“QAŞ DÜZƏLDİLƏN YERDƏ GÖZ ÇIXARILIR” İcraçı direktordan qohum evliliyi ilə bağlı sensasiyalı açıqlamalar

“Kimlər maraqlıdır bizim əhalinin sürətlə qocalmasında?”

Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin icraçı direktoru Sahib Məmmədov son yarım əsrdə Azərbaycanda demoqrafik vəziyyətin kəskin pisləşməsinin səbəbləri barədə danışıb.

O deyib ki, ölkədə fertillik (nəsilvermə) əmsalı 5,9-dan 1,4-ə enib və bu mənfi tendensiya davam etməkdədir. S.Məmmədov bildirib ki, son bir-iki ildə həyata keçirilən iki “reforma” onsuz da çətin olan demoqrafik vəziyyəti yaxın onillikdə daha da pisləşdirəcək.

İcraçı direktor qeyd edib ki, bu reformalardan biri qohum evliliyinin qadağan edilməsi idi. Onun sözlərinə görə, əlbəttə, yaxın qohumların evlənməsi qan xəstəliklərinin artmasına səbəb olurdu, lakin bu sahədə heç bir ciddi tədqiqat aparılmayıb: “Qohum evliliklərindən doğulan uşaqların neçə faizində qan xəstəlikləri olur və qohum olmayanların nikahından doğulanlarda bu faiz nə qədərdir, bununla bağlı rəsmi araşdırma yoxdur. Sadəcə, tədqiqatlara söykənməyən bir kampaniya aparıldı və min illər davam edən ənənəyə qadağa qoyuldu. Kim nə deyir desin, bu qərarın fəsadları daha çox olacaq, nəinki qohum evliliyinin fəsadları”.

Sahib Məmmədov vurğulayıb ki, ikinci “reforma” isə daha absurd xarakter daşıyır: “Bütün ölkələrin, o cümlədən Avropa dövlətlərinin qanunvericiliyində emansipasiya halı var. Yəni qızlar və oğlanlar 18 yaşına çatmadan da istisna hal kimi nikaha daxil ola bilərlər. BMT-nin Uşaq Hüquqları Konvensiyası bu halı nəzərə alıb və bunu uşaq hüquqlarının pozuntusu hesab etmir. BMT-nin Qadınlara Qarşı Ayrı-Seçkiliyin Bütün Formalarının Ləğvi Konvensiyası da belə evliliklərin əleyhinə deyil. Erkən nikah ayrı, erkən evlilik isə tamamilə ayrı anlayışdır. Erkən nikah legitim bir əqd növüdür. Bəs bunu niyə qadağan etdilər?”

O əlavə edib ki, selektiv abortların geniş yayılması nəticəsində əhalinin cins tərkibi sürətlə dəyişməkdədir: “Artıq reproduktiv qadınların sayı kişilərdən xeyli azdır və bu proses ildən-ilə artacaq. Nəticədə 2035–2040-cı illərdə əhalinin cins və yaş tərkibində ciddi dəyişikliklər baş verəcək”.

Məmmədov vurğulayıb ki, bu proses Azərbaycanın əhalisinin sürətlə qocalmasına gətirib çıxara bilər: “Kimlər maraqlıdır bizim əhalinin sürətlə qocalmasında? Yəqin ki, bir vaxtlar ‘İstanbul Konvensiyası’nı təbliğ edənlər, amma tək onlar yox”.

Sahib Məmmədov sonda qeyd edib ki, artıq oğlanların evlənməyə qız tapmaq problemi yaranıb: “Bir azdan, bəlkə də, tapılanda onları nişanlamağa başlayacaqlar. Qaş düzəldilən yerdə göz çıxarmayın”.

Rasim Əliyev

“AzPolitika.info”