Milli Şura və AXCP USAİD in əlində alət olub ANALİZ

Məhkəmələr tərəfindən verilən qərarlara, cəmiyyətdə aparılan müzakirələrə, mətbuatda müvafiq sənədlərə əsasən dərc olunan məqalələrə görə təsdiq olunur ki, Azərbaycanın dağıdıcı müxalifəti müxtəlif xarici fondlar və müəyyən qaranlıq dairələrlə geniş əlaqələrə malikdirlər. Məhz bu cür əlaqələrin nəticəsi olaraq özlərinin maddi durumlarını, yaşayışlarını təmin edirlər. USAİD-in fəaliyyətinin dayandırılması barədə ABŞ prezidenti D.Trampın və onun komandası tərəfindən açıqlanan məlumatlar Əli Kərimli, Cəmil Həsənli və onların ətrafında olan trollarının qrant əldə etmək imkanlarının müəyyən hissinin əllərindən alınmasına xidmət etdiyini demək olar. Dünyanın 100-dən artıq ölkəsində nümayəndəliyi və 10 mindən artıq əməkdaşı olan USAİD guya ehtiyacı olan ölkələrə humanitar yardım, iqtisadiyyat, səhiyyə, təhsilə, demokratiya sahələrinə dəstəklə məşğul olsa da, əslində, onun fəaliyyəti bütün dünya üzrə QHT və medianı qanunsuz maliyyələşdirməklə ölkələrin daxili işlərinə qarışmağa, ictimai rəyə təsir imkanları qazanmağa və bu rıçaqlardan təzyiq və hətta dövlət çevrilişləri üçün istifadə etməyə, müstəqil dövlətlərdə qanuni seçilmiş hakimiyyətləri və konstitusion quruluşu devirməyə yönəlib. 2024-cü maliyyə ilində USAİD layihələri üçün 36 milyard dollara yaxın vəsait ayrılıb. Son 9 ildə isə ümumilikdə USAİD xətti ilə 335 milyard dollar xərclənib. USAİD-in dünya üzrə maliyyələşdirdiyi nüfuzlu medialar- The New York Times” (2024-cü ildə 3,1 mln.dollar ayrılıb), “Politico” (8 mln. dollar), “Associated Press” (19 mln.dollar), BBC (2,6 mln.funt), Reuters (9 mln.dollar), Frans-Press (447 min dollar. Ümumilikdə 700-dən artıq media orqanı, 300-ə yaxın media sahəsində çalışan QHT və 6 mindən çox jurnalist maliyyələşdirilib. 2025-ci il fevralın 6-dan ABŞ hökuməti bu təşkilat vasitəsilə “The New York Times”, “Politico” və “Associated Press”in maliyyələşdirilməsini dayandırıb. Yalnız Ukraynada medianın 90 faizi USAİD tərəfindən maliyyələşdirilib. 2024-cü ildə USAİD Ukraynadakı proqramlarına 6 milyard dollardan artıq vəsait xərcləyib. Sübuta yetirilən digər fakt ondan ibarətdir ki, son vaxtlar Gürcüstanda hakimiyyətə qarşı küçələrdə həyata keçirilən etiraz aksiyalarını USAİD maliyyələşdirib. Yalnız iki ay ərzində USAİD tərəfindən Gürcüstanın siyasiləşmiş QHT-lərinə 43 milyon dollar ödənilib. Bu kimi hallar, maliyyə vəsaitlərinin sağa-sola paylanmasını heç cür həzm edə biməyən ABŞ-ın yeni hakimiyyəti USAİD-in bağlanmasına qərar verib. D. Tramp USAİD-i “görünməmiş miqyasda korrupsiyada” ittiham edib, İ.Mask isə USAİD-in “cinayətkar təşkilat” adlandırıb və bildirib ki, bu qurumun “ölməyinin vaxtıdır".

Cəmil Həsənli: “Tramp USAİD-in bağlanmasına qərar verməklə demokratiyaya və insan azadlıqlarına zərbə vurdu”

USAİD-in bağlanması qərarının verilməsindən təkcə təşkilatın rəhbərliyi narahat olmayıb, eyni zamanda Əli Kərimli və Cəmil Həsənli kimi onlardan qidalanan ünsürlər də əndişələnməyə başlayıblar. Bu baxımdan, qərarın elan olunmasından dərhal sonra Ə.Kərimli və C.Həsənli müxtəlif internet TV-lər vasitəsi ilə Tramp hakimiyyətini sərt şəkildə tənqid edirlər. Hətta Milli Şuranın sədri Cəmil Həsənli “Tramp USAİD-in bağlanmasına qərar verməklə demokratiyaya və insan azadlıqlarına zərbə vurdu”, - deyə bildirib. USAİD-in Azərbaycanda da fəaliyyətinin dayandırılması barədə hökumətin verdiyi qərar dağıdıcı müxalifətin ümidlərini tamamilə əlindən almış olur. Nəzərə almaq lazımdır ki, bir qədər əvvəl Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Ayxan Hacızadə ABŞ-ın Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin (USAİD) Azərbaycanda fəaliyyətinin dayandırılmasına dair ABŞ-a bildiriş göndərildiyini bildirib: “USAİD-in ölkədə fəaliyyət göstərməsi üçün hüquqi əsas olmadığı və fəaliyyətini dayandırması barədə bildiriş ABŞ tərəfinə rəsmən göndərilib”.

Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov da mətbuata açıqlamasında USAİD-in fəaliyyətinin dayandırılmasının vaxtının yetişdiyini söyləyib: “Çünki biz danışıqlar zamanı gördük ki, ABŞ Azərbaycanın maraqlarını nəzərə almır və diktə ilə öz maraqlarından çıxış etməyə çalışır. USAİD-in Azərbaycanda mövcudluğunun və təmsilçiliyinin davam etdirilməsinə ehtiyac yoxdur və fəaliyyətinin tam dayandırılmasının vaxtı yetişib”.

Uzun illər USAİD Azərbaycanda dağıdıcı müxalifətə milyonlarla dollar yardımlar göstərib

Söz yox ki, USAİD-in Azərbaycanda fəaliyyətinin dayandırılması barədə verilən qərar təsadüfi və gözlənilməz qərar hesab edilə bilməz. Uzun müddət USAİD humanitar fəaliyyət adı altında dağıdıcı müxalif ünsürlərə, eləcə də müstəqil media adı altında sifarişli fəaliyyət yolu tutan sayt və qəzetlər, siyasiləşmiş QHT-lərə milyonlarla dollar yardımlar göstərib. Azərbaycanda istintaq orqanları tərəfindən aparılan araşdırmalar əsasında üzə çıxan faktlara görə Meydan TV, Abzazmedia, Toplum TV və digər saytlar, QHT-lər USAİD tərəfindən maliyyə yardımları alıblar. Maliyyə dəstəyinin göstərilməsi ilə əsas hədəf onlar vasitəsi ilə ölkənin daxili aləminə təsir göstərmək olub. Pul ayırdıqları mediaları “yeganə müstəqil media” kimi təqdim etmək və qanunsuz fəaliyyətə qarşı dövlət sanksiyalarını “söz azadlığı və müstəqil mətbuatın boğulması” kimi qələmə vermək niyyətində olub. Araşdırmalar əsasında ilginc məlumatlar aşkarlanıb. Məlum olub ki, USAİD Azərbaycanda çirkin niyyətini geniş formada qurmağa çalışıb. Hədəfləri əsasən ölkə rəhbərliyinin hədəfə alınması, Ermənistanın işğalı və Qarabağdakı rejimin mövcudluğuna “humanitar” don geyindirilməsi (bu, xüsusilə QHT-lərin Laçın yolundakı aksiyasını “humanitar fəlakət” kimi təqdim edilməsində özünü göstərmişdi), işğalçı rejimin legitimləşdirilməsinə cəhd (S.Pauerin Vardanyanla münasibətləri və korrupsiya sxemləri, Vardanyanın USAİD tərəfindən media, o cümlədən “BBC” tərəfindən təbliği), Ermənistanın Rusiyaya qarşı sanksiyaları pozması və reeksport faktlarının gizlədilməsi, əvəzində Azərbaycanın “Rusiya qazını gizli yolla Avropaya çıxaran ölkə” kimi təqdim edilməsi, Azərbaycanın etnik təmizləmə aparan ölkə kimi təqdim olunması, Azərbaycanın “diktarura və avtoritar rejim” kimi, Ermənistanın isə “demokratik ölkə” kimi təqdim olunması, ölkədə keçirilən azad, demokratik seçkilərin gözdən salınması və “saxtalaşdırılma”ya dair əsassız ittihamlar, sosial problemlərin siyasiləşdirilməsi və vətəndaş qarşıdurmasının yaradılması, iqtidar-xalq birliyinin sarsıdılması, Azərbaycanın müstəqil siyasətinin yerli və xarici mediada “digər dövlətlərdən asılılıq” kimi təqdim olunması, Azərbaycandakı bütün beynəlxalq tədbirlərin gözdən salınması (Eurovizion, Formula-1, COP29 və s.), ölkədə LGBT, No-War-çılar və digər qrupların təşkilatlandırılması və maliyyələşdirilməsi və digər çirkin məqsəd və hədəflər olub.

USAİD-in fəaliyyətinin dayandırılmasından dağıdıcı müxalifət narahat olub

USAİD məkrli planların reallaşdırmaq üçün ələbaxım funksiyasını yerinə yetirən, daim xaricdən maddi və mənəvi dəstək axtarışında olan saytlardan, siyasiləşmiş QHT-lərdən və Milli Şura, AXCP kimi alətlərdən istifadə etməkdən çəkinməyiblər. İndi isə axan maliyyə vəsaitləri Trampın qərarı ilə kəsilir. Bu isə yuxarıda qeyd etdiyim kimi, dağıdıcı müxalifətin əsas iştirakçılarını ciddi narahat edib. Trampın qərarına açıq şəkildə narazılıqlarını bildirmələri də heç də sıradan bir narazılıq və narahatlıq sayıla bilməz. Onlar siyasi fəaliyyətləri dövründə mütəmadi şəkildə digər maliyyə şəbəkələrindən olduğu kimi USAİD-dən də böyük məbləğdə maliyyə vəsaitləri alıblar. İndi isə o maliyyə yardımları kəsilir. Əminliklə qeyd etmək olar ki, əgər geniş istintaq araşdırmaları aparılsa, Ə.Kərimlinin, C.Həsənlinin və onların ətrafında olan trolların, eləcə də bəzi saytların və siyasiləşmiş QHT-lərin USAİD-lə yeni iyrənc əlaqələrini üzə çıxarırlar.

İLHAM ƏLİYEV