“Beynəlxalq təşkilatların uğura aparılmasında 5 əsas amil...” Aysel Quliyeva

Avropa oyunlarından iqlim sammitlərinə qədər, Aysel Quliyeva on ildən artıqdır ki, ölkələrin dünya səviyyəli tədbirləri necə təşkil etdiyini yenidən formalaşdırır. Özünün qabaqcıl “operativ hazırlıq modeli” ilə tanınan Aysel, “Bakı 2015 Avropa Oyunları”, “İslam Həmrəyliyi Oyunları” və Avropa Gənclər Olimpiya Festivalı kimi iri miqyaslı layihələrə rəhbərlik edib. Son illərdə isə o, təcrübəsini COP29 Azərbaycan konfransına gətirərək, dövrümüzün ən mühüm iqlim tədbirlərindən birinin təşkilinə töhfə verib.

Liderliyinə görə, Aysel 2023-cü ildə “People Awards” mükafatına layiq görülüb və regionun ən innovativ peşəkarlarından biri kimi mövqeyini möhkəmləndirib.

“Qafqazinfo” xəbər verir ki, A.Quliyeva müsahibəsində karyerası, fəaliyyəti və tədbir idarəçiliyinin gələcəyi haqqında danışıb. 

Bu müsahibədə o, qlobal tədbir peşəkarlarının növbəti nəsli üçün yol göstərici olacaq 5 əsas prinsipini bölüşür. Onun beş qaydası — “yerli ol, tələbkar ol, adaptiv ol, təhlükəsizliyə üstünlük ver və davamlılığı əsaslandır” — sadəcə dərs deyil, artıq sınaqdan keçirilmiş strategiyalardır və Azərbaycanın dünya səviyyəli tədbirlər təşkilində yanaşmasını yenidən müəyyənləşdirib.

- Siz beynəlxalq tədbir idarəçiliyində tanınmış simaya çevrilmisiniz. Bu sahəyə ilk marağınız necə yarandı?

- Mənim yolum “Bakı 2015 Avropa Oyunları” ilə başladı. Bu, Azərbaycanın ilk Olimpiya miqyaslı tədbiri idi. Çox tez başa düşdüm ki, belə tədbirləri təşkil etmək yalnız logistika deyil — bu, insanların müəyyən müddət üçün yaşadığı bütöv ekosistemlər qurmaq deməkdir. O vaxt mən özümün ilk “Operativ Hazırlıq Modelimi” inkişaf etdirdim və sonradan bir çox beynəlxalq tədbirlərdə tətbiq etdim.

- Birinci prinsipiniz “Yerli Ol – Yerli ehtiyacları qabaqcadan gör”dür. Bunu beynəlxalq tədbirlərdə necə tətbiq etdiniz?

- Qlobal təşkilat sistemləri yalnız xidmət etdikləri mədəniyyətə hörmət etdikdə işləyir. 2017-ci ildə keçirilən İslam Həmrəyliyi Oyunlarında Olimpiya standartlı İdmançılar Kəndi modelini iştirakçıların dini gözləntilərinə uyğunlaşdırdım. Burada ibadət məkanları, halal sertifikatlı yeməklər, gender üzrə ayrılmış obyektlər və mədəni cəhətdən həssas əyləncə cədvəlləri daxil idi.

50-dən çox ölkədən nümayəndə heyəti vardı və hər birinin özünəməxsus təcrübəsi və gözləntiləri mövcud idi. Oxşar vəziyyətlər başqa tədbirlərdə də yarandı — məsələn, Formula 1 Azərbaycan Qran Prisi marşallar və dəstək heyəti  üçün ilk dəfə yaradılan mərkəzləşdirilmiş Olimpiya tipli yaşayış kompleksi idi və onların müxtəlif ehtiyacların qarşılana bilməsi vacib idi. Bu ehtiyacları qabaqcadan görmək seçim deyildi — etimad yaratmaq və işin problemsiz getməsi üçün əsas şərt idi. 

- İkinci prinsipiniz “Tələbkar Ol – tədbir tamamlanana qədər yüksək standartları qoruyub saxla”dır. Bu sizin üçün nə deməkdir?

- İri tədbirlər canlı mühitdir — məşq yoxdur, fasilə yoxdur. Mənim rolum ondan ibarətdir ki, tədbirin bütün bölmələri fasiləsiz işləsin. Buna kommunikasiya vasitələrinin tətbiqi, qonaq xidmətləri və təhlükəsizlik protokollarının koordinasiyası daxildir. Xüsusən də İT və qidalanma bölmələri qoşulduqda bu, asan olmur, amma mən hər zaman onlarla güclü əməkdaşlıq quraraq qaydalara riayət olunmasını təmin edirəm.

- Bizim hərtərəfli operativ metodologiyamız birləşmiş strukturu səmərəli işlədən əsas amildir. Təcrübəli mütəxəssislər tərəfindən hazırlanmış vahid siyasət mövcud olduqda, mən onu dərhal tətbiq edirəm və digər bölmələrdən 100% öhdəlik tələb edirəm. Mən Yaşayış və Iyləncə Mərkəzləri, Təhlükəsizlik, Qidalanma və Tibb komandalarını birləşdirərək koordinasiyaya rəhbərlik etmişəm. Bu, tədbir bitənədək fasiləsiz xidmət göstərməyə imkan verib. Belə metodologiya olmadan heç bir böyükmiqyaslı tədbir eyni səviyyədə təşkil edilə bilməzdi.

- Üçüncü prinsipiniz adaptivlikdir. Müxtəlif tədbirlərə uyğunlaşan strukturları necə yaratdınız?

Adaptivlik hər şeyin mərkəzində idi. Avropa Oyunları üçün hazırladığım sistemləri 2017-ci ildə dini həssaslıqları nəzərə almaq üçün, 2019-cu ildə isə 14–18 yaşlı yeniyetmələrin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün yenidən dizayn etdim. Həmin çeviklik mənə çox fərqli kontekstlərdə işləməyə imkan verdi. Məsələn, Formula 1 Azərbaycan Qran Prisində marşallar və dəstək heyəti üçün ilk dəfə mərkəzləşdirilmiş Olimpiya tipli yaşayış kompleksi layihəsini hazırladım. Formula 1 tarixində belə bir model ilk idi və göstərdi ki, bu yanaşma Olimpiya çərçivəsindən kənara da ötürülə bilər.

Bu gün artıq süni intellektin təsiri ilə bu təşəbbüslər dəyişməyə başlayır. Məsələn, qeydiyyat prosesi AI əsaslı sistemlərlə daha asan ola bilər. Amma bu innovasiyalar həm də yeni risklər yaradır — o cümlədən, şəxsi məlumatların qorunması və biometrik məlumatlardan məsuliyyətli istifadə məsələləri.

- Sizin modellərinizdə sağlamlıq və təhlükəsizlik necə nəzərə alınıb?

- Sağlamlıq və təhlükəsizlik mütləqdir. “Bakı 2019 Avropa Gənclər Yay Olimpiya Festivalında” mən uşaqlar üçün təhlükəsiz kommunikasiya protokolları, giriş nəzarəti və yaşa uyğun əyləncə standartları tətbiq etdim. Əvvəlki oyunlarda isə təcili yardım prosedurları, maye balansı nəzarət sistemləri və itirilmiş akkreditasiyaların bərpası protokolları quraraq həm idmançıların təhlükəsizliyini, həm də tədbirlərin fasiləsizliyini təmin etdim.

Bu detalları texniki hesab etmək olar, amma praktikada onlar etimadı qoruyur. İştirakçılar, idmançılar və nümayəndələr özlərini təhlükəsiz hiss etdikdə, yarış, birlik və nəticə daha da güclənir.

- Və nəhayət, davamlılıq. Planlamanızda bunun rolu nə olub?

- Davamlılıq əməliyyatların ayrılmaz hissəsi olmalıdır, sonradan əlavə edilən bir detal yox. “Bakı 2019”-da ekoloji baxımdan şüurlu camaşırxana qrafikləri, suya qənaət edən yataq dəsti dəyişmə sistemi və enerji səmərəli təsərrüfat protokolları tətbiq etdik. Mənim üçün uzunmüddətli uğurun əsas göstəricisi odur ki, tədbirlər davamlı bilik və sistemlər qoyub getsin. İri tədbirlər yalnız tullantıları azaltmaq və emissiyaları minimuma endirməklə kifayətlənməməlidir, həm də gələcək nəsillərin istifadə edə biləcəyi dayanıqlı modellər yaratmalıdır.

- COP29-da siz bu modeli qlobal iqlim konfransına tətbiq etdiniz. Onu effektiv edən nə idi?

- COP29 öz miqyası və mürəkkəbliyi ilə misilsiz bir sınaq idi, çünki burada on minlərlə insan — dövlət başçıları, BMT nümayəndələri, alimlər və aktivistlər — çox müxtəlif tələblərlə bir araya gəldi. Biz mütəxəssislərlə birlikdə mümkün riskləri əvvəlcədən müəyyənləşdirərək qabaqlayıcı tədbirlər gördük. Hazırladığımız çərçivə isə əmək bölgüsü, nəqliyyat, yerləşdirmə, qida təminatı və fövqəladə hallara reaksiya mexanizmlərini əhatə edirdi. Belə miqyasda, təzyiq altında sınaqdan keçmiş sistem olmadıqda, hər şey asanlıqla çökmə riski daşıyır.

- Çox sağ olun, Aysel xanım! Biz sizin karyeranızdakı yenilikləri izləməkdə davam edəcəyik və Azərbaycanda, eləcə də regionda keçiriləcək irimiqyaslı tədbirlər haqqında daha çox eşitməkdən məmnun olacağıq.

- Aysel Quliyeva: Təşəkkür edirəm, bu müsahibəyə görə minnətdaram.