Xaricə axın: Gənclərimiz ölkəni niyə tərk edir? RƏYLƏR
Bu gün Azərbaycan gəncləri işləmək, oxumaq, hətta ömürlük yaşamaq üçün xarici ölkələrə üz tuturlar.
Gənclərimizi xaricə çəkən nədi? Gələcəyimiz olan gənclər ölkəni niyə tərk edirlər?
Natiq Cəfərli: Gənclər ən çox işləmək səbəbi ilə xarici ölkələrə axır edirlər
Mövzu ilə bağlı Bakıvaxt.az-a açıqlama verən iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli bildirib ki, dünyanın bir çox ölkələrində xaricə vətəndaşların iş, təhsil səbəbilə getməsi təbiidir, lakin Azərbaycanın bununla bağlı spesifik məsələləri var:
"Azərbaycanda və dünya miqyasında gənclər arasında işsizlik səviyyəsi həmişə narahatedici olub. Statistik məlumatlar göstərir ki, gənclər üçün iş imkanları yetərincə deyil. Bu, onların iqtisadi asılılığını artırır və cəmiyyətə inteqrasiya prosesini çətinləşdirir. İşsizlik sosial problemlərə yol açır və gənclərin cəmiyyətdəki rolunu zəiflədir".
Müsahibimiz qeyd edib ki, doğrudan da, biznes mühitində, yeni iş yerlərinin yaranmasında ciddi problem var. Elə bu səbəbdən də, Azərbaycan gəncləri ən çox işləmək səbəbi ilə xarici ölkələrə axır edirlər. Lakin bu heç də həlli olmayan bir problem deyil.
N.Cəfərlinin sözlərinə görə, yeni iş yerləri daha çox açılmalı, gənclər öz ixtisasları üzrə işə cəlb olunmalıdır:
"Gənclər üçün xüsusi məşğulluq proqramları hazırlanmalıdır. Dövlətin və özəl sektorun dəstəyi ilə gənclər üçün peşə təlimləri, startap dəstəkləri, xüsusi məşğulluq proqramları həyata keçirilməlidir".
"Eyni zamanda, iş yerlərində gənclər üçün müəyyən vergi güzəştləri və təşviqedici tədbirlər tətbiq edilməlidir ki, bu da işəgötürənləri gəncləri işə qəbul etməyə həvəsləndirər", - deyə Natiq Cəfərli qeyd edib.
Kamran Əsədov: Təhsil aldığı sahəyə uyğun iş tapa bilməyən gənclər fərqli peşələrdə fəaliyyət göstərir
Təhsil eksperti Kamran Əsədov Bakıvaxtı.az-a deyib ki, bu problemlərin həlli üçün təhsil və iş dünyası arasında əlaqələrin möhkəmləndirilməsi vacibdir:
"Təhsil proqramları əmək bazarının tələblərinə uyğun şəkildə yenilənməlidir. Gənclərin iş təcrübəsi qazanması üçün daha çox imkan yaradılmalıdır. Bəzi ölkələrdə universitetlər ilə şirkətlər arasında əməkdaşlıq modelləri mövcuddur ki, bu da tələbələrin iş həyatına hazırlıq səviyyəsini artırır. Bu cür proqramlar gənclərin bacarıqlarını inkişaf etdirməklə onların əmək bazarına inteqrasiyasını asanlaşdırır. Tələbələr təhsil müddətində iş təcrübəsi qazanmalı və bu, onların işə qəbul şansını artırmalıdır. Bu cür yanaşmalar işəgötürənlərin təcrübəsiz gənclərə qarşı mənfi fikrini dəyişə bilər".
Ekspert bildirib ki, əmək bazarındakı qeyri-uyğunluqlar da gənclərin iş tapmaqda üzləşdiyi çətinliklərə səbəb olur. Gənclərin bir çoxu təhsil aldığı sahəyə uyğun iş tapa bilmədikləri üçün fərqli peşələrdə fəaliyyət göstərməyə məcbur olur. Bu da onların öz sahələrində inkişaf etmək imkanını məhdudlaşdırır və işdən məmnuniyyəti aşağı salır.
K.Əsədov qeyd edib ki, bununla yanaşı, bəzi sektorlarda ixtisaslı kadr çatışmazlığı olduğu halda, digər sahələrdə təhsil almış gənclərin sayının çox olması iş bazarındakı qeyri-tarazlıq problemini dərinləşdirir:
"Belə bir şəraitdə gənclər təcrübəsizlik səbəbilə daha az maaşla işləmək məcburiyyətində qalır və ya tez-tez iş yerini dəyişirlər ki, bu da onların karyera inkişafına mane olur".
Nuriyyə Musayeva