TRAMP VƏ PUTİN UKRAYNAYA HANSI TALEYİ “BİÇİR”? Müharibənin sonuyla bağlı 5 ssenari

Son hadisələr, xüsusilə də danışıqlar prosesinin intensivləşməsi Ukraynadakı müharibənin sona yaxınlaşdığı barədə təəssürat yaratsa da, bu təsəvvürün aldadıcı ola biləcəyini də qəti istisna etmək olmaz. Əksinə, danışıqlar prosesinin uzadılması və Rusiyanın bundan Ukraynada işğalı genişləndirmək və onu tam tükəndirmək üçün istifadə etməsi perspektivi kifayət qədər real görünür.

Bu mövzunu təhlil edən CNN kanalı Donald Tramp və Vladimir Putin arasında mümkün görüşdən sonra Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsini bitirmək üçün mövcud olan real ssenariləri nəzərdən keçirib. CNN beş ssenari təqdim edib.

Birinci variant: atəşin və hərbi əməliyyatların dayandırılması. Telekanal bu ehtimalı olduqca kiçik hesab edir. Analitiklərin fikrincə, Rusiya hücum tempini saxladıqca hərbi əməliyyatlar dayanmayacaq. CNN-in məlumatına görə, Rusiya ordusu oktyabr ayına qədər Pokrovsk, Konstantinovka və Kupyanski ələ keçirə bilər.

İkinci ssenari: Danışıqların uzadılması. Belə olan halda Moskvaya yuxarıda adı çəkilən əraziləri ələ keçirmək, 2026-cı ildə yeni hücuma hazırlaşmaq üçün vaxt udmaq və ya əldə olunan nəticələri diplomatik yolla rəsmiləşdirmək imkanı verilir. Bu zaman Kiyevdə rusiyayönlü namizədin hakimiyyətə gətirilməsi cəhdi də mümkündür.

Üçüncü variant: Ukrayna “dözür”. Eyni zamanda, Avropa İttifaqı Kiyevi dəstəkləməkdə davam edir və Rusiya ordusu ciddi uğur qazanmır ki, bu da son nəticədə Kremli danışıqlara sövq edə bilər.

Dördüncü ssenari: Bu ssenari Ukrayna və NATO üçün fəlakətlidir. Bu, ABŞ-dən gələn yardımın dayanması və Aİ-nin resurslarının itkiləri kompensasiya etmək üçün yetərli olmamasıdır. Belə olan halda Rusiya ordusu Dnepropetrovsk və Zaporojye vilayətlərində əməliyyat azadlığı əldə edir və Ukrayna Silahlı Qüvvələrini məğlub edir. Prezident Zelenskinin səfərbərliyi artırmaq cəhdi daxili siyasi böhrana gətirib çıxarır.

Nəhayət, beşinci variant: Bu ssenari Putin üçün fəlakətdir. Bu ssenariyə Rusiyanın resurslarının tükənməsi, sanksiyaların təzyiqinin artması, Çinlə münasibətlərin soyuması, elitada artan narazılıq və ardınca sovet qoşunlarının Əfqanıstandan çıxarılmasına bənzər Rusiyanın Ukrayna ərazisindən çıxarılması daxildir.

CNN son variant istisna olmaqla, “variantların heç birinin Ukrayna üçün yaxşı olmadığını” vurğulayır. Həmçinin telekanalın fikrincə, ssenarilərin heç biri yalnız Putin və Trampın iradəsi ilə - Ukraynanın sövdələşmədə birbaşa iştirakı olmadan reallaşa bilməz.

Əlbəttə ki, nüfuzlu telekanalın sadaladığı varinatların hər birindən fərqli olan tamamilə başqa bir ssenari də mümkündür. Lakin danışıqların və verilən təkliflərin real mahiyyəti hələ tam aydın olmadığından, sonda hansı ssenarinin reallaşacağını proqnozlaşdırmaq çətindir. Lakin ən önəmlisi ilk növbədə atəşkəsə nail olmaq, Ukraynanın suverenliyini məhdudlaşdırmamaq və Rusiyanın ərazi işğalını hüquqi baxımdan tanımamaqdır. Çünki Ukraynanın ərazi bütövlüyünün hər hansı formada sual altına alınması, bununla da beynəlxalq hüququn tam sıfırlanması yaxın gələcəkdə Rusiya kimi işğalçı dövlətlərin əl-qolunu aça, dünyada yeni münaqişələrin təməlini qoya bilər.

C.Məmmədli

“AzPolitika.info”