Qobustanı dünyaya tanıdan və Nizami məzarını açan alim

Azərbaycan arxeologiya və etnoqrafiya elminin görkəmli simalarından biri – tarix elmləri namizədi İshaq Cəfərzadə zəngin elmi fəaliyyəti ilə milli irsimizin qorunmasında silinməz izlər qoyub.

AzPost bildirir ki, o, ilk elmi axtarışlarına doğma Gəncədə başlayıb. Böyük mütəfəkkir və şair Nizami Gəncəvinin 800 illik yubileyi ilə əlaqədar aparılan qazıntılara rəhbərlik edən Cəfərzadə şairin məzarının açılması və dəfn işlərinə başçılıq edib. Bu qazıntılar nəticəsində qədim Gəncənin yeri dəqiq müəyyənləşdirilib, qala divarları, yaşayış məhəllələri, sənətkarların emalatxanaları və saysız-hesabsız maddi mədəniyyət nümunələri aşkar olunub.

Alimin ən böyük xidmətlərindən biri də Qobustan abidələrinin dünyaya tanıdılmasıdır. 1947-ci ildən başlayaraq tam 20 il ərzində o, bu ərazidə arxeoloji tədqiqatlar aparıb. Qobustanda 730 daş üzərində 5300-dən artıq təsviri qeydə alan alimə həyat yoldaşı, istedadlı rəssam Səfiyyə xanım kömək edib. O, bütün təsvirləri bir-bir kağıza köçürüb. Bu, həm çətin, həm də olduqca məsuliyyətli bir iş idi və Səfiyyə xanımın zəhməti danılmazdır.

İshaq Cəfərzadənin ən məşhur əsəri “Qobustan” hesab olunur. Lakin onun uzun illərin zəhməti bahasına yazdığı “Qobustanın petroqlifləri” əsəri dövrünün qərəzli şəxsləri tərəfindən məhv edilib. Alim həyat yoldaşı ilə birlikdə qələmə aldığı “Abşeronun qəbir daşları” əsərinin isə “Elm” nəşriyyatında tamamilə yoxa çıxması bu gün də mədəniyyət tariximiz üçün müəmmalı qalır.

İshaq Cəfərzadə yalnız arxeoloq deyil, həm də Azərbaycan tarixinin qoruyucusu idi. Onun irsi bu gün də elmi dairələr və milli yaddaş üçün böyük dəyər daşıyır.

AzPost.az

Paylaş