Milyonlarla insanın bu vərdişi ürək sağlamlığı üçün təhlükə yaradır

Yeni bir araşdırma göstərib ki, ekran qarşısında keçirilən hər əlavə saat uşaqlar və yeniyetmələrdə ürək-damar sağlamlığı üçün ciddi risk yaradır.

Qaynarinfo xəbər verir ki, danimarkalı alimlərin "Journal of the American Heart Association" jurnalında dərc olunmuş araşdırmasına əsasən, ağıllı telefonlardan televizorlara qədər ekranlardan həddindən artıq istifadə uşaqların və gənclərin ürək-damar sisteminə mənfi təsir göstərir.

İki uzunmüddətli kohort tədqiqatına cəlb olunmuş minlərlə iştirakçının analizinə əsasən məlum olub ki, ekran qarşısında keçirilən hər əlavə saat kardiometabolik riski – yüksək təzyiq və insulinə qarşı müqavimətin yaranma ehtimalını – əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Mütəxəssislərin qiymətləndirməsinə görə, gündə 5-6 saatlıq ekran vaxtı bu riski 40-60% yüksəldə bilər.

Ən təhlükəli vəziyyət isə ekran qarşısında çox vaxt keçirməyin pis yuxu rejimi ilə birləşməsi zamanı yaranır: yuxunun qısa olması və gec yatmaq bu mənfi təsiri daha da artırır. 10 və 18 yaşlı iştirakçılarda ekran vaxtı ilə kardiometabolik risk arasında yaranan əlaqənin təxminən 12%-i yuxu müddətinin qısalığı ilə izah olunur.

Alimlər süni intellekt alqoritmlərindən istifadə edərək yeniyetmələrin qanında ekran fəaliyyətinə bağlı olan spesifik "metabolik iz" də aşkar ediblər. Bu biomarker gələcəkdə mümkün ürək-damar xəstəliklərinin ilkin əlaməti ola bilər.

Tədqiqatın müəllifləri bildirirlər ki, uşaqlıq dövründə formalaşan vərdişlər sağlamlığımıza uzunmüddətli təsir edir. Buna görə də ekran vaxtının məhdudlaşdırılması və yuxu rejiminin normallaşdırılması erkən yaşlardan profilaktik tədbirlərin vacib hissəsinə çevrilməlidir.

Aydın