Icma.az
close
up
RU
Əsəb və gərginliyə necə qalib gəlmək olar?

Əsəb və gərginliyə necə qalib gəlmək olar?

Icma.az bildirir, News24 portalına istinadən.

Gərginlik həqiqətən də həyatın reallığıdırmı? Minlərlə gənclər üçün həlledici imtahanlar yaxınlaşır. Çoxları deyir ki, tələbələrə təzyiqlər azaldılmalıdır, ancaq insanlar gərginlikləri həm də həyatın faktı olaraq qəbul etməlidirlərmi - Matthew Syed araşdırır.

Tələbələrin bir çoxunun imtahandan kəsilməsi onların qabiliyyətsiz olmasından deyil, imtahan otağının ağırlığındandır - divarda tıqqıldayan saat, nəzarətçilərin var-gəl etməsi və gələcəyin məhz bu anlardan asılı olmasına dair sürreal düşüncə bu otağa hakim kəsilib.

Biz rəqabət aparan canlılarıq, amma bir-birimizi, istər imtahan olsun, istər işə qəbul müsahibələri, istərsə də romantik görüşlərdə qiymətləndirmək kimi bir qərar etmişik. Ona görə də, sinir narahtlığı keçirməyimiz qaçılmazdır. Gərginliyi yolumuzun üstündən çıxarmaq mümkün olmayan arzudur.

BBC-nin apardığı gərginliyin psixologiyasına dair yeni sınaq bəzi insanların niyə təzyiqə digərlərindən daha artıq həssas olduğunu araşdırır. Alimlər bəzi insanların öz emosiyalarına nəzarəti itirməsinin, digərlərinin isə soyuqqanlı olmağı bacarmasının səbəblərini bilmək istəyir.

Bu yay ağır psixoloji sınaqlarla üzləşənlər yalnız tələbələr deyil. Olimpiya atletləri də gələcəklərini müəyyənləşdirəcək məqamla qarşı-qarşıya olacaqlar. Və onların bir çoxu bu halla baş etməkdə çətinlik çəkəcək.

Mən Sydney Olimpiya oyunlarında Britaniyanın əsas stolüstü tennisçisi kimi çıxış edəndə karyeramın parlaq dövürünü yaşayırdım. Mən gur işıqlı rəqabət arenasına çıxdım, topu güclə vurdum. Bir sözlə, təntimişdim.

Hamımız bilirik, təntimək nədir. Final oyun və ya imtahanlarda donub qalırıq, görüşə gedəndə dilimiz bağlanır, mühüm işə qəbul müsahibələrində ən yaxşı bacardığımızı izah edə bilmirik.

Addımlarımız

Bəs niyə belə olur? Təntiməyin nevrologiya elmində izahı çox maraqlıdır, onu anlamaq üçün sadəcə küçədə yeriyəndə nə baş verdiyini göz önünə gətirmək lazımdır.

Heç birimiz küçədə gəzərkən, necə yeriməyimizin mexanikası haqda düşünmürük, sadəcə nahara nə yeyəcəyimizi və ya toplantıda nə deyəcəyimizi fikirləşirik.

Amma indi fərz edin ki, hər iki tərəfi 10 min metr dərinlikdə uçurum olan dar cığırla yeriyirik. Bu halda, ayağımızı necə qoymağı, cığıra yerləşən hər addımımız barədə ehtiyatla düşünürük.

Yerimək, onun haqqında düşündüyün zaman, kifayət qədər mürəkkəb hərəkətlər quruluşudur. Onlar haqda çox düşünsək, çaşarıq. Ona görə də, çoxlu insanların önündə yeriyərkən özümüzü qəribə hiss edirik.

Dilimiz dolaşanda da eyni şey baş verir. Düzgün sözləri istifadə etmək üçün o qədər həyəcan keçiririk ki, onları sadəcə demək əvəzinə, biz onları

deməyə çalışırıq. Bir sözlə, ciddi-cəhd edirik.

Beynimizin şüuraltı hissəsini istifadə etmək əvəzinə - əslində bu bizə məlum bacarığı (məsələn, danışmaq, yerimək və ya imtahanda mürəkkəb riyazi formulu yada salmaq) yerinə yetirməyin ən səmərəli yoludur - biz şüurlu hissəni işə salırıq. O zaman hər şey baş-ayaq gedir.

Başqa sözlə, təntiməyə qalib gəlmək üçün biz şüuraltı bacarığımıza etibar etməliyik. Amma üzləşəcəyimiz vəziyyət haqda nə qədər məlumatlı olsaq, bir o qədər də şuurlu davranırıq.

Necə həyanlanmamaq olar?

... Bir çox tələbələr əsəb xərclədikləri üçün gücdən düşdüklərindən şikayətlənirlər - bu halda, bir banan və bir şüşə su əqli fəaliyyət gücünü artıra bilər.

Digərləri isə imtahan otağında gəzişən nəzarətçilərin səs-küyündən şikayət edir - bu halda, qulaqcıqlar diqqəti cəmləməyə kömək edə bilər. Bir çox tələbələr imtahan vərəqəsinin tanış olmayan formatına və ya sualların tonuna görə məyus olur - bu halda keçmiş vərəqələrlə yaxından tanışlıq və ya imtahan götürənin hesabatları yardımçı ola bilər.

Bütün bunlar kiçik məsələlərdir, onları etmək asandır, amma tez-tez bunu unuduruq.

Bundan başqa, böyük məqam saydığımız məsələyə digər perspektivdən baxaq - özümüzə xatırlatmaq lazımdır ki, bu məqam heç də o qədər böyük deyil.

Hətta böyük imtahan belə, ailə və ya sağlamlığımızdan mühüm deyil. Hətta böyük iş müsahibəsinin belə, ulduzlara baxıb, ənginliyə nisbətdə nə qədər kiçik olduğunu düşünmək bizə kömək edə bilər.

Bir çox atletlər böyük oyunlara məhz bu cür yanaşır. Yadımdadır ki, bir müsahibədə rəqibim dodağının altında pıçıldayırdı: bu, sadəcə bir oyundur.

Görünür bu sözləri onu sakitləşdirmişdi. O mənə üç oyunda qalib gəldi.

Gərginlik həyatın ayrılmaz hissəsidir və bəzən bizi ilişdirə bilər.

Amma lazımi məqamlarda təhtəlşüur qabiliyyətimizə etibar etməyi yadda saxlasaq, onda həyəcana qalib gələ bilərik.

News24.az

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:44
embedMənbə:https://news24.az
archiveBu xəbər 11 Noyabr 2024 11:10 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Mahmud Kaşqari Fondunun layihəsi əsasında çap olunan kitabların təqdimatı

19 İyul 2025 10:50see165

İsti suyun yüksək təzyiqi tez bir zamanda necə azaldır?

19 İyul 2025 10:57see118

Zuğulba şosesində avtomobildə baş verən yanğın sıxlığa səbəb olub

20 İyul 2025 00:19see117

Ukraynadakı müharibə heç kimin vecinə deyil Conson

20 İyul 2025 01:14see117

Mourinyo bu komandanı çalışdıra bilər

19 İyul 2025 08:26see117

Konqo hökuməti ilə M23 qruplaşması sülh sazişi ilə bağlı razılığa gəlib

20 İyul 2025 02:30see117

Böyük Britaniyada Qanqster nənə həbs edildi: 100 milyon dollar, bir tondan artıq narkotik İTTİHAMI

20 İyul 2025 01:49see116

Enerji içkiləri canlandırır, lakin nəticəsiz deyil...

19 İyul 2025 20:05see116

Tramp BRİKS in zəiflədiyindən danışdı

19 İyul 2025 11:50see114

ABŞ konqresmeni ofisində infarktdan öldü

19 İyul 2025 23:54see113

Rusiyanın strateji səhvi: Bakı da uzaqlaşır Vaşinqton Post

20 İyul 2025 08:02see112

20 il komada qalan şahzadə öldü FOTOLAR

20 İyul 2025 09:29see112

Gürcüstanda üç Türkiyə vətəndaşı saxlanılıb Qırmızı bülletenlə axtarışda olublar

19 İyul 2025 16:28see112

“Ölkəmizdə risklərin daxili mənbələri yoxdur”

19 İyul 2025 23:24see112

Prezident: Azərbaycan ekoloji baxımdan çox düzgün mövqe seçmiş ölkədir

19 İyul 2025 17:40see112

İctimai siyasi fikir və dövlətçilik tariximizdə “Açıq söz” qəzeti

19 İyul 2025 15:43see112

Reytinq turnirində daha 2 medal

20 İyul 2025 00:18see112

Sabahın havası meteohəssas insanlar üçün əlverişsizdir

20 İyul 2025 14:05see111

“Qarabağ”, “Sabah”, “Zirə” və “Araz Naxçıvan”ın 3 cü mərhələdəki potensial rəqibləri

19 İyul 2025 07:52see111

32 kilometrdə toqquşan MARAQLAR

20 İyul 2025 15:01see110
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri