Tramp Zelenski həngaməsinə təəccüblənmədim Səxavət Məmməd yazır

Tramp Zelenski həngaməsinə qətiyyən təəccüblənmədim. Baş verən heç nə qeyri-adi deyil. Onunla başlayım ki, bir insana simpatiya etmək olar, ancaq onu Allahlaşdırmağa həmişə qarşı olmuşam. Bütpərəst olmadığım üçün hansısa siyasətçini, hansısa lideri önəmsəmirəm. Mənim üçün Trampın, Putinin, Zelenskinin qonşum Ələmşah kişidən heç bir fərqi yoxdur. Önəmli olan fikirdir!

Jurnalistikada ən önəmli dərslərimdən birini Rusiya Ukrayna müharibəsi başlayanda aldım. O müharibəyə qədər hansı kursa, hansı seminara qatılırdımsa, deyirdilər, jurnalist tərəfsiz olar, jurnalist obyektiv olar, jurnalistin leksikonunda hətta öz ölkəsi müharibə aparsa belə, qarşı tərəfə "düşmən" sözü olmaz. Bunu qəbullanmışdım. Ona görə də, yazılarımda bir dəfə də olsun Ermənistana "düşmən" yazmırdım. Ermənistana "qarşı tərəf", "Ermənistan tərəfi" yazırdım. Niyə? Çünki düşünürdüm ki, bunu etməklə jurnalistika prinsiplərinə əməl edirəm. Rusiya Ukrayna müharibəsinin başlaması ilə bunu bizə öyrədənlər, düşmən sözünü yazanda irad tutanlar elə həngamə çıxardı ki, özüm özümü söyməyə başladım. İllərdir, dılğır erməniyə görə olmazın əzabını çək, içində düşmənçilik apar, ancaq jurnalistika prinsiplərinə görə "düşmən" yazma.

Müharibənin ilk dönəmlərində insanların ölümü dəhşət dərəcədə qabardılırdı. Sual verəndə ki, bəs Suriyada, İraqda, Əfqanıstanda, Afrikada ölənlər qarışqadır? Deyirdilər, onlara haqq olurdu. Necə yəni, sarıdərilinin öldürülməsi faciədir, qaradərilinin öldürülməsi sıradan hadisə? Trampla Zelenskiin həngaməsinə niyə təəccüblənmədim? Çünki nə insan ölümündən, nə də ağır şəraitə yaşayanlardan danışan var. Nə dəyişdi? Masada olan kimin nə qazanacağıdır.

Müharibənin gedişində dəfələrlə yazırdım ki, Qərbin verdiyi silah-sursat yetərsizdir, o silah sursatla torpağı işğaldan azad etmək olmaz. Deyirdilər, sənin başın çıxmır, Qərb nə etdiyini yaxşı bilir. Xatırlayarsınız, Ukraynanın əks-hücum əməliyyatları vardı. Elə o vaxt yazırdım ki, bu silah-sursatla, bu hazırlıqla heç nə əldə etmək olmaz. Deyirdilər, sən qanmazsan, əsgər olmusan, biz zabit. Gördük kim qanandı, kim qanmaz.

Tramp Zelenski görüşünə dərs vəsaiti kimi baxmaq lazımdır. Böyük dövlətlər kiçik dövlətlərlə necə davranır, lazım gələndə necə sındırmağa çalışır, verdiyini geri almaq üçün nə oyunlar çıxarır... O vaxt Saakaşvili Putinlə görüşü barədə müsahibəsində Putinin onunla necə davrandığını, dizini necə sıxdığını deyəndə çoxları təəccüb edirdi. Çoxları elə bilir ki, ölkə rəhbərləri görüşəndə, ancaq rəsmi üslubda danışırlar. Gerçəkdə necə olur, hamısı ortadadır.

Tramp Zelenski görüşünə bir neçə dəfə baxdım. Zelenskinin böyük iş gördüyünü deyirlər. Misal üçün neynədi? Kostyum geyinmirsən deyəndə, Trampın köməkçisi çımxıranda, jurnalistlər gic-dic suallar verəndə durub zalı tərk etdi? Yoxsa, bir daha Ağ Evə gəlmərəm dedi? 73 faizlə prezident seçil, sənə diktator deyənlə görüşə get. Nəticə nə olmalı idi? Deyənlər olacaq ki, ABŞ böyük dövlətdir, Zelenskinin getməmək kimi şansı yox idi, iclası tərk etsə başına bu, bu, bu şeylər gələrdi. Rusiya balaca dövlət idi?

Trampın etdikləri ABŞ tarixində bir ilkdir? Bayden sənəd imzalayanda Zelenskinin ayaq üstə boynun büküb durmasının indi olanlardan nə fərqi var? ABŞ-nin demokratiya, insan haqları adı altında girdiyi ölkələrin hamısı daha ağır vəziyyətə düşüb. Çıxıb üzr istədilər? Tramp Ukraynanın təbii sərvətləri ilə bağlı məsələni ortaya atanda birinci baş qaldıran ölkə Fransa idi. Məsələ ciddiləşməyə başlayanda Fransa müdafiə nazirliyi bəyanat yaydı ki, biz Ukrayna təbii sərvətləri ilə bağlı oktyabr ayından Kiyevlə danışıqlar aparırıq. Bəs, suverenlik, bəs ərazi bütövlüyü, bəs işğalçıya qarşı dirəniş?

Yazılarımda dəfələrə qeyd etmişəm ki, hansısa dövlətə güvənmək olmaz, özün güclü olmalısan. Hətta yazanda ki, Şuşa bəyannaməsinə belə arxalanıb siyasət aparmaq doğru deyil, deyirdilər, aha, türk düşməni, Türkiyə düşməndir. Şizofren kopayoğlu hardan bilsin ki, qaçqınçılıq dövründə Türk Kızılay Çadır şəhərciyində böyümüşəm. Yəni, istər-istəməz adamın içində bir minnət borcu olur. Belə biri necə Türkiyə düşməni ola bilər? Ancaq yenə onun tərəfdarıyam ki, Şuşa bəyannaməsinə güvənərək addım atmaq olmaz. Elə bil təzə maşın almısan, ən yaxşı sığorta şirkətində sığortalatmısan, sağa-sola baxmadan sürürsən, bahalı sığortan var axı, biri gəlib kənardan qoyur, özün də, maşının da cırıq-cırıq olur. Özün güclü olmalısan. İqtisadi, siyasi, hərbi baxımdan özün güclü olmasan, dövlət olmalısan, öz vətəndaşına cəlbedici olmalısan, vətəndaşın filan ölkədə yaşasaydım, həyatım, şəraitim başqa olardı deməməlidir. Qısacası, özügə atına minəni tez düşürdürlər.