525 ci qəzet “Babam təkcə şəxsiyyət deyil, həm də ailəsi və cəmiyyət üçün örnək olub” Ağa Musa Nağıyevin nəvəsi

Nəzrin Dadaşova
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü

Ağa Musa Nağıyev, Azərbaycanın müstəqillik tarixinin önəmli şəxsiyyətlərindən biri, milyonçu, neft hasilatçısı, xeyriyyəçi, həm də xalqın yaddaşında dərin izlər qoymuş bir şəxsiyyətdir. Bu gün həmin izləri anlamaq və Ağa Musa Nağıyevin həyatını daha da dərindən bilmək məqsədilə onun nəvəsi, Dilarə Nağıyevadan yazı hazırlamağa qərar verdim.

Dilarə xanım ilə Tamam nənəmin dostluğu neçə illərdir ki, davam edir. Babası, milyonçu-xeyriyyəçi Ağa Musa Nağıyevin tədqiqatçısı olaraq, haqqında danışdıqları məndə böyük maraq oyatdı.

Dilarə xanım, babasının mübarizəsini, ailə həyatını və o dövrün tarixi şəraitini təsvir edərək, oxuculara maraqlı bir baxış bucağı təqdim edir:

“Ağa Musa Nağıyev, XIX əsrin sonu və XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanın siyasi və ictimai həyatında əhəmiyyətli rol oynamış bir şəxsiyyət olub. Onun fəaliyyəti, sadəcə, Azərbaycanın müstəqillik hərəkatı ilə bağlı deyil, həm də xalqın hüququ, azadlığı və mədəniyyəti üçün etdiyi mübarizələrlə tanınır.

1849-cu ildə Biləcəridə çox kasıb ailədə - Hacı Nağının oğlu - Ağa Musa Nağıyev dünyaya göz açıb. Atası saman satmaqla məşğul idi. Sonralar milyonçuya çevrilən Ağa Musa Nağıyev var-dövlətdə Hacı Zeynalabdin Tağıyevdən də zəngin idi. Axır vaxtlarda Tağıyevin var-dövləti beş-altı milyon, o da əmlak və əşyalardan ibarət olduğu halda, Ağa Musa Nağıyevin var-dövləti 10 milyonlarla qızıl pula çatmışdı.

Milyonçu Ağa Musa əfsanəvi bir şəxsiyyətə dönmüşdü. "Cəmiyyəti xeyriyyə" üçün şəhərin mərkəzində əzəmətli "İsmailiyyə" binasını ucaltmağına, bu mülkdən bir qədər yuxarıda Realni məktəbin inşasını öhdəsinə götürüb yarımçıq qalmış üçüncü mərtəbəsinin xərcini ödəməsinə, şəhər kənarında keçmiş Semaşko, indiki 1 saylı Şəhər Klinik Xəstəxanasını tikdirməyinə və Bakı su kəməri üçün xeyli pul verməyinə və digər çoxlu xeyriyyə işləri görməyinə baxmayaraq, camaat tərəfindən xəsis kimi damğalanmışdı”.

Dilarə xanımın sözlərinə görə, Ağa Musa Nağıyev yalnız bir lider deyil, həm də ailə başçısı olaraq böyük bir şəxsiyyətdir: “Onun həyatında təvazökar olmaq, çalışqanlıq və vətənə bağlılıq ön planda olub”.

Dilarə Nağıyeva, babasının həyatı və mübarizələri barədə danışarkən, onun şəxsi nümunəsinin və ailəsinə bağlılığının həmişə onun bütün qərarlarına yön verdiyini vurğulayır.

O bildirir ki, Ağa Musa Nağıyevin 100 bina tikdirmək arzusu olub: “Lakin arzusuna çatmasına 2 bina qaldı. Babamın bu arzusunu yerinə yetirməyi mən öhdəmə götürmüşəm”.

Müsahibə boyunca, Dilarə Nağıyeva Ağa Musa Nağıyevin mənəvi mirasını dəyərləndirərək, babasının yalnız siyasi şəxsiyyət deyil, həm də ailəsi və cəmiyyət üçün örnək olduğunu qeyd edir.

Dilarə Ağamusa Ağa Musa Nağıyevin sahibkarlıq, xeyriyyəçiliyi və ictimai fəaliyyətinə aid 10  tarixi kitabların müəllifidir. O, bir illik Prezident Mükafatına layiq görülüb. Eləcə də Prezidentin Sərəncamı ilə “Tərəqqi” medalı ilə təltif  edilib. Tarix üzrə fəlsəfə doktoru adına yiyələnib.