Türklərə “göndərilmiş” İsa nə edəcək? Türkiyə səfəri sonrası kritik təyinat

Suriya Milli Ordusunun II korpus komandiri general Fehim İsa müdafiə nazirinin köməkçisi və şimal regionu üzrə komandan təyin edilib. Fehim İsan milliyyətcə Hələb Bəydili türkmənlərindəndir. Onun belə mühüm bir posta təyinatı diqqət çəkir. 

Məlum olduğu kimi, qısa müddət öncə Suriyanın müvəqqəti prezidenti Əhməd əş-Şara yeni kabinetin tərkibini elan etdi. 22 nəfərlik keçid hökumətində kürd əsilli təhsil naziri Əbdülrəhman Turko, ələvi nəqliyyat naziri Yarub Badr, druzi kənd təsərrüfatı naziri Amjad Badr, xristian və LGBT fəalı sosial işlər naziri hind Kabavat yer alsa da türkmənlərə yer verilmədi. Bu məsələ həm Suriyada türkmənlər, həm də Türk ölkələrində ciddi narazılıqla qarşılandı.

Fehim İsa müdafiə nazirinin köməkçisi və şimal regionu üzrə komandan təyin edilməsi böyük ehtimalla Türkiyənin, xüsusilə də Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının (MHP) sədri Dövlət Baxçalının istəyi ilə baş tutub. Məsələ ondadır ki, F.İsa Dövlət Baxçalı ilə yaxınlığı ilə bilinir. Hətta ikili sonuncu dəfə 2023-cü ildə görüşmüşdü. Lakin bu iddianı dəstəkləndirən əsas fakt əş-Şaranın IV Antalya Diplomatik Forumu çərçivəsində Türkiyəyə səfərindən sonra bu təyinata imza atmasıdır.

F.İsanın müdafiə nazirinin köməkçisi və şimal regionu üzrə komandan təyin edilməsinin iki əsas səbəbi ola bilər:

Birincisi, Əhməd əş-Şara açıq şəkildə türkmənlər haqsızlıq etmişdi və bu, türkmənləri ona qarşı çevirə bilərdi. Bundan başqa, görünür, türkmənlərə hökumətdə yer verilməməsi Ankaranı da narahat edib. Həm Türkiyənin narahatlığını aradan qaldırmaq, həm də türkmənləri küsdürməmək üçün o, belə bir qərar verib.

İkincisi, F.İsanın belə mühüm posta təyin edilməsi Ankaranın PKK terror təşkilatına bağlı SDQ/YPG qüvvələrinin Suriyanın şimalında təsirin zəiflədilməsi hədəfi ilə bağlıdır. Belə ki, SDQ/YPG qüvvələri Suriyanın Hələb vilayətinin Şeyx Maqsud və Tişrin rayonlarından çıxarılıb. Bundan sonra Suriya hökumətinə bağlı hərbi qüvvələr Tişrinə daxil olublar.

YPG/SDQ terror təşkilatının lideri Fərhad Abdi Şahin rəsmi Dəməşqin Rakka və Deyr əz-Zordan da çıxmalarını tələb etdiyini açıqlayıb. Eyni zamanda vurğulanıb ki, terrorçular Tabqa və Hasekədən də çıxacaqlar. YPG/SDQ tələb qarşısında əks addım atarsa, əməliyyatların başlaması istisna deyil. Belə olan halda F.İsa kimi bir kadrın regionda varlığı vacibdir.

Nəticə etibarilə Fehim İsanın müdafiə nazirinin köməkçisi və şimal regionu üzrə komandan təyin edilməsini Əhməd əş-Şaranın türkmənlərlə bağlı səhvinin kompensasiyası kimi qiymətləndirmək olar. Lakin bununla belə bu təyinat kürdləri narahat edə bilər. Digər tərəfdən, YPG/SDQ-nin tələbləri asanlıqla yerinə yetirməsi də inandırıcı görünmür. Əgər baş tutarsa, bu qənaətə gəlmək olar ki, YPG/SDQ PKK-nın Türkiyədə tutduğu yolu seçib. Bunun nə olduğu isə bəllidir.

Turan Rzayev 

Globalinfo.az-ın siyasət yazarı