3 Oktyabr seçkiləri: Xilaskar liderin xalq iradəsi ilə hakimiyyətə gəlişi

Azərbaycan Respublikasının müstəqillik tarixində 1993-cü ilin oktyabr seçkiləri xüsusi əhəmiyyətə malikdir. O dövrün reallıqları göstərirdi ki, müstəqil dövlətin qarşısında ciddi sınaqlar dayanmışdı. İqtisadi böhran, siyasi qeyri-sabitlik, Ermənistanın hərbi təcavüzü və hakimiyyət daxilində parçalanmalar dövlətçiliyi iflic etmişdi.

Ən təhlükəli məqam isə orduda baş verən itaətsizlik idi. Surət Hüseynovun rəhbərlik etdiyi hərbi hissələrin dövlət hakimiyyətinə tabe olmaması ölkəni vətəndaş müharibəsi astanasına gətirib çıxarmışdı. Dövlət nümayəndələrinin girov götürülməsi, icra başçılarının zorla dəyişdirilməsi ölkəni xaosa sürükləyirdi. Belə bir vaxtda xalqın yeganə ümid yeri Heydər Əliyev idi.

Heydər Əliyev 1993-cü ilin iyununda xalqın təkidli dəvəti ilə Bakıya gəldi. O, siyasi manevrlər edərək və danışıqlar apararaq vətəndaş qarşıdurmasının qarşısını aldı. 15 iyunda Ali Sovetin sədri seçilməsi ilə ölkədə siyasi rəhbərliyin dayaqları möhkəmləndi. Prezident Əbülfəz Elçibəyin Bakını tərk etməsi isə böhranı daha da dərinləşdirdi. Bu şəraitdə Milli Məclis 23 iyunda prezident səlahiyyətlərini Heydər Əliyevə həvalə etdi.

Xalq öz iradəsini referendumda ifadə etdi. 29 avqustda keçirilən səsvermədə seçicilərin 97,5 faizi Prezident Elçibəyə etimadsızlıq göstərdi. Bu, yeni seçkilərin labüdlüyünü təsdiqlədi.

3 oktyabr 1993-cü ildə keçirilən seçkilər Azərbaycan tarixinin dönüş nöqtəsi oldu. Seçkilərdə üç namizəd mübarizə aparsa da, nəticələr xalqın yekdil iradəsini ortaya qoydu. 97,7 faiz seçici seçkilərdə iştirak etdi və onların 98,8 faizi Heydər Əliyevin lehinə səs verdi. Bu nəticə xalqın öz xilaskar liderinə etimadını və onun ətrafında birləşdiyini açıq göstərdi.

10 oktyabrda keçirilən andiçmə mərasimi ilə Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının üçüncü Prezidenti oldu. Bu mərasim dövlətçiliyimizin yeni mərhələsini – siyasi sabitlik, dövlət quruculuğu və inkişaf dövrünü başlatdı.

1993–1998-ci illər ərzində Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə ölkə parçalanmaq təhlükəsindən xilas oldu, iqtisadiyyat dirçəldildi, beynəlxalq əlaqələr tarazlı xətt üzərində quruldu. 1998-ci ildə keçirilən seçkilərdə onun yenidən qələbəsi bu siyasətin xalq tərəfindən dəstəkləndiyini göstərdi.

3 oktyabr 1993-cü il Azərbaycan dövlətçiliyi üçün sadəcə bir seçki deyil, həm də tarixi xilaskar anı idi. Bu gün xalq iradəsinin, lider-xalq birliyinin və dövlətin yenidən qurulmasının başlanğıcı oldu.

 Abbas Pənahov, 

Yeni Azərbaycan Partiyası Nəsimi rayon təşkilatının sədr müavini