Trampın Ukrayna Rusiya müharibəsini dayandırmaq üçün partlayıcı 28 maddəlik planı

Milli.Az "Baku Network"da dərc olunmuş məqaləni təqdim edir:

ABŞ prezidenti Donald Trampın irəli sürdüyü 28 maddəlik sülh planının tam mətni hələ rəsmi şəkildə dərc olunmayıb, amma tablo sürətlə formalaşır. Mətbuata sızan məlumatlar, yüksəkvəzifəli məmurların açıqlamaları və diplomatik fəallığın kəskin artması göstərir ki, söhbət sadəcə "sülh təşəbbüsü"ndən getmir. Bu, 2022-ci ildən sonra Avropada yaranmış nizamın köklü şəkildə dəyişdirilməsi cəhdidir.

Ortaya çıxan konturlara baxanda planın - bilərəkdən və ya bilməyərəkdən - Moskvaya ciddi üstünlüklər qazandırdığı, Kiyev və onun Avropa müttəfiqlərini isə uzun müddət etiraf etmək istəmədikləri reallıqlarla üz-üzə qoyduğu aydın olur.

Moskva gözləyir, Kiyev tərəddüd edir

Qərb paytaxtlarında müzakirələr qızışdığı halda, Kreml məsafə saxlamağı üstün tutur. Rusiya mediası vurğulayır ki, guya Moskva "Kiyevin danışıqlara hazır olması barədə məlumatlandırılmayıb". Amma diplomatlar arxa planda etiraf edirlər: bəzən susmaq da təzyiq vasitəsidir. Vaşinqton təzyiq rıçaqlarını artırır, Kiyev daxili riskləri hesablayır, Moskva isə kənardan baxmağa üstünlük verir.

Cümə axşamı diplomatik gündəmi silkələyən hadisə ABŞ-ın BMT-dəki daimi nümayəndəsi Mayk Voltsun birbaşa bəyanatı oldu. O, Təhlükəsizlik Şurasında açıq şəkildə bildirdi ki, Vaşinqton Moskva ilə razılaşma çərçivəsində "sanksiyaların yumşaldılmasını da əhatə edən səxavətli şərtlər" təklif edib. ABŞ diplomatı açıq şəkildə Rusiyaya güzəştə getməyə hazır olduqlarını bəyan edirsə, bu, Vaşinqtonun simvolik jestlərdən real, praqmatik və bəzən sırf ticarət xarakterli razılaşma modelinə keçdiyini göstərir.

Cəbhədə reallıq dəyişməkdə davam edir

Bütün bu siyasi manevrlər müharibəni ləngitmir. Voltsun çıxışından cəmi bir neçə saat sonra Rusiyanın Zaporojyeyə endirdiyi zərbələr nəticəsində beş nəfər həlak oldu, bir neçəsi yaralandı. Rusiya, Kiyevin resurs baxımından tükənməsindən yararlanaraq mövqelərini gücləndirir, danışıqlar isə yuxarı səviyyələrdə qaynar mərhələdədir.

Məhz bu hərbi disbalans fonunda sızan plan layihəsinə baxmaq lazımdır.

Ərazi "qırmızı xətləri": Vaşinqton "de-fakto rus ərazilərini" tanımağa hazırdır

Layihə açıq şəkildə Krım, Luqansk və Donetskin de-fakto Rusiya nəzarətində olduğunu qəbul etməyi nəzərdə tutur - həm də ABŞ daxil olmaqla Qərb tərəfindən. Bu, siyasi seysmiklik yaradan dönüşdür.

De-yure yox, de-fakto - bu formula Moskvaya "siyasi qələbə" bəyan etməyə yetərlidir, eyni zamanda Vaşinqtona "biz beynəlxalq hüququ dəyişmirik, sadəcə reallığı təsdiqləyirik" deməyə imkan verir.

Ancaq plan bununla bitmir. Ukrayna, Donetsk vilayətinin hələ nəzarətində saxladığı hissələrdən qoşunlarını çıxarmalı, həmin ərazilər beynəlxalq nəzarət altında neytral və demilitarizasiya olunmuş zona elan edilməlidir.

Ukraynanın daxili siyasəti üçün bu, tam mənası ilə partlayıcı bənddir. Qanun ərazi güzəştlərini qadağan edir, cəmiyyət isə buna qəti şəkildə qarşıdır. Lakin layihədə bu, müharibəni dayandırmaq üçün "qaçılmaz qiymət" kimi təqdim olunur.

Kiçildilmiş ordu və yeni təhlükəsizlik arxitekturası

Sənəd Ukraynanın müdafiə sisteminin tam struktur dəyişikliklərini nəzərdə tutur. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin sayı 900 mindən 600 minə endirilməlidir.

Bu, ölkənin uzunmüddətli müdafiə doktrinasını kökündən dəyişəcək addımdır. Əlavə olaraq, layihə aşağıdakıları da qadağan edir:

- NATO qüvvələrinin Ukrayna ərazisində daimi yerləşməsi
- Ukraynanın NATO-ya üzvlüyü - birdəfəlik və əbədi olaraq

Birbaşa təhlükəsizlik zəmanəti əvəzinə, Polşada yerləşəcək Avropa qırıcılarının "uzaq məsafədən hava qalxanı" rolunu oynaması təklif olunur.

Kiyev üçün bu, yarımçıq sığortadır: qoruma var, amma ittifaq yoxdur.
Moskva üçün isə bu, birmənalı şəkildə güzəştdir.

Energetika, atom sənayesi və bərpa planı: Vaşinqtonun strateji motivləri

Sızan sənəddə texnokratik səviyyədə maraqlı detallar da var.
Zaporojye AES-in nəzarəti MAQATE-yə verilməli, orada istehsal olunan elektrik enerjisi Ukrayna və Rusiya arasında 50:50 nisbətində bölünməlidir. Bu, faktiki olaraq stansiyanı birgə mülkiyyətə bərabərləşdirən misilsiz modeldir.

ABŞ Ukraynanın qaz infrastrukturunun bərpasını birgə maliyyələşdirməyi öhdəsinə götürür, bununla da Şərqi Avropada uzunmüddətli enerji təsir aləti əldə edir.
Ən mübahisəli bəndlərdən biri: dondurulmuş Rusiya aktivlərindən 100 milyard dollar Ukraynanın bərpasına yönəldiləcək - amma yalnız kompleks razılaşmanın bir hissəsi kimi.

Əvəzində Moskva G8 formatına qaytarılmalı, tədricən qlobal iqtisadi sistemə reinteqrasiya edilməlidir. Bu da Voltsun dediyi "səxavətli şərtlərin" ən bariz nümunəsidir.

Kiyev daxili gözləntilərlə real siyasət arasında sıxışıb

Ukrayna deputatı Aleksey Qonçarenko Telegram kanalında layihənin tam mətnini paylaşaraq qalmaqal yaratdı. Sızma dərhal Avropa paytaxtlarında müzakirələrə səbəb oldu. Onsuz da Vaşinqtonun yanaşmasına skeptik baxan Avropa hökumətləri açıq şəkildə bəyan etdilər: "Moskva üçün məqbul, lakin əsasən ABŞ tərəfindən hazırlanan sülh planı Avropanın təhlükəsizlik maraqlarını nəzərə almaya bilməz".

Amma Zelenskinin məhdudiyyətləri Avropalı bəyanatlardan qat-qat sərtdir.
O, ictimai şəkildə ABŞ-la işləməyə hazır olduqlarını vurğulayır, "həqiqi sülh"ün dayanıqlı olmalı və yeni rus hücumuna qapı açmamalı olduğunu deyir. Lakin sızmış mətndə yer alan maddələr onu illərlə müdafiə etdiyi "siyasi qırmızı xətlərin" birbaşa qarşısında qoyur.

Vaşinqtonun strateji məntiqi

ABŞ-ın mövqeyinin mahiyyəti sadədir:
Vaşinqton bu müharibəni öz strateji tənliyindən çıxarmaq istəyir.
Amerika üçün indi əsas məsələ - hərbi resursları İndo-Sakit okean regionuna yönəltmək, dünya bazarlarını sabitləşdirmək və Avropanın enerji sisteminə təzyiqi azaltmaqdır.
Və Vaşinqtonda anlayırlar ki, Rusiya ilə uzunmüddətli qarşıdurma bu məqsədlərin hamısını dağıdır.
ABŞ baxımından bu nə idealizmdir, nə də "humanitar təşəbbüs". Bu, idarə olunan geosiyasi yenidənqurma üzərində qurulmuş praqmatik bir razılaşmadır.

Bunun nəticəsində Avropa, Kiyev və Moskva harada qalır

Avropa narahatdır. Kiyev sıxılıb. Moskva isə soyuqqanlı şəkildə variantları hesablayır.

Kreml üçün bu planın gətirdiyi dividendlər aydındır:
- ərazi reallıqlarının beynəlxalq səviyyədə təsdiqlənməsi
- sanksiyaların yüngülləşdirilməsi
- beynəlxalq formatlara qayıdış
- Ukraynanın təhlükəsizlik arxitekturasına uzunmüddətli təsir imkanları

Kiyev üçün sənəd deməkdir ki:
- müharibə dayanır
- ölkənin bərpası üçün maliyyə axını açılır
- Avropa İttifaqına inteqrasiya qapısı genişlənir
- təhlükəsizlik zəmanətləri natamam olsa da, müəyyən dərəcədə təmin olunur

Vaşinqton üçünsə bu plan deməkdir:
- siyasi xaosa düşmədən strateji azadlıq
- Moskva ilə münasibətlərin yenidən formatlaşdırılması
- hərbi diqqətin qlobal miqyasda yenidən paylanması

Yaxın günlər - xüsusən də Tramp və Zelenski arasında gözlənilən birbaşa danışıqlar - bu planın layihə kimi qalacağını, yoxsa yeni geosiyasi reallığın bünövrəsinə çevriləcəyini göstərəcək.

Trampın Ukrayna üzrə tam 28 maddəlik sülh planı

Axios-un əldə etdiyi və həm Ukrayna, həm də ABŞ rəsmiləri tərəfindən təsdiqlənən layihəyə görə, ABŞ prezidenti Donald Trampın 28 maddəlik sülh planı Kiyevdən şərqdə əlavə ərazilərdən imtina etməyi, ordunun sayını məhdudlaşdırmağı və NATO-ya heç vaxt üzv olmamağı tələb edir.

Niyə bu vacibdir:
Amerika tərəfi razılaşmanın mümkün qədər qısa müddətdə əldə olunmasında israrlıdır. Layihənin bir çox bəndləri Kiyev tərəfindən dəfələrlə rədd edilsə də, prezident Vladimir Zelenski planı müzakirə etmə ehtimalını istisna etmir. Ağ Evdəki yüksəkvəzifəli mənbələrdən biri etiraf edib ki, planın həyata keçirilməsi Ukrayna üçün "asan olmayacaq", amma əlavə edib: ABŞ əmindir - müharibə dayandırılmasa, Ukrayna daha çox ərazi itirə bilər.

Necə hazırlanıb:
Plan Trampın xüsusi nümayəndəsi Stiv Uitkoff tərəfindən, dövlət katibi Marko Rubio və Trampın kürəkəni Cared Kuşnerin iştirakı ilə hazırlanıb. Uitkoff, eyni zamanda, Rusiya tərəfinin danışıqlar nümayəndəsi Kirill Dmitriyevlə də məsləhətləşmələr aparıb. Dmitriyev "Axios"a müsahibəsində deyib ki, "ilk dəfədir Rusiya mövqeyi həqiqətən eşidilib". Prezident Vladimir Putin plan barədə ictimai rəy bildirməyib.

Dmitriyevlə görüşdən sonra Uitkoff və Kuşner layihəni Ukraynanın milli təhlükəsizlik müşaviri Rustem Umerovla müzakirə ediblər. Cümə axşamı planın yazılı variantı ABŞ ordusunun naziri Den Driskoll tərəfindən prezident Zelenskiyə təqdim olunub. Daha sonra Zelenski bildirib ki, Tramp və onun komandası ilə danışıqlar aparmağa hazırdır.

Sətiraltı mesaj:
Zelenski sənədi "Amerikanın baxışı" adlandırsa da, onun "son təklif" olmadığını qeyd edib. O vurğulayıb ki, Ukrayna öz "qırmızı xətlərini" açıq şəkildə müəyyənləşdirib və "planı həqiqətən mənalı etmək üçün" düzəlişlər təqdim edəcək. ABŞ rəsmilərindən biri isə planı "canlı sənəd" adlandırıb - yəni müzakirələr zamanı dəyişdirilə bilər. Onun sözlərinə görə, Ukrayna bir çox maddələrə müsbət reaksiya verib və bəzi mövqelərinin nəzərə alınmasına nail olub.

Donald Tramp artıq sənədi şəxsən dəstəklədiyini bəyan edib. Planın detalları indiyədək tam şəkildə dərc olunmayıb.
Ağ Evin nümayəndəsi belə deyib: "Biz Ukraynada müharibəni elə bitirmək istəyirik ki, nəticə Qəzzədəki kimi olsun. Plan çətin ola bilər, amma Ukrayna üçün faydalıdır".

Detallara daha yaxın baxış:
Ərazi güzəştlərindən başqa, sənəddə Rusiyanın yenidən hücum etməsi halında "qəti və koordinasiyalı hərbi cavab" nəzərdə tutulur, amma bu cavabda ABŞ-ın rolu konkretləşdirilmir.

Planın iqtisadi hissəsi də var:
- dondurulmuş Rusiya aktivlərinin bir hissəsi Ukraynanın bərpasına yönəldilir
- Rusiyaya qarşı sanksiyalar mərhələli şəkildə aradan qaldırılır
- ABŞ və Rusiya süni intellekt və mədən sənayesi sahələrində uzunmüddətli əməkdaşlıq yaradır
- Rusiya G8 formatına qayıdır

Bundan əlavə, müharibə dövründə atılmış addımlar üçün bütün tərəflərə amnistiya verilir - bu da, görünür, rus hərbçilərinin və rəsmilərinin hərbi cinayətlərə görə məsuliyyətə cəlb edilməyəcəyi anlamına gəlir.

Plan həmçinin Ukraynada razılaşmadan sonra 100 gün ərzində ümummilli seçkilərin keçirilməsini tələb edir. Qeyd edək ki, Zelenski sentyabrda bəyan etmişdi: "Seçkilər yalnız atəşkəs əldə olunduqdan sonra mümkündür".

Tam mətn: ABŞ versiyasına görə Trampın 28 maddəlik planı (izahlı)

Ukraynanın suverenliyi təsdiqlənəcək.
Bu, sənədin açılış bəndidir və planın legitimlik əsasını formalaşdırır.
Rusiya, Ukrayna və Avropa dövlətləri arasında ümumi hücuma qarşı müqavilə imzalanacaq.
Son 30 ildə yığılıb qalan bütün mübahisəli məsələlər bu sənədlə "bağlanmış" sayılacaq.
Rusiya qonşu ölkələrə hücum etməmək öhdəliyi götürəcək, NATO isə bundan sonra şərqə doğru genişlənməyəcək.
Yəni hər iki tərəf "geosiyasi dondurma"ya razı olur.
Rusiya və NATO arasında ABŞ vasitəçiliyi ilə yeni dialoq mexanizmi yaradılacaq.
Bu format təhlükəsizlik məsələlərinin tənzimlənməsi, gərginliyin azaldılması və gələcək iqtisadi əməkdaşlığın təməlini qoymaq məqsədi daşıyır.
Ukraynaya etibarlı təhlükəsizlik zəmanətləri veriləcək.
ABŞ rəsmisi Axios-a bildirib ki, bu, Vaşinqton tərəfindən verilən birbaşa təhlükəsizlik təminatıdır - indiyədək danışıqlarda belə addım atılmayıb. Zəmanətin konkret detalları sənəddə göstərilmir.
Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin sayı 600 min nəfərlə məhdudlaşdırılacaq.
Hal-hazırda bu göstərici 800-850 min arasındadır; müharibədən əvvəl isə 250 min idi.
Ukrayna Konstitusiyasında NATO-ya üzvlükdən imtina maddəsi əlavə olunacaq.
Eyni zamanda, NATO öz nizamnaməsinə Ukraynanın gələcəkdə qəbul edilməyəcəyini təsbit edən müddəa daxil edəcək.
NATO qoşunları Ukrayna ərazisində yerləşdirilməyəcək.
Bu, müharibədən sonra Fransa və Böyük Britaniyanın müzakirə etdiyi "Avropa hərbi kontingenti" ideyasını tamamilə kənara qoyur.
Avropa qırıcıları Polşa ərazisində yerləşdiriləcək.
Bu, Ukrayna üçün "dolayı hava qalxanı" kimi nəzərdə tutulur.
ABŞ zəmanətinin şərtləri:
• ABŞ verilən təhlükəsizlik zəmanətinə görə kompensasiya alacaq;
• əgər Ukrayna Rusiyaya hücum edərsə, zəmanət qüvvədən düşür;
• əgər Rusiya Ukraynaya hücum edərsə, sərt və birgə hərbi cavab veriləcək, bütün qlobal sanksiyalar avtomatik bərpa olunacaq, Rusiya üçün nəzərdə tutulan bütün üstünlüklər ləğv ediləcək;
• əgər Ukrayna Moskva və ya Sankt-Peterburqa əsassız raket zərbəsi endirərsə, zəmanət dərhal etibarsız sayılacaq.
Ukrayna Avropa İttifaqına üzv olmaq hüququ qazanacaq və üzvlük prosesi başa çatana qədər Avropa bazarına qısamüddətli imtiyazlı çıxış əldə edəcək.
Ukraynanın bərpası üçün qlobal maliyyə paketi formalaşdırılacaq.
Bu paket aşağıdakılardan ibarətdir:
• sürətlə inkişaf edən sahələrə - texnologiya, data-mərkəzlər, süni intellekt - sərmayə yatırmaq üçün Ukrayna İnkişaf Fondu yaradılacaq;
• ABŞ və Ukrayna qaz kəmərləri və anbarlarının bərpası, modernləşdirilməsi və idarəsi üzrə birgə işləyəcək;
• müharibədən zərər çəkmiş bölgələrin yenidən qurulması - şəhərlərin və yaşayış massivlərinin bərpası;
• infrastrukturun inkişafı;
• faydalı qazıntı və təbii resursların istismarı;
• Dünya Bankı bütün bu təşəbbüsləri maliyyələşdirmək üçün xüsusi fond paketi hazırlayacaq.
Rusiya beynəlxalq iqtisadi sistemə yenidən daxil ediləcək.
Bu mərhələlərlə baş verəcək:
• sanksiyalar addım-addım və hədəfli şəkildə aradan qaldırılacaq;
• ABŞ və Rusiya arasında energetika, təbii resurslar, infrastruktur, süni intellekt, data-mərkəzlər və Arktikada nadir metalların hasilatı sahələrində uzunmüddətli iqtisadi əməkdaşlıq müqaviləsi imzalanacaq;
• Rusiya G8 formatına geri dəvət olunacaq.
Dondurulmuş Rusiya aktivlərinin bölüşdürülməsi belə olacaq:
• 100 milyard dollar dondurulmuş Rusiya vəsaiti Ukraynanın bərpası və inkişafı üçün ABŞ proqramına yönəldiləcək;
• ABŞ bu layihədən əldə edilən gəlirin 50 faizini alacaq;
• Avropa bu fonda əlavə 100 milyard dollar yatıracaq və bərpa layihələrinin miqyasını artıracaq;
• Avropanın dondurulmuş aktivləri azad ediləcək;
• qalan Rusiya vəsaitləri ABŞ-Rusiya birgə investisiya fonduna yönəldiləcək və bu fond seçilmiş sektorlarda ortaq layihələr həyata keçirəcək.

Bu fondun məqsədi qarşılıqlı maraqları möhkəmləndirmək və tərəfləri yenidən münaqişəyə qayıtmaqdan çəkindirməkdir.

· ABŞ və Rusiya arasında təhlükəsizlik məsələlərinə dair birgə işçi qrupu yaradılacaq.
Bu qrup sazişin bütün müddəalarının yerinə yetirilməsinə və nəzarət mexanizmlərinə cavabdeh olacaq.

· Rusiya Avropa və Ukraynaya qarşı hücum etməmək siyasətini qanunvericilik səviyyəsində təsbit edəcək.
Bu maddə "sülhün hüquqi sabitliyini" təmin edən əsas sütun kimi nəzərdə tutulur.

· ABŞ və Rusiya strateji silahların məhdudlaşdırılması və yayılmamasına dair müqavilələrin - o cümlədən START-1 sazişinin - müddətini uzatmaq barədə razılığa gələcək.
Qeyd: New START - silahlara nəzarət üzrə son böyük sazişdir və fevralda qüvvəsini itirir.

· Ukrayna nüvəsiz dövlət statusunu təsdiqləyəcək.
Bu, Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsinə (NPT) uyğun olaraq beynəlxalq səviyyədə təsdiqlənəcək.

· Zaporojye Atom Elektrik Stansiyası MAQATE nəzarəti altında yenidən fəaliyyət göstərəcək.
İstehsal olunan elektrik enerjisi Ukrayna və Rusiya arasında bərabər - 50:50 nisbətində bölüşdürüləcək.

· Hər iki ölkə mədəni dialoqu və qarşılıqlı tolerantlığı təşviq edən təhsil proqramları həyata keçirəcək.
Bu proqramların məqsədi irqçilik və milli ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılmasıdır.
• Ukrayna dini dözümlülük və dil azlıqlarının qorunması üzrə Aİ qaydalarını qəbul edəcək.
• Hər iki tərəf diskriminasiya tədbirlərini ləğv edəcək, Ukrayna və Rusiya KİV-lərinin, həmçinin təhsil müəssisələrinin fəaliyyətinə zəmanət verəcək.
(Qeyd: bu ideya Trampın 2020-ci ildə İsrail-Fələstin üzrə sülh planında da yer almışdı.)
• Hər cür nasist ideologiyası və onunla bağlı praktikalar tam qadağan ediləcək.

· Ərazi məsələləri:
• Krım, Luqansk və Donetsk de-fakto Rusiya əraziləri kimi tanınacaq - ABŞ daxil olmaqla beynəlxalq səviyyədə.
• Xerson və Zaporojye xətti təmas nöqtəsi üzrə təsbit ediləcək - faktiki olaraq bu, həmin sərhədin tanınması deməkdir.
• Rusiya beş regiondan kənarda nəzarət etdiyi digər ərazilərdən imtina edəcək.
• Ukrayna qüvvələri nəzarətində saxladıqları Donetsk vilayətinin qalan hissəsindən çıxarılacaq; bu zona beynəlxalq nəzarət altında neytral və demilitarizasiya olunmuş bufer ərazi elan ediləcək, Rusiya Federasiyasının tərkib hissəsi kimi tanınacaq.
• Rusiya ordusu həmin demilitarizasiya olunmuş zonaya daxil olmayacaq.

· Tərəflər gələcəkdə müəyyənləşdirilmiş ərazi sərhədlərini hərbi yolla dəyişməmək öhdəliyi götürür.
Bu bəndin pozulması halında bütün təhlükəsizlik zəmanətləri avtomatik olaraq qüvvədən düşəcək.

· Rusiya Ukraynanın Dnepr çayından kommersiya məqsədləri üçün istifadəsinə mane olmayacaq.
Eyni zamanda Qara dəniz üzərindən taxıl ixracının azad qaydaları razılaşdırılacaq.

· Humanitar komitə yaradılacaq.
Bu komitə aşağıdakı məsələləri həll edəcək:
• bütün əsir və meyitlərin "hamı-hamıya" prinsipi ilə mübadiləsi;
• mülki saxlanılanların və girovların, o cümlədən uşaqların azad olunması;
• ailələrin birləşdirilməsi proqramı;
• münaqişədən zərər çəkmiş mülki əhalinin vəziyyətinin yüngülləşdirilməsi.

· Ukraynada 100 gün ərzində ümummilli seçkilər keçiriləcək.
Bu, yeni legitim siyasi arxitekturanın formalaşdırılması üçün ilkin mərhələ sayılır.

· Müharibə dövründə iştirak etmiş bütün tərəflərə tam amnistiya veriləcək.
Heç bir tərəf gələcəkdə iddia və ya hüquqi tələblərlə çıxış edə bilməyəcək.

· Saziş hüquqi cəhətdən məcburi qüvvəyə malik olacaq.
Onun icrasına nəzarət edəcək qurum - Prezident Donald J. Trampın sədrlik etdiyi Sülh Şurası olacaq.
Qaydaların pozulması sanksiyalarla cəzalandırılacaq.
(Qeyd: bu struktur Trampın Qəzza nizamlanması üçün təklif etdiyi modelə bənzərdir.)

· Müqavilə bütün tərəflər tərəfindən imzalandıqdan dərhal sonra atəşkəs qüvvəyə minəcək.
Tərəflər razılaşdırılmış mövqelərə çəkildikdən sonra sazişin icra mərhələsi başlayacaq.

Milli.Az