USAİD in pulu kəsildi

Reuters-də maraqlı yazı oxudum. USAİD-in "pulun kəsiblər"... Hesab edirəm ki, Azərbaycanda xarici yardımdan asılılığın azaldılması və milli inkişaf strategiyalarının son illər daha da gücləndirilməsinin nəzərə alaraq, Azərbaycanın, Trampın “Öncə Amerika” siyasətinə uyğun olaraq, xarici yardım proqramlarının azaldılması siyasətindən qətiyyən hər hansı mənfi təsirə məruz qalmayacağını tam əminliklə söyləmək olar.

Əksinə, Trampın bu qərarı ilə USAİD-in xarici mövcudluluğunun məhdudlaşdırılması Azərbaycanda daxili siyasətə və vətəndaş cəmiyyətinə xarici təsirləri minimuma endirəcəkdir.

Reuters agentliyi yazır ki, Trampın ABŞ-ın qlobal inkişaf proqramlarına yardımın yenidən qiymətləndirilməsi qərarı və 90 gün ərzində bütünü xarici dəstəyin dondurulması fonunda, artıq USAİD (ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi) öz işçilərini məzuniyyətə göndərir, həmçinin podratçı təşkilatlarla xeyli fəaliyyətləri dondurub ya da ləğv edib.

Reutersə görə, məsələnin həssaslığına görə adının açıqlanmasını istəməyən USAID rəsmisi, bazar ertəsi günü institusional dəstək müqavilələri üçün verilən "işi dayandırma" əmrlərinin 600 nəfərin evə göndərilməsi və ya məzuniyyətə göndərilməsi ilə nəticələndiyini söyləyib. Trampın sərəncamından sonra Dövlət Departamenti təcili ərzaq yardımı istisna olmaqla, bütün xarici yardımları təsirli şəkildə donduraraq, bütün dünyada işi dayandırma direktivləri verdi.

Donald Tramp “Öncə Amerika” siyasətinin bir hissəsi olaraq ABŞ-ın xarici yardımını azaltması strategiyasını həyata keçirir. Onun administrasiyası ABŞ vergi ödəyicilərinin pullarının Amerika maraqlarına uyğun gəlməyən yardım proqramlarına boş yerə xərclənməməsini təmin etmək məqsədi daşıyır.

Hansı növ yardımlar göstərilməkdə davam edəcək?

Dondurulmasına baxmayaraq, bəzi xarici yardım kateqoriyaları Dövlət Katibi Marko Rubioya əsasən aşağıdakı sahələrə veriləcək:

✔ Həyat Xilasedici Humanitar Yardım proqramları – Qida, sığınacaq, tibbi yardım və zəruri dərman.
✔ Təcili Qida Yardımı - Həssas bölgələrdə təcili aclıq böhranlarını həll etmək üçün və digər bu kimi təcili dəstək proqramları.

Hansı növ yardımlar verilməyəcək?

Bir neçə yardım proqramının maliyyələşdirilməsi dayandırıldı:

❌ Reproduktiv Sağlamlıq və Ailə Planlaşdırılması – Aborta çıxışı dəstəkləyən proqramlar, kontrasepsiya və ya əlaqəli konfranslar.
❌ Gender & Müxtəliflik, Bərabərlik, İnklyuzivlik Proqramları – Gender bərabərliyi, LGBT hüquqları və transgender məsələləri ilə bağlı təşəbbüslər.
❌ Təmiz Enerji və İqlim Proqramları – Ekoloji yardım, xüsusən də karbon emissiyalarının azaldılması və ya bərpa olunan enerjinin təşviqinə yönəlmiş yardımlar.
❌ Demokratiya və İdarəetmə Yardımı – İdarəetmə, korrupsiyaya qarşı mübarizə və vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı ilə bağlı fəaliyyət göstərən QHT-lərin maliyyələşdirilməsi.

Azərbaycanda xarici yardımdan asılılığın azaldılması və milli inkişaf strategiyalarının gücləndirilməsini nəzərə alaraq, Azərbaycanın, Trampın “Öncə Amerika” siyasətinə uyğun olaraq, xarici yardım proqramlarının azaldılması siyasətindən qətiyyən hər hansı mənfi təsirə məruz qalmayacağını tam əminliklə söyləmək olar.

Əksinə, Trampın bu qərarı ilə USAİD-in xarici mövcudluluğunun məhdudlaşdırılması Azərbaycanda daxili siyasətə və vətəndaş cəmiyyətinə xarici təsirləri minimuma endirəcəkdir.

Ramil İskəndərli,

Milli QHT Forumunun sədri