Parkinson xəstəliyinin erkən aşkarlanması üçün yüksəkdəqiqlikli diaqnostik qələm hazırlanıb ARAŞDIRMA

Bakı, 6 iyun, AZƏRTAC

“Nature Chemical Engineering” jurnalında dərc olunan yeni tədqiqatda Kaliforniya Universitetinin (UCLA) alimləri Parkinson xəstəliyinin erkən aşkarlanmasına xidmət edən innovativ diaqnostik texnologiya təqdim ediblər.

AZƏRTAC xəbər verir ki, araşdırmada tədqiqatçılar əl yazısı zamanı hərəkət siqnallarını real vaxt rejimində qeydə alan və bu siqnalları elektrik siqnalına çevirən ucuz və portativ qələm dizayn ediblər. Bu texnologiya 96,22 faiz dəqiqliklə Parkinson xəstəliyini müəyyən etməyə imkan verir.

Parkinson xəstəliyi dayaq-hərəkət sisteminə təsir göstərərək titrəmə, sərtlik və digər motor funksiyalarında pozulmalara səbəb olur. Hazırda xəstəliyin klinik diaqnostikası əsasən subyektiv müşahidələrə söykənir və bu metod aşağı resurslu mühitlərdə məhdudiyyətlərlə qarşılaşır. Biomarker əsaslı diaqnostik yanaşmalar isə obyektiv olmasına baxmayaraq yüksək xərc və texniki mürəkkəblik səbəbilə geniş istifadə üçün əlverişli deyil. Yeni diaqnostik cihaz silikon əsaslı, maqnit hissəcikləri ilə zəngin maqnitoelastik ucluq və nanomaqnitlərlə təchiz olunmuş ferrofluid mürəkkəb rezervindən ibarətdir. Əl ilə yazı zamanı yaranan mexaniki təzyiqlər cihazın uc hissəsini deformasiyaya uğradır, bu da maqnit sahəsində dəyişikliklərə və rulon daxilində gərginlik siqnallarının yaranmasına səbəb olur. Tədqiqat üç Parkinson xəstəsi və on üç sağlam könüllü olmaqla ümumilikdə 16 iştirakçının cəlb olunduğu pilot klinik sınaq əsasında həyata keçirilib. İştirakçılar həm kağız üzərində, həm də havada müxtəlif yazı tapşırıqları yerinə yetiriblər. Toplanan elektrik siqnalları müxtəlif süni intellekt modelləri ilə analiz olunub və ən yüksək dəqiqlik birölçülü konvolyusiya neyron şəbəkəsi (1D-CNN) modeli tərəfindən əldə edilib.

Tədqiqatçılar bu texnologiyanın klinik mülahizələrə və ya vizual əl yazısı nəticələrinə ehtiyac duymadan, motor simptomları birbaşa və obyektiv şəkildə dəyərləndirməyə imkan verdiyini bildiriblər.