Icma.az
close
up
RU
Əməlləri, mərhəməti, xeyirxahlığı ilə tanınan müdrik şəxsiyyət

Əməlləri, mərhəməti, xeyirxahlığı ilə tanınan müdrik şəxsiyyət

Icma.az, Ses qazeti portalından verilən məlumatlara əsaslanaraq xəbər verir.

Zərifə Əziz qızı Əliyeva Azərbaycan tibb elminin görkəmli nümayəndəsi, oftalmologiya sahəsində dəyərli tədqiqatları ilə tanınan alim kimi təkcə ölkə daxilində deyil, beynəlxalq elmi mühitdə də yüksək nüfuz qazanmış şəxsiyyətdir. Onun elmi fəaliyyəti xüsusilə infeksion və qeyri-infeksion göz xəstəliklərinin diaqnostikası, profilaktikası və müalicəsi ilə bağlı məsələləri əhatə etmiş, oftalmologiya sahəsində bir sıra mühüm yeniliklərə səbəb olmuşdur. Zərifə Əliyevanın tədqiqatlarında əsas yer tutan mövzulardan biri də traxoma və qlaukoma xəstəliklərinin öyrənilməsi olmuşdur.

XX əsrin ortalarında traxoma xəstəliyi Azərbaycanda geniş yayılmış və əhali arasında görmə qabiliyyətinin zəifləməsinin əsas səbəblərindən birinə çevrilmişdi. Traxoma – gözlərin xroniki infeksion xəstəliyi olub, əsasən gigiyenik şəraitin aşağı olduğu yerlərdə yayılır və müalicə olunmadıqda korluğa qədər aparan ağırlaşmalara səbəb olur. Zərifə Əliyeva bu xəstəliyin sosial və tibbi cəhətdən nə qədər təhlükəli olduğunu dərindən dərk edərək, elmi fəaliyyətinin ilk mərhələlərində məhz traxomanın öyrənilməsinə yönəlmiş kompleks tədqiqatlara başlamışdır. Onun 1960-cı illərdə apardığı araşdırmalar nəticəsində traxomanın yayılma yolları, epidemioloji xüsusiyyətləri, müxtəlif yaş qruplarındakı təsiri və onunla mübarizə üsulları geniş şəkildə öyrənilmişdir.
Zərifə Əliyevanın tədqiqatlarında göstərilirdi ki, traxoma yalnız bir tibbi problem deyil, həm də sosial-iqtisadi şəraitlə sıx bağlı olan bir hadisədir. O, traxomanın qarşısını almaq üçün genişmiqyaslı maarifləndirmə işlərinin aparılmasının vacibliyini vurğulamış, sanitariya və gigiyena qaydalarına riayət olunmasının profilaktikada mühüm rol oynadığını elmi əsaslarla sübut etmişdir.
Dünya şöhrətli oftalmoloq traxomanın diaqnostikasında və müalicəsində yeni metodların tətbiqi ilə bağlı da ciddi elmi axtarışlar aparmışdır. O, müalicədə antibiotiklərin səmərəliliyini yoxlamış, yerli və sistemli müalicə üsullarını müqayisə etmiş, nəticədə traxomanın erkən mərhələdə effektiv şəkildə müalicəsinin mümkün olduğunu göstərmişdir. Onun bu istiqamətdə yazdığı məqalələr və elmi tövsiyələr Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən praktik tibb müəssisələrində tətbiq olunmuşdur.
Zərifə Əliyevanın elmi fəaliyyətində qlaukoma xəstəliyi də xüsusi yer tutur. Qlaukoma – göz daxili təzyiqin artması nəticəsində görmə sinirinin zədələnməsi ilə müşayiət olunan və zamanla korluğa səbəb ola bilən ciddi göz xəstəliyidir. Bu xəstəlik xüsusilə yaşlı əhali arasında geniş yayılmışdır və uzun müddət simptomsuz keçə bildiyindən diaqnostikası çətin olur. Zərifə Əliyeva bu xəstəliyin Azərbaycanda epidemioloji vəziyyətini öyrənmək məqsədilə geniş tədqiqat proqramı həyata keçirmişdir. O, ölkənin müxtəlif bölgələrində yaşayan fərqli yaş qrupları arasında aparılan müayinələr əsasında qlaukomanın yayılma tezliyini müəyyən etmiş və bu sahədə statistik məlumatlar toplamışdır. Əldə olunan nəticələr əsasında qlaukomanın erkən diaqnostikası və müalicəsi ilə bağlı tövsiyələr hazırlanmışdır.
Zərifə Əliyeva qlaukomanın erkən mərhələdə aşkarlanmasının mümkünlüyünü sübut edən ilk azərbaycanlı tədqiqatçılardan biri olmuşdur. Həmçinin, o, qlaukomanın simptomatik və profilaktik müalicəsi istiqamətində də elmi-praktik tövsiyələr hazırlamışdır.
Zərifə Əliyevanın traxoma və qlaukoma sahəsində apardığı tədqiqatlar nəticəsində bir sıra elmi əsərlər nəşr edilmişdir. Onun doktorluq dissertasiyası da məhz bu sahəyə həsr olunmuşdur. Bu dissertasiyada o, traxomanın etiopatogenezi, klinik gedişi və müalicə üsullarını ətraflı şəkildə tədqiq etmiş, öz elmi yanaşmalarını geniş statistik materiallar əsasında əsaslandırmışdır.
Alim tərəfindən hazırlanan metodiki tövsiyələr və praktiki göstərişlər, xüsusilə rayonlarda çalışan oftalmoloqlar üçün faydalı olmuş, bu xəstəliklərin effektiv diaqnostikası və müalicəsində istifadə edilmişdir. Onun elmi rəhbərliyi ilə bir sıra aspirant və gənc tədqiqatçı traxoma və qlaukoma ilə bağlı mövzularda namizədlik dissertasiyaları müdafiə etmişlər.
Zərifə Əliyeva özünün zəngin elmi irsi, yüksək peşəkarlığı və humanist dəyərləri ilə Azərbaycan oftalmologiya elminə əvəzsiz töhfələr vermişdir. Onun traxoma və qlaukoma xəstəliklərinin öyrənilməsi sahəsində apardığı tədqiqatlar bu xəstəliklərin diaqnostika və müalicəsində yeni mərhələnin əsasını qoymuşdur. Alimin bu sahədə əldə etdiyi nailiyyətlər təkcə dövrünün deyil, bu gün də aktual olan tibbi və sosial problemlərin həllinə mühüm töhfədir. Onun elmi irsi gələcək nəsil tədqiqatçılar üçün etibarlı və zəngin qaynaq rolunu oynamaqdadır. Zərifə Əliyeva öz elmi və insanpərvər fəaliyyəti ilə həm oftalmologiya sahəsinin inkişafına xidmət etmiş, həm də minlərlə insanın sağlam görmə hüququnu qorumağa nail olmuşdur.

Daşqın Mikayılov
YAP Şəki rayon təşkilatının sədri

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:74
embedMənbə:https://sesqazeti.az
archiveBu xəbər 15 Aprel 2025 12:55 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Avropa ölkələrinin yeraltı anbarlarında qazın həcmi 71 mlrd. kubmetri ötüb

22 İyul 2025 14:02see202

Bu saatlarda gəzinti xərçəng riskini azaldır

23 İyul 2025 01:01see152

Zəngəzur dəhlizi: İrəvan fürsəti niyə əldən verir?

23 İyul 2025 10:01see140

Qızmar Günəş altında: İşçilərdən şikayət var?

22 İyul 2025 20:37see137

İşə getməyə həvəsi olmayanları müalicə edəcəklər

22 İyul 2025 19:29see136

Şörzingerin Azərbaycanca öyrəndiyi söz…

24 İyul 2025 01:29see135

ABŞ nin də iştirakı ilə Bakıda iki ölkə arasında danışıqlar aparılacaq

23 İyul 2025 10:50see134

AMB uçot dərəcəsini azaldıb

23 İyul 2025 10:14see134

Günün qoroskopu: ruhunuz narahat ola bilər

23 İyul 2025 00:02see133

Bu kuba baş məsqçi təyin olundu

23 İyul 2025 16:25see132

Rusiyalı məşhur reper psixiatriya xəstəxanasına yerləşdirildi

22 İyul 2025 16:09see132

reklamlarla satdıqları ehtiyat hissələrinin saxtalığını ört basdır edir EKSPERT VİDEO

22 İyul 2025 19:00see130

Şəmkirdə 15 yaşlı qızın ehtiyatsızlığı faciə ilə nəticələndi

24 İyul 2025 01:38see128

General Motors un mənfəəti Trampın tariflərinə görə üç ayda 1 milyard dollardan çox azalıb

23 İyul 2025 03:40see127

İllər əvvəl Vağzalı ilə gəlin köçən azərbaycanlı məşhurlar FOTO

23 İyul 2025 00:16see126

Kürdəmirdə 8 nəfər qidadan zəhərlənib

23 İyul 2025 03:45see126

Şimali Makedoniyada meşə yanğınları baş verib

22 İyul 2025 20:27see123

Xankəndi şəhərində “Sarı gəlin” abidəsi belə ola bilər

23 İyul 2025 17:48see122

Qurban Qurbanov: Qələbəni unudub cavab oyununa ciddi hazırlaşacağıq

24 İyul 2025 01:30see122

ABŞ da qırmızı ət qiymətləri rekord həddə çatdı

23 İyul 2025 20:13see115
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri