

ABŞ-nin Yuta ştatında aparılan yeni elmi araşdırma hava çirkliliyi ilə beyin qanaması arasında mümkün əlaqəni üzə çıxarıb. Yuta Universitetinin neyrocərrahı Dr. Robert Rennertin rəhbərlik etdiyi tədqiqat qrupu, hava çirkliliyi ilə tanınan Vasatç Front bölgəsində son beş il ərzində beyin anevrizması diaqnozu ilə xəstəxanaya yerləşdirilən 70 nəfərin məlumatlarını təhlil edib.

Sfera.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, araşdırma nəticələrinə görə, beyin qanaması hallarının hava çirkliliyinin ən yüksək səviyyəyə çatdığı dövrlərdən 3-6 ay sonra artdığı müşahidə olunub.

Ən çox təsir edən çirkləndiricilər arasında ozon, azot dioksid, kükürd dioksid, karbon monoksid və 2.5 mikrometrdən kiçik hissəciklər (PM2.5) yer alıb.

Mütəxəssislər bildirir ki, bu hissəciklər bədəndə iltihablanmaya səbəb olur, hüceyrə səviyyəsində ziyan yaradır və DNT-nin bərpa prosesini zəiflədir. Rennert və komandası bu prosesin zamanla beyin damarlarının divarlarını zəiflətdiyini və nəticədə qanamaya səbəb ola biləcəyini qeyd edib.

Bununla belə, alimlər tədqiqatın səbəb-nəticə əlaqəsini təsdiqləmədiyini, sadəcə güclü bir korrelyasiyanı ortaya qoyduğunu vurğulayıb. Daha geniş və uzunmüddətli araşdırmalara ehtiyac olduğu bildirilib.

Məlumata görə, dünyada hava çirkliliyi ilə əlaqəli ölüm hallarının sayı hər il 8 milyona yaxınlaşır. Araşdırmada həmçinin vurğulanıb ki, hava çirkliliyi yalnız beyin qanamaları ilə deyil, həm də ekstremal isti havaların öldürücülüyünü artırmaq və COVID-19 infeksiyasının təsirini gücləndirməklə də əlaqəli ola bilər.
Dr. Rennert mövzu ilə bağlı açıqlamasında deyib:

“Ümid edirik ki, bu tədqiqat hava çirkliliyinin ictimai sağlamlıq üçün yaratdığı təhlükəni daha aydın göstərər və profilaktik tədbirlərin görülməsinə töhfə verər. Toplu nəqliyyatdan istifadənin təşviqi, gündəlik çirklilik limitlərinin sərtləşdirilməsi və ətraf mühit tədqiqatlarına daha çox maliyyə ayrılması vacibdir”.

Bəsti Rəfizadə
Sfera.az