Qədim canavarın dirilməsi : Elmi inqilab, yoxsa genetik illüziya?

2025-ci ilin aprelində "Colossal Biosciences" şirkəti qədim canavarın gen mühəndisliyi ilə "dirildiyini" elan edib.

Lakin bu sensasiyalı xəbər dərhal elmi mübahisələrə səbəb olub. Mütəxəssislər bildirirlər ki, bu heyvanlar əslində genetik baxımdan adi boz canavarlardan çox az fərqlənirlər.

Oxu.Az-ın verdiyi məlumata görə, bu barədə "Live Science" nəşrində məqalə dərc olunub.

Qədim canavarlar ("Aenocyon dirus") təxminən 12 500 il əvvəl Buz dövründə yaşamış və nəsli kəsilmiş yırtıcılardır. Şirkət onların genetik materialından istifadə edərək Romul, Rem və Xalisi adlı üç balanı "yaratdığını" açıqlayıb. Lakin yalnız 14 gendə 20 dəyişiklik edilib, bu isə onları qədim növə yalnız görünüşcə bənzədən bir canavar edir.

Niyə bu "dirilmə" tənqid olunur?

- Boz canavarla qədim canavar arasında 12 milyon genetik fərq var.

- İki növ əslində qohum deyil, təxminən 5.7 milyon il əvvəl ayrılıblar.

- Qədim canavarlar əsl canavarlardan deyil, onlara sadəcə bənzəyirlər.

Qədim canavarların əsl təkamül tarixi nədir?

2021-ci ildə aparılmış tədqiqatlara əsasən, qədim canavarlar Afrika çaqqallarına daha yaxın ola bilər. Onlar boz canavarlardan fərqli bir təkamül qoluna aiddirlər. Təxminən 1.7 metr uzunluğunda və 70 kiloqram ağırlığında olublar. Güclü diş və çənələri böyük ovları ovlamağa imkan verib.

Yeni araşdırma nə deyir?

"Colossal" şirkəti yeni tədqiqatında bildirir ki, qədim canavarlar iki fərqli təkamül xəttinin qarışığı ola bilər: Cənubi Amerika vəhşi itlərinə bənzər bir qoldan və Afrika vəhşi itlərinə yaxın bir qoldan.

Bu tədqiqat təsdiqlənsə, qədim canavarların mənşəyi ilə bağlı fikirlər tamamilə dəyişə bilər.

Nəticə

Hazırda "dirilmiş" qədim canavarlar elmi baxımdan əsl qədim canavar sayılmır. Иu, daha çox genetik eksperiment və vizual bənzətmədir.