Təkcə yaşıl çay deyil: Antioksidantların yüksək miqdarı olan 7 qida

Yaşıl çay, hüceyrələri zədələnmədən qorumağa kömək edən və xəstəlik riskini azalda bilən birləşmələr olan antioksidantlarla zəngindir. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, "Health" nəşrinin yazdığına görə, bəzi məhsullarda bu içkidən daha yüksək antioksidant qabiliyyəti var. Məlumata görə, yaşıl çayın antioksidant qabiliyyəti təxminən 100 millilitrdə 570–2620 mikromoldur.

Nəşr həmçinin, antioksidantların miqdarının az olmadığı, bəzən isə daha çox olduğu məhsul və içkilərin siyahısını verib:

1. Giləmeyvələr

Giləmeyvələr C vitamini baxımından zəngin olduğu üçün antioksidantların əla mənbəyidir. Bu, xüsusilə qarağat və itburnu giləmeyvələrinə aiddir. Məsələn, bir fincan qarışıq giləmeyvənin 26 milliqram (mq) və ya gündəlik ehtiyacın (DV) 29%-i qədər C vitamini təmin etdiyi göstərilir.

Məqalədə qeyd olunur ki, giləmeyvələr həmçinin polifenolların və bitki piqmentlərinin bir növü olan antosianinlərlə zəngindir. Bu birləşmələr giləmeyvələrə qırmızı, bənövşəyi və mavi rəng verir.

2. Kələm

Tərəvəzlər antioksidantların əla mənbəyidir. Bir araşdırmada 303 tərəvəz və tərəvəz məhsulunun antioksidant qabiliyyəti ölçülüb. Göstərilir ki, orta hesabla tərəvəzlər 100 qramda təxminən 800 mikromol antioksidant ehtiva edir. Lakin bəzi tərəvəzlər daha çox, bəziləri isə daha az olub.

Araşdırmanın nəticələrinin göstərdiyi kimi, qıvrım kələmin (curly kale) antioksidant qabiliyyəti 100 qramda təxminən 2800 mikromoldur. O, həmçinin A və C vitamini ilə zəngindir və polifenollar ehtiva edir.

3. Kakao

Kakao tozunda qramda təxminən 636 mikromol antioksidant aktivliyi var. Bu o deməkdir ki, daha çox kakao ilə hazırlanan şokolad daha yüksək antioksidant aktivliyinə malikdir.

Nəşr göstərir ki, antioksidantlarla zəngin məhsulların qəbulu iltihabı azaltmağa və xəstəliklərin qarşısını almağa kömək edə bilər. 2023-cü ildə aparılmış bir araşdırma, polifenolla zəngin 10 qram kakaonun ürək sağlamlığı ilə əlaqəli iltihabı azaltmağa kömək etdiyini müəyyən etmişdir. 2024-cü il araşdırmasında isə müəyyən edilmişdir ki, kakao qəbul edən insanların qanında xolesterol səviyyəsi daha aşağı olub.

4. Ədvalar

Ədvalar toxumlardan, qabıqdan, köklərdən və ya bitki yarpaqlarından alınır, çünki bu hissələrdə çoxlu miqdarda polifenol var. Göstərilir ki, 2024-cü ildə 425 ədva və göyərti üzrə araşdırma aparılıb. Məlum olub ki, ən yüksək antioksidant qabiliyyəti mixəkdə olub, onun ardınca yarpız, yerkökü, darçın, qəndəfil, kəklikotu, adaçayı, rozmarin, zəfəran və tarxun gəlir. Əlavə edilir ki, onların antioksidant qabiliyyəti qramda 440-dan 2770 mikromola qədər dəyişir.

5. Toxumlar

Toxumlar A və E vitamini kimi antioksidant qida maddələri ehtiva edə bilər. Onlar həmçinin polifenollarla zəngindir. 2020-ci ildə aparılmış araşdırmanın nəticəsinə əsasən, ən yüksək antioksidant qabiliyyəti günəbaxan toxumlarında olub, onu kətan toxumu, küncüd, haşhaş və kənafir toxumu izləyib.

6. Qoz-fındıq

Qoz-fındıq antioksidant qida maddələri və faydalı bitki birləşmələri ilə zəngindir. Cari 2025-ci ildə aparılan bir araşdırma göstərib ki, hər gün 60 qram və ya daha çox badam qəbulu qanda oksidativ stress göstəricilərini aşağı sala bilər. İzah olunur ki, bu, xəstəliyə səbəb ola bilən hüceyrə zədələnməsi vəziyyətidir.

Materialda deyilir ki, qoz-fındığın qəbulu antioksidant fermentlərinin fəallığını artıra bilər, bu da hüceyrələri qorumağa kömək edir.

7. Qəhvə

Qəhvə ən çox antioksidant ehtiva edən içkilərdən biridir. Xüsusilə, dəyirmanlanmış qəhvədə qramda 75-dən 172 mikromola qədər antioksidant aktivliyi var.

Eyni zamanda, qəhvədəki antioksidantların miqdarı qəhvə çəyirdəyinin sortundan, qovurulma və hazırlanma üsulundan asılı olaraq dəyişə bilər. 2020-ci il araşdırmasına görə, Aeropress qəhvəsi ən yüksək antioksidant qabiliyyətinə malikdir. İkinci yeri damcı qəhvə (drip coffee) tutub, onu pour-over üsulu ilə hazırlanmış qəhvə, espresso və french press qəhvəsi izləyib.

Aydın