“Tramp yolu”ndan kim və nə qədər qazanacaq?

"Hazırda Zəngəzur yolu ilə bağlı mənfəət bölgüsü məsələsi müzakirə olunmur. Bununla bağlı ortaya hər hansısa iddia qoymaq doğru olmaz. Dünyada “torpaqbasdı” deyilən bir şey var. Yəni tranzit yollarında yük avtomobillərinin keçdiyi hər kilometrə görə tutulan rüsum. TRIPP-də həmin mexanizmlə tariflər müəyyən oluna bilər”.

Bu sözləri "Yeni Sabah"a iqtisadçı Elman Sadıqov deyib.

O bildirib ki, hər bir layihədə pay bölgüsü qoyulan investisiyadan asılı olur: pizza hut

“İndi mənfəəti bölüşdürmə ilə bağlı konkret fikir irəli sürmə doğru olmaz. Bu, konkret olaraq, Zəngəzur yoluna qoyulacaq investisiyanın həcmindən və ABŞ ilə Ermənistan arasında bölgüdən asılıdır. Çünki hər bir layihədə pay bölgüsü qoyulan investisiyadan asılı olur.

Məlum olduğu kimi, Azərbaycan və Özbəkistan ərazisində kommunikasiya xətlərinin xərclərini özü çəkir. Böyük ehtimalla digər dövlətlər də öz ərazilərində təkbaşına qoyduqları investisiya qarşılığında da tranzit rüsumlarının gəlirini özləri əldə edəcək”. 

Ekspert vurğulayıb ki, mənfəətin əldə olunması və həmin mənfəətin necə bölüşdürüləcəyi biznes plandan asılıdır:

“İlkin rəqəmlər səsləndirilsə də, konkret olaraq, bir söz demək çətindir. Son 3 ildə bu məsələni dəfələrlə təkrarlamışam ki, Zəngəzur dəhlizi və Orta dəhliz siyasi məsələdən daha çox iqtisadi məsələdir.

TRIPP Böyük Orta dəhlizin tərkib hissəsidir. Orta dəhlizin əhəmiyyəti pandemiyadan sonra artıb. Pandemiyaya qədər Şimal dəhlizi və Cənub dəhlizi var idi. Pandemiyadan sonra Rusiya-Ukrayna müharibəsinin başlanması Rusiyanı etibarlı dəhliz ola biləcək ölkə statusundan çıxardı. Bu isə Orta dəhlizin əhəmiyyətini olduqca artırdı.

O, Cənubi Qafqazı aşan beynəlxalq bir layihədir. Hər kəs öz ərazisinə görə tranzit pulu alacaq. Çünki infrastrukturu özü formalaşdırıb”.

Xatırladaq ki, ABŞ, Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin imzaladığı Birgə Bəyannamənin 4-cü bəndinə görə, Ermənistan Respublikası Ermənistan Respublikasının ərazisində "Beynəlxalq Sülh və Rifah naminə Tramp Marşrutu" (TRIPP) bağlantı layihəsi üçün çərçivənin müəyyən edilməsi məqsədilə Amerika Birləşmiş Ştatları və qarşılıqlı müəyyən edilmiş üçüncü tərəflər ilə əməkdaşlıq edəcəkdir. 

Nazim Hacıyev