Kamran Əsədov: Sertifikatlaşdırma təhsil islahatlarının vacib bir hissəsi kimi çıxış edir

Cari ildə müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesinə cəlb olunan iştirakçı sayı 24 050, uğur qazananların sayı isə 20 224 nəfər olub.

Bu barədə Elm və Təhsil Nazirliyindən məlumat verilib.

Bildirilib ki, ümumilikdə indiyədək 55 000 müəllim sertifikatlaşdırmadan keçərək əməkhaqqısını artımla alır. Sertifikatlaşmadan keçən müəllimlərin orta dərs yükü 17.5-dən 19.5-ə qalxıb.

Təhsil eksperti Kamran Əsədov “Sherg.az"a bildirib ki, Azərbaycanda müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesi təhsilin keyfiyyətini yüksəltmək, müəllimlərin peşəkarlıq səviyyəsini artırmaq və əmək bazarının tələblərinə uyğun kadr hazırlığını təmin etmək məqsədini daşıyır:

“2024-cü ildə bu prosesdə 55 min müəllim iştirak edib və onların böyük əksəriyyəti müvəffəqiyyətlə sertifikat alıb. Ümumilikdə, müəllimlərin 80%-dən çoxu sertifikatlaşdırmadan keçərək əməkhaqqı artımları ilə işlərini davam etdirib. Bu artım müəllimlərin nəticələrinə və ixtisas səviyyəsinə əsasən 10-20% arasında dəyişir. Orta hesabla, sertifikatlaşdırmadan uğurla keçən müəllimlərin maaşında 300-500 manat arasında artım qeydə alınıb. Proses iki əsas mərhələdən ibarətdir: test imtahanı və sinifdə dərs nümunəsi təqdimatı. Bu yanaşma müəllimlərin həm nəzəri, həm də praktiki bilik və bacarıqlarını qiymətləndirməyə imkan verir. Xüsusilə pedaqoji metodika və fənn bilikləri üzrə yüksək nəticə göstərən müəllimlər əlavə təqaüdlərlə də mükafatlandırılır. 

Sertifikatlaşdırmadan keçə bilməyən müəllimlərin aqibəti isə müəyyən qaydalarla tənzimlənir. Belə müəllimlərə yenidən sertifikatlaşdırmada iştirak etmək şansı verilir. Təkrar imtahanlarda da uğur qazanmayan müəllimlər isə pedaqoji fəaliyyətdən uzaqlaşdırıla bilər və ya digər təhsil sahələrində dəstəkçi rollara yönləndirilə bilərlər. Bu yanaşma müəllimlərin tamamilə sistemdən kənarlaşdırılmasının qarşısını alır, lakin pedaqoji prosesdə yalnız yüksək səviyyəli bilik və bacarıqlara malik kadrların iştirakını təmin edir. Sertifikatlaşdırma prosesi müəllimlər üçün motivasiya mexanizmi kimi çıxış edir. Daha yüksək əməkhaqqı, əlavə mükafatlar və peşəkar dəyərləndirilmə imkanları müəllimlərin öz bacarıqlarını inkişaf etdirməsi üçün stimul yaradır. Bununla belə, bəzi çətinliklər də mövcuddur. Regionlarda çalışan müəllimlər hazırlıq resurslarına çıxışda çətinlik çəkir, bu isə onların sertifikatlaşdırmada uğur qazanma imkanlarını məhdudlaşdırır. Digər tərəfdən, bəzi müəllimlər sertifikatlaşdırma üçün təşkil olunan imtahanların məzmununun real pedaqoji təcrübəni tam əks etdirmədiyini bildirirlər. Sertifikatlaşdırmanın daha effektiv olması üçün regionlarda yaşayan müəllimlərə xüsusi hazırlıq kursları təşkil edilməli və bu prosesdə onların iştirakına dəstək verilməlidir. Eyni zamanda, sertifikatlaşdırma imtahanlarının məzmunu müasir təhsil yanaşmalarına uyğunlaşdırılmalı və müəllimlərin pedaqoji təcrübəsinə əsaslanmalıdır. Sertifikatlaşdırmanın nəticələri, bir tərəfdən, müəllimlərin peşəkarlıq səviyyəsini artırmaqla təhsilin keyfiyyətinə töhfə verir, digər tərəfdən isə əmək bazarının tələblərinə uyğun kadr hazırlığını təmin edir.

Ümumilikdə, Azərbaycanda sertifikatlaşdırma təhsil islahatlarının vacib bir hissəsi kimi çıxış edir. Bu proses həm müəllimlərin fərdi inkişafına, həm də təhsil sisteminin ümumi keyfiyyətinə əhəmiyyətli təsir göstərir. Maaş artımları, əlavə mükafatlar və peşəkar tanınma müəllimlərə göstərilən diqqətin və dəyərin göstəricisidir. Ancaq bu sistemin daha şəffaf və inklüziv olması üçün əlavə tədbirlərin görülməsi zəruridir. Sertifikatlaşdırma, sadəcə müəllimlərin yoxlanılması deyil, həm də onların inkişafına xidmət edən bir proses olaraq daha da təkmilləşdirilməlidir”.