Sonuncu şam yeməyi ... Axşam və gecənin gec saatlarında gələn aclıq hissini necə sakitləşdirmək olar?

Bir çox insan gecə yeməyini xoş bir ləzzət və ya zərərsiz bir vərdiş kimi görür. Ancaq gecə saatlarında yemək vərdişləri təkcə kilo almağa deyil, həm də bir çox sağlamlıq problemlərinə səbəb olur. Mütəxəssislərin fikrincə, gün ərzində kifayət qədər qida qəbul etməmək, stress, əsəb və ya ümidsizlik, həddindən artıq aclığa səbəb olan hormonal balanssızlıq halları gecə yemək istəyinin səbəbləridir. Gecə gec yemək çox vaxt kalori istehlakının artmasına səbəb olur. Qan təzyiqi adətən səhərlər yüksəlir ki, orqanizm daha ayıq olsun, axşam da onu yuxuya hazırlamaq üçün aşağı düşür. Gecə yemək, qan təzyiqinizin ən azı 10% düşməli olduğu bir vaxtda yüksəlməsinə səbəb olur. Gecə saatlarında yemək vərdişləri qan təzyiqinin daha tez-tez yüksəlməsinə səbəb ola bilər ki, bu da ürək xəstəliyi və infarkt riskini artırır.

Dietoloq Aynurə Əhmədova Bizimyol.info xəbər portalına açıqlamasında bildirib ki, yatmazdan əvvəl qəlyanaltı qan şəkəri və insulin səviyyəsini artıra bilər, bu vəziyyət tez-tez baş verdikdə və müalicə edilmədikdə, inkişaf etmiş diabetə qədər irəliləyə bilən prediabetə səbəb ola bilər.

Günün son yeməyini nə vaxt yeməlisiniz?

Mütəxəssislərin fikrincə, yaş və həyat tərzi kimi müxtəlif amillər günün son yeməyini nə vaxt yeməli olduğunuzu müəyyən etməkdə rol oynayır. Məsələn; əgər siz növbədə işləyirsinizsə və siz hər kəs yatarkən işləyirsinizsə, o zaman yemək vaxtınız fərqli olacaq.

Dietoloq, oyandıqdan sonra iki saat ərzində yemək və hər üç-dörd saatda qidalanmağı tövsiyyə edir. Tədqiqatlar saat 17:00-dan 19:00-a qədər yeməyin ümumi sağlamlıq üçün faydalı olduğunu irəli sürsə də, yatmadan ən azı üç saat əvvəl yeməyi dayandırmağa çalışın.

“Bədəninizi dinləyin. Onun yeməyə ehtiyacı olanda sizə xəbər verəcək. Əgər günün erkən saatlarında yaxşı yeməklər və qəlyanaltılar yeyirsinizsə, vücudunuz sizə yemək vaxtının gəldiyini deməkdə kifayət qədər təsirli olacaq. Axşam yeməyini saat neçədə yediyinizdən asılı olmayaraq, yaxşı yatmaq və ümumi sağlamlığınızın qeydinə qalmaq istəyirsinizsə, gecə gec saatlarda istehlak etməməli olduğunuz müəyyən qidalar var.

Tərkibində yüksək miqdarda kofein olan qidalar yuxunuzu poza bilər. Vücudunuz günün və ya gecənin istənilən vaxtında qidanı həzm edə və metabolizə edə bilər. Əgər acsansa, mütləq yeməlisən. Əgər yatmağa yaxın şəkərli qidalar yesək, bədənimiz yatarkən həzm işini görəcək, bu da bizi oyandıra və yuxu dövrümüzü poza bilər.

Axşam yeməyi yemək üçün ən yaxşı vaxta gəlincə, hər kəsə uyğun gələn heç bir şey yoxdur. Əsas odur ki, hər gün ümumi sağlamlığınız üçün lazım olan qida maddələrini əldə edəsiniz”-deyə dietoloq qeyd edib.

Yatmazdan əvvəl böyük bir şam yeməyi yemək sizə yaxşı hiss etdirməyə bilər. Yuxu zamanı maddələr mübadiləsi yavaşlayır və bədən qidanın böyük bir hissəsini tamamilə həzm edə bilmir.

Dietoloqların fikrincə, gecə saatlarında yemək çəki artımına səbəb olur və axşam saatlarında ağır yeməklər yemək yuxunun pozulmasına səbəb ola bilər.

Çox bişmiş şam yeməyi yuxuya getməyi və gecələr yuxuya getməyi çətinləşdirə bilər, yuxunun keyfiyyətini poza bilər. Yuxudan dərhal əvvəl istehlak edilən karbohidratlar dərin yuxu mərhələsini qısaldır. Gecə qəlyanaltıları da dişlərimizin vəziyyətinə mənfi təsir göstərir. Tədqiqatlar göstərir ki, yatmazdan əvvəl çoxlu şam yeməyi yemək ürək-damar xəstəliklərinin inkişaf riskini artıra bilər.

“Axşam saat 8-9 radələrində yatmağa gedən insanlar üçün axşam 6-da nahar etmək yaxşı vaxtdır. Ancaq axşam saat 11 radələrində yatmağa üstünlük verənlər üçün yemək üçün uyğun vaxt axşam 9-dur”-deyə dietoloq əlavə edib.

Axşam saatlarında hansı qidalardan imtina etmək sağlamlıq üçün faydalıdır?

Gecələr çox şirniyyat və "fast-food" yemək məsləhət görülmür. Şirniyyatlarda olan şəkər stimullaşdırıcı kimi fəaliyyət göstərir və yuxu pozuntusuna səbəb ola bilər.

“Fast-food”, digər qızardılmış və həzmi çətin olan qidaları, həmçinin ədviyyatlı və yağlı qidaları gecə gec saatlarda yemək tövsiyə edilmir. Çünki onlar həzm sistemini yükləyir və diskomfort, ağırlıq, mədə yanması və qarın ağrısına səbəb ola bilər. Maddələr mübadiləsi gecələr yavaşlayır və buna görə də pəhrizdə çətin həzm olunan qidaların çox olması həzm sisteminin pozulmasına və yağ toxuması şəklində artıq yağın yığılmasına kömək edə bilər”-deyə Aynurə Əhmədova qeyd edib.

Axşam saatlarında meyvə yemək olarmı?

Dietoloq deyir ki, şirniyyat və ya duzlu qəlyanaltılardan daha yaxşı seçimdir: “Meyvə bədəni əhəmiyyətli miqdarda vitamin və minerallarla təmin edən qiymətli qida olsa da, həm də sadə şəkər mənbəyidir. Axşam saatlarında metabolizm yavaşladığı üçün şəkəri tamamilə yandıra bilmir. Bu da, çəki artımına və artıq şəkərin yağ kimi yığılmasına səbəb olur. Bundan əlavə, qida qalıqları bağırsaqlarda yığılır. Bu da, qaz meydana gəlməsinə və şişkinliyə səbəb olur. Bu səbəbdən də meyvəni yatmazdan əvvəl deyil, gün ərzində yemək daha yaxşıdır”.

Şam yeməyi necə olmalıdır?

Aynurə Əhmədova deyir ki, şam yeməyi tərəvəzlərlə və tam taxıllarla zəngin olmalıdır: “Bununla yanaşı bədən yağsız ət və ya pendir kimi tam protein mənbələri, həmçinin zeytun yağı kimi sağlam yağlar almalıdır. Axşam yeməyinə melatonin istehsalını təşviq edən bir amin turşusu olan triptofan mənbəyi olan qidalar daxil edilməlidir. Triptofan yağsız ət, süd və süd məhsulları, balqabaq toxumu, pomidor və ya düyü kimi qidalarda var”.

Gecə gec saatlarda aclıq hissi gələndə nə edilməlidir?

Gecə gec saatlarda aclıq hiss edirsinizsə, bu da pəhrizinizin düzgün balanslaşdırılmaması mənasını verir. Aclıq hissi gün ərzində səhər yeməyi, nahar və ya şam yeməyi kimi vacib yeməkləri yeməmək və ya kifayət qədər enerji almamaqdan yarana bilər. Bu zaman orqanizm defisiti mümkün qədər tez doldurmağa və əlavə kalori almağa çalışır. Həll yolu; yemək vaxtlarına nəzarət etmək, müntəzəm yemək və yeməklərinizi əvvəlcədən planlaşdırmaqdır. Yediyiniz qidanın qida dəyərinə də diqqət yetirməlisiniz. Pəhrizinizdə kifayət qədər enerji olması ilə yanaşı, maye ehtiyatlarınızı doldurmağa və bol su içməyə də diqqət yetirməlisiniz.

Gecə gec saatlarda nə yemək olar?

Salatlar hər zaman gec nahar üçün əla seçimdir. Onlar asanlıqla həzm olunur və toxluq hissi verir. Salat hazırlayarkən inqredientləri öz istəyinizlə dəyişə bilərsiniz.

İradə Cəlil, Bizimyol.info