Icma.az
close
up
RU
Qafar Çaxmaqlı: Qarsın əhalisinin yarıdan çoxu kürdlərdən ibarətdir

Qafar Çaxmaqlı: Qarsın əhalisinin yarıdan çoxu kürdlərdən ibarətdir

Sherg.az saytından alınan məlumatlara görə, Icma.az xəbər verir.

Azərbaycan türklərinin Qars və ətraf bölgədən köç etməsi tarixin müəyyən mərhələlərində və müəyyən səbəblərdən baş vermiş hadisədir


“X” sosial şəbəkəsinin Türkiyə seqmentində yayılan səs yazısı ölkə gündəmində ciddi müzakirələrə səbəb olub. Bir qrupda azərbaycanlıların yaşadığı kəndlə bağlı deyilənlər birmənalı qarşılanmayıb. Kürdlərdən ibarət qrupda Erhan adlı şəxs Qars vilayətinin Diqor rayonunda azərbaycanlıları yaşadıqları kənddən çıxarmaq üçün bəzi yollara əl atdıqlarını söyləyib. Qeyd edib ki, Diqorda 40-a yaxın kənd vardı və birində azərbaycanlılar yaşayırdı: "Dedik ki, azərbaycanlıların kəndi olmamalıdır. Onların su mənbəyinə təzək tökdük, çıxıb getdilər. Sürgün etdik, ərazilərini ödənişsiz şəkildə aldıq”. Məlumat üçün deyək ki, bu kənd Ermənistanla sərhəddə yerləşir. Sözügedən səs yazısı “X”da sürətlə paylaşılıb. Çox sayda şəxs paylaşımlara münasibət bildirib. Rəylərin əksəriyyətində bu vəziyyətin 30 ildən çox davam etdiyi vurğulanır. Bəziləri Türkiyənin şərq bölgəsindəki türk kəndlərində vəziyyətin uzun illərdir gərgin olduğunu, azərbaycanlılar da daxil bir çox türklərin kürdlər tərəfindən təhdid edildiyini, xoşagəlməz addımlarla üzləşdiyini bildiriblər. Yazanlar arasında həmin ərazidə yaşadığı və sırf bu məsələlərə görə ailəsi ilə birlikdə digər bölgələrə köçdüklərini bildirənlər də var. Bir qisim sözügedən şəxsin iddialarının doğru olmadığını desə də, çoxu şərq bölgəsindən türklərin bu səbəbdən digər vilayətlərə köç etdiyini, kürdlərin onlardan qalan əraziləri ələ keçirdiyini və burada çoxaldığını yazır. Qeyd edək ki, Diqorda ümumilikdə 19 min 872 nəfərin yaşadığı, 7 min 473-nün bölgənin mərkəzində, qalanlarının isə kəndlərdə məskunlaşdığı bildirilir.


Türkiyənin Ərciyəs Universitetinin professoru, ermənişünas-alim Qafar Çaxmaqlı "Sherg.az"a açıqlamasında deyib ki, bu məsələ Türkiyədə müəyyən dairələr tərəfindən də narahatlıqla qarşılanıb. Alimin sözlərinə görə, Türkiyənin bəzi bölgələrində radikal qrupların yerli sakinləri öz yurdlarından zorla çıxarmasına, onlara məxsus ərazilərdə yerləşməsinə rast gəlinir:

 "Qars vilayəti tarix boyunca Azərbaycan coğrafiyası sayılıb. Orada Azərbaycan türklərinin sayı digər xalqlardan daim çox olub. Qars 1878-ci ildə Rusiyaya veriləndən sonra bu əraziyə ermənilər, malakanlar və kürdlərin yerləşdirilməsi prosesi başlanılıb. Əhali balansı dəyişməyə məruz qalıb. Ondan sonra dağdan-daşdan, Diyarbəkir tərəflərindən kürdlərin Qarsın münbit torpaqlarına enişi başlayıb. Tədricən, kürdlər Qarsda məskunlaşıb. Kürd əhalinin çoxalması nəticəsində Azərbaycan türklərinin bölgədən sıxışdırılıb çıxarılması prosesi başlanılıb. Sadəcə, sıxışdırılıb çıxarılma da deyil, iqlim şərtlərinin pis olması, qışın sərtliyi səbəbindən bəzi Azərbaycan türkləri, o cümlədən Qərbi Azərbaycandan Qarsa köç etmiş insanların bir çoxları Türkiyənin qərb əyalətlərinə getməyə məcbur qalıblar. Nəticə etibarı ilə kürd əhali burada çoxalmağa başlayıb. Sözügedən Diqor kəndində də zamanında Azərbaycan türkləri çoxluq təşkil edirdilər. Zamanla kürdlərin bölgədə sayının artması 40 kəndin əhatəsində sadəcə bir kəndin qalmasını mümkünsüz hala gətirib. Ona görə də Azərbaycan türkləri bölgəni tərk etmək məcburiyyətində qalıblar. 70-ci illərdən sonra proses daha sürətlə davam edib". 


Bununla yanaşı, Q.Çaxmaqlı hesab edir ki, sözügedən votsap qrupunda iddia edilənlər, yəni kürdlərin türkləri açıq-aşkar sıxışdırması, müəyyən üsullara ət atması o qədər inandırıcı görünmür:

 "Türkiyə dövləti güclüdür və belə təxribatlara imkan verməz. Azərbaycan türklərinin Qars və ətraf bölgədən köç etməsi tarixin müəyyən mərhələlərində və müəyyən səbəblərdən baş vermiş hadisədir. Qarsın əhalisinin yarıdan çoxu kürdlərdən ibarətdir. Bu məqam seçkilərin nəticələrində özünü açıq-aşkar göstərməkdədir. Türkiyənin cənub-qərb vilayətlərində də eyni vəziyyətdir və bu proses getməkdədir. Fikrimcə, Türkiyə dövləti əhalinin yerdəyişməsi, nüfuzla bağlı vahid siyasət icra etməlidir. Gələcəkdə Türkiyədə etnik problemlər yaşamaması üçün bu, çox zəruridir". 

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:48
embedMənbə:https://sherg.az
archiveBu xəbər 02 Aprel 2025 01:35 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Qadınlar hansı kişiləri daha çox sevirlər: dolğun, yoxsa arıq və əzələli olanları?

04 İyul 2025 00:45see138

Qəzzada 60 gün...

03 İyul 2025 08:15see131

Makron digər Aİ liderlərini qabaqlamağa tələsir

03 İyul 2025 07:52see130

Pezeşkian: Azərbaycan türkcəsində təhsil milli və beynəlxalq öhdəlikdir

04 İyul 2025 01:48see127

ABŞ 100 ə yaxın ölkəyə 10% rüsum tətbiq edəcək

04 İyul 2025 01:23see125

İki qəsəbədə qaz təchizatı dayandırılacaq

03 İyul 2025 09:12see121

Meladzenin Yurmala konsertində qalmaqal olub

03 İyul 2025 08:23see120

Kiyev bombalanır: Yaşayış binalarında yanğınlar, dağıntılar

04 İyul 2025 03:23see120

Bu yola yeni kamera quraşdırılıb: Belə edənləri çəkir VİDEO

03 İyul 2025 20:35see120

Merkel Trampın əl sıxmaqdan imtina etməsi ilə bağlı qalmaqalın təfərrüatını açıqladı

04 İyul 2025 04:35see120

İzmir meriyasının keçmiş müxalifət işçiləri korrupsiya ittihamı ilə saxlanılıb

03 İyul 2025 07:40see119

31 il ötdü...

03 İyul 2025 07:57see117

Almaxanım ana oldu

04 İyul 2025 15:22see116

Almaniya Talibanla razılığa gəlmək niyyətindədir

03 İyul 2025 11:51see115

Bu ölkədə kökəlməyə qarşı cərimələr başlanır

03 İyul 2025 07:51see114

Küləkli hava: Sarı və narıncı xəbərdarlıq

04 İyul 2025 07:40see114

Şəhid qardaşı: Valideynlərim onun qalıqlarının tapıldığını eşitsələr də, dəfnini görmədilər

04 İyul 2025 18:41see113

Zəngəzur dəhlizinə ABŞ nəzarət edəcək?

03 İyul 2025 02:45see112

Meksika millisi KONKAKAF Kubokunun finalına çıxdı

03 İyul 2025 09:32see111

Bu tarixdə Azərbaycanda istilər başlayacaq

04 İyul 2025 18:36see111
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri