Süni dadlandırıcılar beyində aclıq hissini artıra bilər

Yeni tədqiqat nəticələri göstərir ki, süni dadlandırıcı sukraloza (ticarət adı ilə Splenda) beynin iştaha və qida istəyi ilə bağlı hissəsinə təsir edərək aclıq hissini artıra bilər.

Lent.az “sciencealert.com” saytına istinadla xəbər verir ki, Cənubi Kaliforniya Universitetindən endokrinoloq Kathleen Alanna Peyc və onun komandası tərəfindən aparılan bu araşdırmada 18 yaşdan 35 yaşa qədər olan 75 nəfər iştirak edib. İştirakçılar üç fərqli gün müxtəlif içkilər qəbul ediblər: biri sukraloza, digəri təbii şəkər (saxaroza), üçüncüsü isə sadə su tərkibli olub. Hər içkidən sonra iştirakçıların qan testləri aparılıb və beyin aktivliyi MRT vasitəsilə izlənilib.

Tədqiqatın nəticələrinə əsasən, saxaroza (təbii şəkər) qəbul edildikdə hipotalamusda qan axını azalıb və bu, iştirakçılarda aclıq hissinin azalması ilə müşayiət olunub. Sukraloza qəbul edildikdə isə əks təsir müşahidə olunub, yəni hipotalamusda qan axını artmış və iştirakçılar daha çox aclıq hiss etdiklərini bildiriblər. Sukraloza istehlakı, qanda şəkərin səviyyəsini tənzimləyən hormonların (məsələn, insulin və GLP-1) aktivliyində də dəyişikliklərə səbəb olub. Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, sukraloza bədənin qida qəbuluna verdiyi siqnalları poza bilər. Təbii şəkər (saxaroza) qəbul edildikdə orqanizm kalori qəbul etdiyini anlayır və buna uyğun hormon reaksiyası verir. Lakin süni dadlandırıcılar kalori təmin etmədiyi üçün beynin metabolik siqnalları ilə real enerji balansı arasında uyğunsuzluq yaranır. Bu isə uzunmüddətli dövrdə bədənin daha çox qida istəməsinə səbəb ola bilər.

Bu araşdırma süni dadlandırıcıların piylənmə və metabolik xəstəliklərə potensial təsiri ilə bağlı narahatlıqları artırır. Əvvəlki tədqiqatlar sukralozanın bağırsaq mikroflorasına mənfi təsir göstərə biləcəyini, qlükoza balansını poza biləcəyini, hətta DNT zədələnməsi ilə əlaqəli ola biləcəyini göstərib.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) 2023-cü ildə süni dadlandırıcıların uzunmüddətli sağlamlıq təsirləri barədə xəbərdarlıq etmişdi. Alimlər isə indi xüsusilə uşaqlar və yeniyetmələr üçün potensial riskləri araşdırırlar.